487 bài rubaiyat » Phần 03 - 04
Phần 03 (Người dịch: Nguyễn Viết Thắng)

* 101 Hãy uống rượu vì tuổi trẻ ở trong Vì trong rượu cuộc đời sẽ vô cùng Ngồi với bạn bè trong vườn hoa nở Uống rượu vào cho vui vẻ, thong dong. 102 Chén rượu tôi ông đập vỡ tan tành Cổng thiên đường ông khép hở ông xanh? Bình rượu hồng ông đổ ra dưới đất Ông có say không đấy, hở ông xanh? 103 Làm gì có ai vô tội ở trên đời Người không tội là không sống mà thôi. Tôi mắc tội, Ngài đem bắt trị tội Sao lại bảo rằng Ngài cao thượng hơn tôi? 104 Mọi vương quốc trên đời đã đi qua Tốt hơn rượu ngươi không thể tìm ra Tiếng thở dài của người yêu dễ chịu Hơn mọi lời cầu nguyện chốn phù hoa. 105 Để cho con tim thoát khỏi nỗi buồn Uống chén rượu cho lòng nhẹ nhàng hơn Men rượu xua khỏi hồn ta buồn nản Rằng cuộc đời ngắn ngủi, chết đang gần. 106 Cuộc đời ta đầy thất vọng, chán chường Chỉ còn rượu ta quí trọng, yêu thương Rượu – máu của đời, đời là bể khổ Nên ta ngồi uống nước mắt quê hương. 107 Hãy nhớ rằng tôi uống với bạn bè Phải uống rượu từ khi được sinh ra Trời định thế, nên giờ tôi bỏ rượu Có khác nào phản lại ông trời kia. 108 Không có rượu hồn không biết hân hoan Uống rượu vào lý trí chạy vội vàng. Trong cơn say tôi thấy mình hạnh phúc Đời đẹp lên và sung sướng lâng lâng! 109 Kể từ khi có trăng sáng trên trời Ơ đời này chỉ nhất rượu mà thôi Tôi ngạc nhiên một điều đem bán rượu Có khác nào đem bán ánh trăng soi. 110 Vẫn biết rằng rượu cấm bởi Koran Rượu đắng cay nhưng tôi uống với em Chẳng vô tình như người đời vẫn nói: "Những thứ gì càng cấm lại càng ham". 111 Giữa các nàng tiên say đắm, yêu thương Xin cúi mình nói với rượu: cám ơn! Ngày hôm nay tôi thoát đời nô lệ Và hạnh phúc như được đến cõi tiên. 112 Tôi xin được cúi chào Mustafa Một câu hỏi xin Người hãy nghe cho: "Nước của nho sao Người không cho uống Còn thứ nước chua lại được tự do?" 113 Gửi đến Khayyam lời chào của tôi Câu hỏi của ngươi xin được trả lời: "Nói không phải, người dại khờ ta cấm Còn khôn ngoan xin cứ mặc nhà ngươi!" 114 Dù bạn hay thù đều khuyên bảo tôi Rằng từ nay với rượu hãy chia tay. Tôi trả lời: đêm có người bạn gái Chỉ còn đây chén rượu để vui ngày. 115 Rượu và hoa hồng đều đượm mùi hương Bảo cho lý trí hãy vội lên đường. Tâm hồn tôi chỉ rượu này thức dậy Xua địa ngục đi, mơ tới thiên đường. 116 Trước ngày về ngươi thử ngồi tính sổ Ngươi đến tay không, khi về có mộ. Ngươi bảo "không uống vì chết đang gần" Uống hay không vẫn chết giờ phút đó. 117 Rót rượu ra cho đầu óc quay cuồng Rượu mang cho ta quyền lực vô song. Hãy rót ra vì đời trôi vội vã Mọi thứ trên đời chỉ những lời suông. 118 Tôi sẽ uống say cho đến cuối đời Cho rượu đổ tràn lên mộ của tôi Cho người say đến mộ tôi thăm viếng Chỉ ngửi mùi là đã say gấp đôi. 119 Núi uống rượu vào núi cũng reo vui Người không yêu rượu kể cũng thiệt thòi Rượu là tốt lành sao đi cấm rượu Rượu sinh ra lòng tốt của con người. 120 Tôi uống rượu chẳng vì vui hay phóng đãng Chẳng vì để đánh đổ thiên thần đang toả sáng Mà chỉ muốn phút giây nhận biết sự lãng quên Nên bởi thế tôi chỉ uống toàn là cay đắng. 121 Bạn bè khuyên: "Hãy uống rượu ít thôi Suốt ngày say, thử hỏi lỗi của ai?" Tôi uống rượu – lỗi của người yêu dấu Không thể không say khi ở bên người. 