|
May 04, 2024
|
Home
Giới thiệu
Tác giả
Diễn đàn
Ảnh & Nhạc
Liên lạc
Đường thi Trung QuốcCố Hương Đọc Và Giới Thiệu Trang Thơ Đường Jan 18, 2024 * đăng lúc 08:16:23 AM, May 01, 2024 * Số lần xem: 758
Ý kiến bạn đọc++ Lưu Thuý Thuý ++ Cố Hương May 01, 2024 +++++++
Phùng y lĩnh thi Nhất tự hương quan động chiến phong, Cựu sầu tân hận kỷ trùng trùng. Trường tuy dĩ đoạn tình nan đoạn, Sinh bất tương tòng tử diệc tòng. Trưởng sử Đức Ngôn tàng phá kính, Chung giao Tử Kiến phú du long. Lục châu bích ngọc tâm trung sự, Kim nhật thuỳ tri dã đáo nông. Lưu Thuý Thuý +++++++ Năm ấy (1360) mùa thu trời lạnh, Kim Định tủi thân, tuy ở cùng Lưu Thuý Thuý trong một quân doanh nhưng không thể thấy mặt, bèn làm một bài thơ khâu vào trong cổ áo cũ, cậy người hầu phòng của Thuý Thuý đem vào nói nhờ vá lại mấy chỗ rách cho anh trai. Bài thơ vốn không có đề, mà do người đời sau đặt. Thuý Thuý nghĩ rằng trượng phu có dụng ý khi gửi áo nên lấy được bài thơ, đọc xong rất buồn, nhưng không thể gặp Kim Định vì sợ lộ, bèn làm một bài trả lời. Thời gian sau Kim Định bệnh chết, Thuý Thuý cũng chết theo. +++++++ Đức Ngôn tàng phá kính (Đức Ngôn giữ gương vỡ): tức Từ Đức Ngôn 徐德言, xá nhân của Trần thái tử đời Trần, có vợ là công chúa Lạc Xương 樂昌公主, em của Hậu Chủ Trần Thúc Bảo 後主陳叔寶, khi Trần bị Tuỳ tiêu diệt công chúa bị bắt và thuộc vào nhà tướng Dương Tố 楊素 của Tuỳ. Trước đó Đức Ngôn vì biết quốc gia sắp mất và không bảo tồn được Lạc Xương bèn cắt một gương soi mặt làm hai, mỗi người giữ một nửa để làm tin sau nầy gặp lại nhau. Đức Ngôn hẹn với vợ nhờ người vào rằm tháng giêng năm tới, tại kinh đô nhà Tuỳ đem rao bán một nửa gương với giá cao, Đức Ngôn theo người đó về nhà, đem nửa gương của mình ráp vào với nửa kia khít khao, và kể câu chuyện của mình rồi làm một bài thơ như sau: Kính dữ nhân câu khứ， Kính quy nhân bất quy. Vô phục Thường Nga ảnh， Không lưu minh nguyệt huy. 鏡與人俱去， 鏡歸人不歸。 無復嫦娥影， 空留明月輝。 Kính người cùng lúc ra đi, Kính về người chẳng trở về. Bóng đẹp Thường Nga không thấy, Chỉ ánh trăng buồn lê thê. Lạc Xương đọc được bài thơ, vô cùng cảm động, bỏ ăn uống, Dương Tố rất cưng chiều và tôn trọng Lạc Xương, hỏi nguyên cớ, cuối cùng Lạc Xương cũng kể ra. Dương Tố động lòng với tình yêu chân thật sâu sắc của hai người, cho tìm mời Đức Ngôn vào phủ đệ và cho họ đoàn tụ. Trong lúc yến ẩm, bảo Lạc Xương làm thơ, Lạc Xương viết như sau: Kim nhật hà thiên thứ， Tân quan đối cựu quan. Tiếu đề câu bất cảm， Phương nghiệm tác nhân nan. 今日何遷次， 新官對舊官。 笑啼俱不敢， 方驗作人難。 Hôm nay quẩn bách thẹn thùng, Người mới người cũ hai chồng gặp nhau. Dở cười dở khóc đớn đau, Nghiệm ra thấy khó biết bao, làm người. Hai vợ chồng Đức Ngôn và Lạc Xương về Giang Nam ở với nhau đến cuối đời. Tử Kiến phú du long: trong "Lạc thần phú 洛神赋" Tào Thực 曹植 (Tử Kiến) tả Chân hậu 甄后 là nữ thần sông Lạc, tiêu sái nhanh nhẹn như chim hồng, uyển chuyển phiêu hốt như du long. 其形也，翩若驚鴻，婉若游龍。 Kỳ hình dã， Phiên nhược kinh hồng， Uyển nhược du long. Cả hai câu 5 và 6 đều nói đến tình yêu chân thật say đắm của Kim Định dành cho Lưu Thuý Thuý. +++++++ 縫衣領詩 一自鄉關動戰鋒， 舊愁新恨幾重重。 腸雖已斷情難斷， 生不相從死亦從。 長使德言藏破鏡， 終教子建賦游龍。 綠珠碧玉心中事， 今日誰知也到儂。 劉翠翠 今古奇觀: 第九卷劉翠翠長恨情難圓-75 +++++++ Thơ may cổ áo Từ lúc thôn làng khởi chiến tranh, Sầu xưa hận mới chất trùng trùng. Ruột tuy đã đứt tình khó đứt, Sống chẳng chung cùng chết hợp cùng. Nghĩa khiến Đức Ngôn dành nửa kính, Tình xui Tử Kiến tả vẹn rồng. Châu xanh ngọc biếc là tâm sự, Ai người thấu hiểu chuyện mình không. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 29, 2024 +++++++
Hạ đệ hồi trị cửu nhật đăng Ổ Thổ sơn phỏng Bắc Am thượng nhân Quy gia hốt dĩ phùng trùng cửu, Liêu hướng cao sơn thí nhất đăng. Thiệt tại hà vi canh vấn phụ, Huân trừ nguyên bất thị cầu tăng. Thu vân cách thuỷ lưu sổ phiến, Lạc diệp y nham tích kỷ tằng. Thoại liễu xuất môn nguyệt sơ thượng, Ngạn lô đinh cúc dã tương ưng. Từ Vị +++++++ Thiệt tại hà vi canh vấn phụ: Lưỡi còn việc gì phải hỏi vợ. Tích Trương Nghi 張儀 (373 TCN-310 TCN), thời Chiến Quốc khi còn hàn vi làm môn khách của tướng quốc Chiêu Dương 昭陽 nước Sở. Trong một bữa tiệc, Chiêu Dương đem ngọc ra khoe, tân khách nhiều người coi, cuối cùng mất ngọc, nghi ngờ Trương Nghi lấy vì Nghi nghèo hèn nhất. Cho người đánh đập tra hỏi, Nghi không nhận, thả về. Về nhà vợ bi phẫn nói: Chàng không chịu đọc sách, không đi du thuyết chư hầu nên mới bị nhục như vậy (Trương Nghi và Tô Tần 蘇秦 học du thuyết cùng một thầy là Quỷ Cốc tử 鬼谷子). Trương Nghi thè lưỡi cho vợ xem, hỏi: Lưỡi ta còn không? Vợ đáp: Còn. Nghi nói: Được rồi, còn lưỡi là còn tạo được công danh sự nghiệp đừng lo. Tác giả muốn nói, dầu thi rớt nhưng không sao, thua keo nầy bày keo khác, sang năm dùi mài kinh sử đi thi lại, biết đâu trúng tuyển. +++++++ 下第回值九日登塢土山訪北庵上人 歸家忽已逢重九， 聊向高山試一登。 