122 Tôi xưa nay vẫn uống rượu hàng ngày Nhưng đêm này gần cuối tháng ăn chay Muốn – môi kề môi, ngực kề sát ngực - Bình rượu đầy không một phút rời tay. 123 Khi tỉnh rượu thấy đời không dễ thương Khi say rượu dễ rơi vào hoang đường Chỉ tình trạng nửa say mà nửa tỉnh Trên đời này chẳng hạnh phúc nào hơn. 124 "Kẻ uống rượu thiên đàng đừng trông đợi Ngày phán xử Người đem ra xét tội". Tôi không lo địa ngục cũng chẳng ước thiên đàng Bởi lẽ giờ phút say còn hạnh phúc gấp bội. 125 Trời đổ mưa như đời tuôn nước mắt Không uống rượu tôi không cầm lòng được. Hôm nay ta nằm trên cỏ nghỉ ngơi Ngày mai cỏ ở trên còn ta nằm dưới đất. 126 Tháng ăn chay nếu tôi mê khoái lạc Đừng nghĩ rằng tôi xấu hơn người khác. Chỉ bởi vì ngày tối tựa đêm đen Mà đêm phạm lỗi Thánh không trừng phạt. 127 Uống rượu đi kẻo mai ngủ muôn đời Như hoa kia – đời ngắn ngủi mà thôi Trong quán rượu, sum vầy quanh bè bạn Chỉ rượu thôi, cái chết chớ một lời. 128 Ai cũng biết rằng tôi trách tuổi già Cũng biết rằng tôi yêu rượu thiết tha Nhưng đâu biết rằng rượu kia mang lại Mùa xuân cho tim, tuổi trẻ cho già. 129 Chỉ có rượu – chỉ có rượu cho tôi Chỉ tình yêu – thứ khác không cần rồi. "Nhưng ông trời cho nhà ngươi miễn tội..." Không cho thì thôi – không hỏi nữa rồi! 130 Nếu rượu được phép uống trên thiên đàng Thì dưới này uống rượu lỗi lầm chăng? Cuộc đời này tình yêu sao tội lỗi* Nếu yêu nhau được phép ở thiên đàng? 131 Rượu vừa là bạn vừa là nhà thông thái Với rượu, những chính kiến khác nhau đều đoàn kết lại Rượu như nhà hoá học có phép thần thông Biến sắt, chì đều trở thành vàng ròng. 132 Tôi biết làm sao trái được lòng mình Thà như người chết dưới mộ còn hơn Đã bao lần tôi khóc và hối hận Thế mà rồi lại uống rượu nhiều hơn. 133 Kinh Koran dạy ta lắm điều khôn Nhưng rượu dạy ta cũng chẳng kém hơn Mỗi chén rượu – trang sách đời sống động Ép môi môi vào nhìn xuống thấy đáy tròn. 134 "Rượu là tội lỗi" – suy nghĩ đi, đừng vội Ngươi tự làm khổ đời, xem ra không tội. Bắt xuống địa ngục chỉ vì rượu và tình Thì thiên đàng, có lẽ, chẳng ma nào tới. 135 Đã bao lần sau khi tỉnh cơn say Tôi lại thề: bỏ uống rượu từ đây! Nhưng hôm nay, thực tình, không dám hứa Biết làm sao khi xuân đẹp thế này. 136 Rót rượu ra, em nhé chớ phân vân Thời gian đi ta không thể níu chân Ngày Mai chưa về, Hôm Qua đã chết Chỉ Hôm Nay ta hãy sống cho mình. 137 Tại vì sao chén rượu người để vơi? Nước của tình yêu hồng thắm đâu rồi? Tạm quên đi những điều Koran cấm Nếu cô đơn hãy uống cho hai người. 138 Chén thứ nhất – xua đi nỗi u sầu Chén thứ hai, quên hết những cơn đau Chén thứ ba, lòng tin tôi ly dị Chén thứ tư, cô gái rượu – nàng dâu. 139 Ngẩng đầu lên nhìn vào giữa trời cao Rót rượu ra xua hết những u sầu. Đến một ngày tất cả đều cát bụi Cái ngày này không bỏ một ai đâu. 140 Uống rượu đi! Đừng lo chuyện tai ương Rằng Ngày Mai gặp cái chết giữa đường. Cứ cho rằng Hôm Qua người đã chết Còn Hôm Nay uống rượu với người thương. 141 Chẳng còn người ta có thể giãi bày Chỉ còn rượu cho ta những cơn say. Đừng rời tay khỏi chiếc quai bình rượu Nếu tuổi già không còn ai để bắt tay. 142 Một ngày thiếu rượu, một ngày buồn Thiếu cơn say, tôi sống khó hơn. Gần đến ngày người mang rượu tới Còn tôi thì không thể nâng lên. 143 Tôi bây giờ như trở lại ngày xanh Rót chén rượu đầy, hạnh phúc đã dành. Đừng ngạc nhiên vì sao mà cay đắng Bởi đắng cay vì những tháng ngày xanh. 144 Ta sống hôm nay đâu biết ngày mai Chỉ lo âu dâng ngập giữa ngực này Ai biết được còn bao nhiêu ngày nữa? Ta phải sống sao cho khỏi phí hoài. 145 Cuộc đời này ta không còn trở lại Bạn bè ta, ta không còn tìm thấy Phút giây này đừng để lỡ làng trôi Bởi đời ta không hồi sinh trong đấy. 146 Từ những người lên đường không điểm cuối Trong số họ không một ai trở lại. Trước khi ngươi đi khỏi cuộc đời này Hãy nhìn xem có quên gì không đấy. 147 Muốn nếm hạnh phúc hãy rót rượu ra Coi khinh Ngày Mai, đừng tiếc Hôm Qua. Mọi gông cùm dù chỉ trong phút chốc Ớ người tù, hãy gỡ khỏi hồn ta. 148 Ngày đã qua – mau chóng quên đi Ngày sẽ đến – đừng nghĩ suy gì. Chớ bận lòng ngày qua, ngày đến Sống hôm nay hãy cứ vui đi. 149 Sách dạy khôn, tốt nhất là hãy tránh Tốt nhất là với người yêu đêm vắng. Đến một ngày số phận chưa cho về Thì tốt nhất rượu nồng luôn uống cạn. 150 Ngươi có biết vì sao lúc gần sáng Chú gà trống cất tiếng kêu buồn thảm. Bởi gà kia thấy trong ánh bình minh Lại một đêm đã về nơi xa vắng.

* Phần 04 (Người dịch: Nguyễn Viết Thắng) 151 Đời trôi nhanh, đừng sợ gì khổ đau Mọi việc trên đời tất cả qua mau. Ta chỉ được phút giây này sung sướng Đừng buồn vì ngày trước, đừng khóc bởi ngày sau. 152 Ngày được sống trời cho đâu có nhiều Thật tội lỗi nếu thiếu rượu, tình yêu. Chẳng cần lo vũ trụ già hay trẻ Bắt phải đi thì cứ vậy mà theo. 153 Tội gì phải luôn đau khổ ngậm ngùi Chỉ nên tìm đọc sách có niềm vui. Hãy uống rượu, làm những điều mong muốn Ngươi biết rồi, đời là khoảnh khắc thôi. 154 Từng có một thời ta mong muốn, khát khao Nhưng khả năng ta giới hạn đã ngăn rào. Nên bởi thế đừng bắt mình khổ sở Chỉ vì những điều vớ vẩn không đâu. 155 Bình rượu kia xin cứ rót thật đầy Thà suốt đời vui với những cơn say Cũng còn hơn những gì trời an ủi Trước khi phải về muôn thuở ngủ say. 156 Tối đi ngủ - đừng buồn, sáng thức dậy – hãy vui Trong nhà mình xua đi những đắng cay. Đến một ngày ngươi chưa thành cát bụi Với bạn bè rượu hãy rót cho đầy. 157 Hãy vuốt ve mái tóc đen óng mượt Uống rượu nồng, nói những lời đường mật Đến một ngày thần chết chưa bắt ta Những lạc thú trên đời cần nắm bắt. 158 Đừng trồng cây khổ sở với u sầu Hãy tìm khôn ngoan trong sự bắt đầu Hãy biết yêu người đẹp và yêu rượu Bởi cuộc đời ta sống có dài đâu. 159 Tôi chẳng biết về đâu sau khi chết Lên thiên đàng hay phải về địa ngục Nhưng một ngày tôi còn sống nhăn răng Rượu, người tình không thể nào xa được. 160 Nhiều câu hỏi nhưng ai trả lời mình? Đừng bận lòng, ta đang có ngày xanh. Dựng thiên đàng trên mặt đất bằng rượu Còn trên trời chắc gì đã được lên. 161 Tôi mua rượu còn sung sướng sau này Ai cần mua tôi bán rẻ cho ngay. Ai đấy muốn cứ tin điều hứa hẹn Và đi đi còn tôi uống rượu đây. 162 Tôi chẳng mong sung sướng ở "sau này" Tôi chỉ cần có rượu uống "hôm nay" Tôi chẳng tin vào chuyện đời vay trả Có khác gì tiếng trống gõ vào tai. 163 Đời đã ngọt ngào hoặc đã đắng cay Thì đến lúc cũng đành phải chia tay. Uống đi em! Đời còn nhiều thay đổi Rồi sau ta vẫn sáng mãi trăng này. 164 Em đến đây cho quên những Ngày Qua Cho ngày Hôm Nay đẹp tựa giấc mơ Kẻo Ngày Mai theo bước người đi trước Ta đã phải lo chuẩn bị nấm mồ. 165 Tuyệt vời thay ta được sống trên đời Với người yêu, với hoa cỏ xanh tươi. Hãy sống vui kẻo mai này hối tiếc Khi nhớ về quá khứ, khóc "than ôi!" 166 Em yêu ơi ai biết được ngày mai Ta hãy quên phiền muộn dưới trăng này Uống đi em, kẻo một ngày nào đó Trăng lại về còn ta đã xa bay. 167 Suối róc rách và hoa cỏ ngát hương Có khác chi phong cảnh chốn thiên đường! Muốn bao nhiêu hãy nằm lăn trên cỏ Uống rượu nồng, âu yếm với người thương. 168 "Đừng uống nữa Khayyam.." – biết làm sao giải thích Rằng đời tối tăm tôi không sống được. Rượu sóng sánh và ánh mắt cửa người tình Là hai thứ để cho tôi luôn khao khát. 169 Khi chim hoạ mi đang hót trên cành Uống rượu đi và rót cho người tình. Nhìn xem kìa hoa hồng đang nở rộ Hãy dìm đi nỗi khao khát của mình! 170 Tôi muốn hít vào tất cả mọi mùi hương Phụ nữ trên đời, tất cả đều dễ thương. Đời là gì? Suối reo trong ánh nắng Rồi một nơi im ắng – biến mất tăm. 171 Tôi từ lâu chịu hành hạ của ông trời Có thể vì điều này ông thưởng cho tôi Cho người đẹp tính nhẹ nhàng như ngọn gió Và bình rượu đầy bê không nổi thì thôi. 172 Trong những lời khuyên tôi nhớ câu này: Sống tự do, đời ngắn ngủi lắm thay! Người khôn ngoan đem tỉa cành, cắt cỏ Nhưng tự cắt mình dại dột lắm thay! 173 Được trời cho thì cứ hưởng đi thôi Uống rượu vào như hoàng đế lên ngôi Trước Thượng Đế dại khôn đều vậy cả Nhận hết đi những lạc thú của đời. 174 Trên cỏ xanh, bên dòng suối rầm rì Ta đọc thơ, uống rượu tận đêm khuya. Em có nghe dòng nước đang thủ thỉ: "Ta đã ra đi là sẽ không về". 175 Mong ước của tôi là có rượu và em Về quá khứ, tương lai tôi chẳng bận lòng. Tôi không say sưa cũng chẳng cần tỉnh táo Khoảnh khắc trong đời cố gắng được như mong. 176 Ô bánh mì tròn như cái nong Chân cừu nướng, một bình rượu nồng Người bạn gái như mùa xuân sớm Niềm vui này vua chúa đừng mong. 177 Em ở đâu sao chẳng đến Hôm Nay Để trong mắt anh giọt lệ vắn dài Em bảo rằng Ngày Kia em sẽ tới Nhưng chắc gì anh sống đến Ngày Mai. 178 Còn sống ngày nào còn uống rượu và vui Tháng ăn chay lại sắp sửa đến rồi. Bình rượu này trong vòng tay âu yếm Đến sáng ngày muốn rót mãi không thôi. 179 Uống rượu đi, hoa kia còn nở lại Sao trên trời cũng vẫn còn sáng mãi. Hưởng hết đi những sung sướng ở đời Gương mặt kia mai này tìm đâu thấy! 180 Ta làm sao trái được ý ông trời Mặt đất này như kẻ uống máu người. Ngày còn sống nhớ mà lo hưởng thụ* Kẻo mai này mồi cho cỏ mà thôi. 181 Chớ để nỗi buồn dâng ngập lòng ta Những đòn đau số phận quẳng ra xa Bên bờ suối rót rượu ra cùng uống Đến một ngày đất chưa uống xác ta. 182 Người dõi theo tinh tú giữa trời xanh Còn tôi say sưa với rượu, người tình Tôi chẳng quan tâm những gì vớ vẩn Rượu, tình yêu tôi dâng cuộc đời mình. 183 Hồn của tôi người khách của xác tôi Mới sáng ra tôi đã thết rượu rồi Để cho hồn sống vui nơi cõi tạm Bởi ngày mai sẽ ly biệt muôn đời. 184 Chẳng có thiên đàng, địa ngục con tim ơi! Từ địa ngục không ai trở lại rồi. Con tim ơi chẳng cần chi hi vọng Cũng chẳng cần sợ hãi, con tim ơi*! 