舌在何為更問婦， 葷除元不是求僧。 秋雲隔水流數片， 落葉依巖積幾層。 話了出門月初上， 岸蘆汀菊也相應。 徐渭 詩詞索引徐渭-七律2 +++++++ Thi rớt trở về gặp ngày trùng cửu lên Ổ Thổ sơn yết kiến thượng nhân ở Bắc Am Trở về gặp tiết trùng dương, Bỗng dưng thấy núi giữa đường thử lên. Lưỡi còn đừng hỏi vợ thêm, Chuyện dùng cay mặn chẳng tìm cầu tăng. Mây thu mặt nước bay giăng, Lá rơi ven núi dày chen mấy từng. Chuyện xong trăng nhú ngoài rừng, Lau bờ cúc bãi như chừng cùng ta. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 27, 2024 +++++++
Gia Tắc trung phi nhi tây (Thẩm vãng điếu thiếu bảo công cố hữu hậu tuyệt) kỳ 2 Thử khứ Trường Giang phi lãng du, Lưỡng hàng biệt lệ bất thăng thu. Ký tương tam xích trúc như ý, Vị ngã Nghiêm than xao thạch đầu. Từ Vị +++++++ Thẩm Minh Thần thường mặc áo đỏ, ngắn dài khác nhau tuỳ theo thời tiết. Mùa xuân áo ngắn chật để cưỡi ngựa đi săn, mùa hè dài rộng để đi ca hát (ôm kỹ nữ), mùa thu vừa vặn đi câu cá, mùa đông dày tránh lạnh 春郊走馬、東山擁妓、秋江把釣、 高樓對雪。 Trúc như ý 竹如意: Xưa thường làm cây gãi lưng bằng trúc, gỗ... có cán cầm, có ngón tay để gãi. Về sau người ta biến chế đầu cây có hình linh chi hoặc mây nổi v. v..., cán bằng trúc, gỗ, xương hoặc ngọc... để tượng trưng cho điều cát tường. Tặng bạn trúc như ý có nghĩa chúc bạn được nhiều điều tốt đẹp. Nghiêm than 嚴灘: Ghềnh câu của Nghiêm Lăng 嚴陵. Nghiêm Quang 嚴光 tự Tử Lăng 子陵, thường được gọi Nghiêm Lăng, người Dư Diêu 餘姚, Cối Kê 會稽, bạn học của Hán Quang Vũ 漢光武 Lưu Tú 劉秀. Khi Quang Vũ lên ngôi, Nghiêm Quang đổi tên đi ở ẩn, Quang Vũ cho đi tìm, Nghiêm Quang không chịu nhận chức quan, đến mai danh ẩn tích tại núi Phú Xuân 富春. Về sau thường dùng chữ Nghiêm Lăng sơn, Nghiêm Lăng than, Nghiêm Lăng điếu đài để chỉ việc ẩn cư. +++++++ 嘉則衷緋而西（沈往吊少保公故有後絕）其二 此去長江非浪遊， 兩行別淚不勝秋。 寄將三尺竹如意， 為我嚴灘敲石頭。 徐渭 詩詞索引徐渭-七絶8 +++++++ Gia Tắc áo đỏ đi về tây (Thẩm đến phúng điếu ông thiếu bảo, cho biết không gặp lại) kỳ 2 Ngược nước Trường Giang không lãng du, Thu buồn hơn cả lệ chia phôi. Gửi anh ba xích trúc như ý, Ghềnh Nghiêm câu cá gõ dùm tôi. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 24, 2024 +++++++
Gia Tắc trung phi nhi tây (Thẩm vãng điếu thiếu bảo công cố hữu hậu tuyệt) kỳ 1 Tối nghi tài tử trứ hồng sam, Vạn lý thanh thiên toạ phiến phàm. Hà tự tuyết thâm tương tửu bạn, Khan quân đề tự vạn trùng nham. Từ Vị +++++++ Gia Tắc tức Thẩm Minh Thần 沈明臣, tự Gia Tắc, bạn của Từ Vị. Thiếu bảo công tức Hồ Tôn Hiến 胡宗憲, được Minh Thế Tông phong làm Binh bộ thượng thư năm 1560 khi 39 tuổi vì có công đánh giặc Oa 倭寇, bắt được Uông Trực 汪直, năm sau 1561 gia thêm hàm Thiếu bảo kiêm Tiết chế tỉnh Giang Tây. Cho nên các quan lại dưới quyền thường gọi là Thiếu bảo công hoặc Hồ công. Năm 1578 (Vạn Lịch lục niên 萬曆六年) cuối xuân, Từ Vị và Thẩm Minh Thần hẹn cùng đến Huy Châu 徽州 điếu Hồ Tôn Hiến 胡宗憲 (1512 - 1565), nhưng khi ở Nghiêm Châu, Từ Vị bị bịnh, không đến được. Sau đó Từ Vị làm hai bài "Gia Tắc trung phi nhi tây 嘉則衷緋而西" tặng Thẩm. Thẩm thường mặc áo lụa đỏ, trong thơ của Từ Vị có đề cập đến như: "Hồng sam tứ mạo 紅衫四貌", "Gia Tắc nghĩ hồng sam tứ mạo 嘉則擬紅衫四貌"... +++++++ 嘉則衷緋而西（沈往吊少保公故有後絕）其一 最宜才子著紅衫， 萬里青天坐片帆。 何似雪深將酒伴， 看君題字萬重岩。 徐渭 詩詞索引徐渭-七絶7 +++++++ Gia Tắc áo đỏ đi về tây (Thẩm đến phúng điếu ông Thiếu bảo, cho biết không gặp lại) kỳ 1 Tài tử đẹp thay mặc áo hồng, Thuyền theo trời nước vạn dặm rong. Tình sâu như tuyết đưa bạn rượu, Vách núi in đầy thơ của ông. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 20, 2024 +++++++
Đáp Gia Tắc Thập niên tài nhất vấn bình an, Chỉ xích hồn như đối diện khan. Cựu nhật thi bình tuy hữu giá, Cận lai công luận thục đăng đàn. Bách niên hốt dĩ Yêm Tư mộ, Nhất xỉ thời băng mục túc bàn. Lạp tuyết thu triều đồng mã nhật, Hà nhân bất đạo thị kim lan. Từ Vị +++++++ Gia Tắc 嘉則: tức Thẩm Minh Thần 沈明臣, tự Gia Tắc, bạn của Từ Vị. Yêm Tư 崦嵫: Núi tại phía tây huyện Thiên Thuỷ 天水, tỉnh Cam Túc, truyền thuyết cho rằng mặt trời lặn vào núi đó mỗi ngày, ngụ ý chỉ tuổi già. +++++++ 答嘉則 十年纔一問平安， 只尺渾如對面看。 舊日詩評雖有價， 近來公論孰登壇。 百年忽巳崦嵫暮， 一齒時崩苜蓿盤。 臘雪秋潮同馬日， 何人不道是金蘭。 徐渭 徐文長文集卷之七 497-498 +++++++ Trả lời Gia Tắc Mười năm hỏi chuyện bình an, Mơ hồ đối diện tưởng đang mới vừa. Bình thơ giá trị ngày xưa, Mới đây công luận đã đưa lên đàn. Trăm năm cũng đến tuổi tàn, Răng đâu còn để nhai càng dưa rau. Triều thu tuyết chạp bên nhau, Song song hai ngựa khác nào kim lan. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 18, 2024 +++++++
Thượng Cốc biên từ kỳ 3 Hồ nhi xứ xứ lộ bàng phùng, Biệt hữu tư nhan tự Mộ Dung. Khất đắc hạnh nhân chư muội thực, Xạ xuyên dương diệp nhất linh phong. Từ Vị +++++++ Nguyên chú: “Lỗ tối thị đường triền hạnh nhân 虜最嗜糖纏杏仁” (Người Hồ rất thích hạnh nhân bọc đường). +++++++ 上谷邊詞其三 胡兒處處路旁逢， 別有姿顏似慕容。 乞得杏仁諸妹食， 射穿楊葉一翎風。 徐渭 詩詞索引徐渭-七絶8 +++++++ Thơ biên cảnh Thượng Cốc kỳ 3 Trai Hồ gặp khắp đường đi, Mặt cùng dáng chẳng khác gì Mộ Dung. Hạnh nhân, nữ thích vô cùng, Bắn xuyên lá liễu tên dùng lông chim. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 16, 2024 +++++++