185 Xác của tôi như quán trọ bên đường Hồn của tôi – người khách tạm dừng chân Một ngày kia khi người ta ra lệnh Hồn chia tay với xác, lại lên đường. 186 Hồn thanh cao ở cùng thịt da bụi bặm Sau khi chết về với trời xanh thắm. Chỉ trên kia hồn mới ở lâu dài Nên xấu hổ từng sống nơi cõi tạm. 187 Lửa và nước, gió và bụi – ta từ đó ra đi Ngày phán xử cuối cùng lại lối cũ ta về. Xương thịt ta cho người đời sau giẫm đạp Còn hồn lên thiên đàng, nhưng tất cả - chắc gì. 188 Con tim ơi tránh xa những dỗ dành Những khổ đau, sung sướng với người tình. Hãy lên đường với những người du lãm Để trở thành thần giữa những thần tiên*. 189 Lên thiên đàng hay phải về địa ngục Tôi không biết mà cũng không cần biết Nhưng bây giờ tôi có rượu và em Còn với ngươi – chỉ sau khi đã chết. 190 Từ nhỏ tâm hồn tôi hướng tới bầu trời Tôi tin vào địa ngục và xứ sở tuyệt vời Nhưng có người thầy đã dạy cho tôi hiểu: "Địa ngục, thiên đàng ở trong trái tim ngươi!" 191 Trong tay tôi một cốc rượu, một dây chuyền Cõi thiên đường – chỉ là chuyện huyên thuyên Xin đừng tin vào thiên đường, địa ngục Ai thiên đường về? Ai địa ngục lên? 192 Một mai này rồi thịt nát xương tan Uống rượu đi, đừng tin chuyện dối gian: Rằng muôn thuở cực hình nơi địa ngục Rằng muôn năm sung sướng chốn thiên đàng. 193 Tại sao ta sống trên mặt đất phải lo tới thiên đường Thiên đường của tôi là uống rượu và âu yếm với người thương. Nếu thiên đường có rượu và tiên thì ở đây cũng thế Thì cứ để cho rượu và tiên cả mặt đất lẫn thiên đường. 194 Nghe nói rằng sẽ có rượu và tiên Và bao nhiêu sung sướng ở thiên đàng Nhưng đời này ngươi không tình, không rượu Chỉ đợi chờ, chẳng lẽ thế là khôn? 195 Thà uống rượu, âu yếm với người tình Còn hơn đi tìm cứu rỗi trong kinh. Nếu địa ngục dành cho người say rượu Thì thiên đàng có lẽ để vắng tanh. 196 Rượu, người đẹp, ngồi trong vườn hoa tươi Thiên đàng đâu cũng chẳng cần nữa rồi. Không ai thấy thiên đàng trên trời cả Đành tạm bằng lòng dưới mặt đất thôi. 197 Khi nghe: "Địa ngục, thiên đàng đều ở trên trời..." Tôi nhìn lại mình, rút ra được cho tôi: Địa ngục, thiên đàng – đâu phải vòng giới hạn Địa ngục, thiên đàng – chỉ hai nửa hồn thôi. 198 Tôi thả hồn đi vào cõi hư vô Về bên kia thế giới để thăm dò. Câu trả lời khi hồn quay trở lại: "Địa ngục, thiên đàng đều ở trong ta". 199 Việc ta làm, nặng nhọc hay nhẹ nhàng Đời ta sống, hạnh phúc hoặc tai ương. Nếu thân ta một mai đều cát bụi Thì lo chi địa ngục với thiên đường. 200 Kẻ ngày đêm cầu nguyện chốn thiên đàng hạnh phúc Lại đang sống trên đời với khổ đau địa ngục. Khi nghe: chẳng hề có khổ đau ở chốn thiên đàng Thì tôi hiểu rằng chỉ những kẻ vô hồn đến được.

***