Thượng Cốc biên từ kỳ 2 Phong xuy can thảo một sa nê, Niết thảo bôn phong mã tự đề. Tức vấn lạc đà hà xứ khứ, Đại tù tuỳ liệp vị tằng quy. Từ Vị +++++++ Can thảo 乾草: cỏ khô +++++++ 上谷邊詞其二 風吹乾草沒沙泥， 齧草奔風馬自蹄。 卻問駱駝何處去， 大酋隨獵未曾歸。 徐渭 詩詞索引徐渭-七絶8 +++++++ Thơ biên cảnh Thượng Cốc kỳ 2 Gió bay cỏ lấp cát bùn, Ngựa lồng đạp đất vượt luồng kình phong. Lạc đà biết cả đường vòng, Mê săn tù trưởng vẫn không chịu về. phanlang +++++++ ++ Cố Hương Apr 13, 2024 +++++++
Thượng Cốc biên từ kỳ nhất Hồ nhi trú mục Long Môn loan, Hồ phụ phanh dương khuyến khách xan. Nhất tuý Hồ gia hà bất khả, Chỉ sầu nhật lạc quá hà nan. Từ Vị +++++++ 上谷邊詞其一 胡兒住牧龍門灣， 胡婦烹羊勸客餐。 一醉胡家何不可， 只愁日落過河難。 徐渭 詩詞索引徐渭-七絶8 +++++++ Thơ về biên cảnh Thượng Cốc kỳ 1 Trai Hồ chăn bãi Long Môn, Vợ Hồ nấu thịt dê mời khách ăn. Say nhà Hồ được hay chăng, Sợ rằng trời xuống khó băng sông chiều. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 10, 2024 +++++++
Thượng Cốc biên từ kỳ tứ Lạc đà kiến liễu đẳng nhàn khô, Lỗ kiến nam lao mệnh biện tồ. Đảo dữ Si Di lưu nhất tích, Hồi cương do tác mão nhi cô. Từ Vị +++++++ Si Di 鴟夷: Tù trưởng Xa Di 車夷 hay Xa Đạt Kê 車達雞. Mão nhi cô 卯兒姑: Nguyên chú: “Bắc ngạn vân lạc đà kiến liễu, Đạt tử kiến tửu hựu di ngôn khái đầu vi mão nhi cô 北諺雲駱駝見柳達子見酒，又夷言磕頭為卯兒姑” (Ngạn ngữ phương bắc nói lạc đà thấy liễu như Thát tử thấy rượu, lại nói cúi đầu bái lạy là mão nhi cô). Mão nhi cô, tiếng Mông Cổ là mölkü. +++++++ 上谷邊詞其四 駱駝見柳等閒枯， 虜見南醪命拚殂。 倒與鴟夷留一滴， 回繮猶作卯兒姑。 徐渭 詩詞索引徐渭-七絶8 +++++++ Thơ biên cảnh Thượng Cốc kỳ 4 Lạc đà ăn liễu như ăn cỏ, Người Hồ thấy rượu uống chết bỏ. Rót với Si Di, giọt cuối chừa, Quay ngựa đi rồi còn bái thọ. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 06, 2024 +++++++
Đề Tống nhân hoạ thuỵ khuyển Thần diệu nan tầm lạc bút tung, Hồn nhiên sinh chất dữ thiên đồng. Bất tri hàm thuỵ hà thì giác, Liệu nhĩ đô vô cảnh đạo công. Từ Vị +++++++ Lạc bút 落筆: Một trong 9 thế bút của thư hoạ: lạc bút, chuyển bút 轉筆, lược bút 掠筆, v.v... +++++++ 題宋人畫睡犬 神妙難尋落筆蹤， 渾然生質與天同。 不知酣睡何時覺， 料爾都無警盜功。 徐渭 詩詞索引徐渭-七絶22 +++++++ Đề tranh người đời Tống vẽ chó ngủ Tìm đâu nét vẽ tài tình, Hồn nhiên sống động trời sinh tự hào. Ngủ say ngươi dậy khi nào, Rập rình trộm cướp, làm sao đề phòng. phanlang +++++++ ++ Từ Vị ++ Cố Hương Apr 03, 2024 +++++++
Đào học sĩ phanh trà đồ Tỉnh ngâm tuý thảo bất tằng nhàn, Nhân nhân hoán ngã tác Trương Điên. An năng mãi cảnh như đồ hoạ, Bích thụ hồng hoa chử nguyệt đoàn. Từ Vị +++++++ Đào học sĩ 陶學士 tức Đào Cốc 陶谷, làm Hàn Lâm học sĩ ba nhà Hậu Tấn, Hậu Hán, Hậu Chu. Trương Điên 張顛: Chỉ Trương Húc 張旭, người viết chữ thảo trứ danh đời Đường, thường sau khi uống rượu say, có thần thái giống người điên, nên được gọi là Trương Điên. +++++++ 陶學士烹茶圖 醒吟醉草不曾閑， 人人喚我作張顛 。 安能買景如圖畫， 碧樹紅花煮月團。 徐渭 詩詞索引徐渭-七絶21 +++++++ Tranh vẽ Đào học sĩ nấu trà Chẳng nhàn, say vẽ tỉnh ngâm, Người người thấy lão kêu ngầm Trương Điên. Mua tranh mua cảnh tự nhiên, Hoa hồng cây biếc nấu nguyên trăng tròn. phanlang +++++++ ++ Cố Hương Mar 30, 2024 +++++++
Giang vọng kỳ bát Tiềm ngư bất xúc võng, Lương mã bất luyến tỏa. Viễn phố văn ngư ca, Độc xướng vô nhân họa. Văn Đình Thức +++++++ 江望其八 潛魚不觸網， 良馬不戀莝。 遠浦聞漁歌， 獨唱無人和。 文廷式 詩文索引文廷式-五絶1 +++++++ Ngắm sông kỳ 8 Cá lặn không gần lưới võng, Ngựa hay không thích cỏ rơm. Bến xa nghe bài ngư phủ, Độc xướng không ai hát cùng. phanlang +++++++ ++ Văn Đình Thức ++ Cố Hương Mar 27, 2024 +++++++
Đồ trung tạp thi kỳ nhất Hòe táo liên san mật, Vân yên quá hải tân. Lục phi nam hạnh lộ, Thiên lý bất phùng nhân. Văn Đình Thức +++++++ Lục phi: cho ngựa chạy gấp vì đường vắng người. +++++++ 途中雜詩 其一 槐棗連山密， 雲煙過海新。 六飛南幸路， 千里不逢人。 文廷式 詩文索引文廷式-五絶1 +++++++ Thơ tạp trên đường kỳ 1 Hoè táo dày đầy núi, Khói mây phủ biển khơi. Xuống nam may gặp lộ, Ngàn dặm chẳng một người. phanlang +++++++ ++ Trần Tử Long ++ Cố Hương Mar 24, 2024 +++++++
Đồ trung kỳ nhất Sách mã vọng hương quan, Phù vân khứ bất hoàn. Minh triêu hồi thủ địa, Hựu cách kỷ trùng san. Trần Tử Long +++++++ 途中 其一 策馬望鄉關， 浮雲去不還。 明朝回首地， 又隔幾重山。 陳子龍 詩文索引陳子龍-五絶1 +++++++ Trên đường Giục ngựa ngóng về quê, Mây nổi đi không về. Ngày mai quay đầu lại, Cách bao lớp sơn khê. phanlang +++++++ ++ Văn Đình Thức ++ Cố Hương Mar 18, 2024 +++++++
Giang vọng kỳ ngũ Điểu ngữ lệnh nhân tĩnh, Thị thanh sử tâm phiền. Bất như duyên ngạn tẩu, Trì trúc nghiệm triều ngân. Văn Đình Thức +++++++ 江望其五 鳥語令人静， 市聲使心煩。 不如沿岸走， 持竹驗潮痕。 文廷式 詩文索引文廷式-五絶1 +++++++ Ngắm sông kỳ 5 Tiếng chim khiến người an định, Lời chợ gây ý ưu phiền. Không bằng men sông đi khỏi, Giữ cần xem nước xuống lên. phanlang +++++++ |
