Ca Dao & Tục Ngữ Việt Nam -Phần I từ A tới G
Ca Dao Tục Ngữ Phần II từ H tới L::
Ca Dao Tục Ngữ Phần III từ M tới Y::
VẦN M
Mai thích Huế, xế thích Quảng
Má hồng hồng, muốn chồng thành dịch
Má ơi con má hư rồi
Còn đâu má gả, má đòi bạc trăm
Má ơi con má hư rồi
Má đừng trang điểm phấn giồi uổng công
Má ơi con má luông tuồng
Có ngày thiên hạ lột truồng ô danh
Má ôi con má phá thai
Nước da tái mét, trong ngoài đều hay
Má ôi con má thất tình
Ăn khay trầu quế, uống chình rượu hương
Má ơi đừng gả con xa
Chim kêu vượn hú biết nhà má đâu?
Máu chảy ruột mềm
Môi hở răng lạnh
Màn hoa lại trải chiếu hoa
Bát ngọc thì phải đũa ngà, mâm son
Mày thì cong tợ trăng non
Mặt thuôn trứng ngỗng ngó mòn lông nheo
Mạch trong nước chảy ra trong
Thế nào đi nữa, con dòng vẫn hơn
Mắng mèo, chửi chó
Mắt long lanh vốn kẻ đa tình
Tướng ngoe nguẩy là người dâm đãng
Mình xà uốn khúc
Trường túc bất chi lao
Hồng diện, đa dâm đa thuỷ
Mặt em rỗ có ngày lì
Tay anh cán vá ông nội em trì cũng không ra
Mặt má bầu ngó lâu muốn chửi
Mặt chữ điền tiền rưỡi cũng mua
Mặt trời vừa lặn, mặt trăng vừa ló
Nè em Hai ôi, lại đây cho anh tỏ một đôi lời
Nước bèo gặp gỡ vậy thôi
Mai anh ra cửa biển, em sống đời biệt ly
Mặt trời vừa lặn, mặt trăng vừa ló
Quới nương em ơi, anh xin tỏ với nàng
Con gái ông Bang, con gái ông Phủ
Qua cũng không màng
Chỉ chuộng con bạn ngọc biết đá vàng, thuỷ chung
Mâm thau chùi sáng
Để nằm trên ván
Bóng lộn thấy hình
Cháo đậu xanh kia, đường cát nọ
Nhớ mình quên ăn
Mây xanh thì nắng, mây trắng thì mưa
Mây xưa cũng bỏ non về
Em xưa cũng giã câu thề đó đây
Nhớ đành biết mấy tầm tay
Chim bay biển Bắc hoa gầy bãi Đông!
Mất lòng trước đặng lòng sau
Mất trâu mất ruộng không màng
Mất cây cuốc mục ra làng kiện thưa
Mấy đời bánh đúc có xương
Mấy đời dì ghẻ mà thương con chồng
Mật ngọt chết ruồi
Mẫu đơn nở cạnh bờ ao
Đôi ta trinh tiết đợi nhau suốt đời
Mèo đến nhà thì khó
Chó đến nhà thì sang
Mẹ cha trượng quá khuôn vàng
Đền bồi sao xiết muôn vàn công ơn
Mẹ cú con tiên, mẹ hiền con thảo
Mẹ gà con vịt chắt chiu
Mấy đời dì ghẻ mà yêu con chồng
Mẹ già lo bảy lo ba
Lo cau trổ muộn, lo già hết duyên
Mẹ già như chuối ba hương
Như xôi nếp mật, như đường mía lau
Mẹ già ở túp lều tranh
Sớm khuya tối viếng mới đành dạ con
Mẹ mong gả thiếp về vườn
Ăn bông bí luộc, dưa hường nấu canh
Minh mông nổi nước
Su đước rườm rà
Ở đây anh tính sao rả
Sắm bông hột lựu đặng mà cưới em!
Miếng ngon là miếng dữ
Miếng cử là miếng lành
Miếng trầu giải phá cơn sầu
Ăn cơm chẳng đặng, ăn trầu giải khuây
Miếng trầu là đầu câu chuyện
Con trâu là đầu cơ nghiệp
Mía sâu có đốt, nhà dột có nơi
Mình có thương, mình cắt tóc mình thề
Chỉ trời, vạch đất chớ hề bỏ nhau
Mình đành, cha mẹ chẳng đành
Cũng như gáo nước tưới hành không tươi
Mình nói dối ta mình chửa có chồng
Ta đi qua ngõ, mình bồng con ra
Con mình kheó giống con ta
Con mình bảy rưỡi, con ta ba phần
Mình nói dối ta mình hãy còn son
Ta đi qua ngõ thấy con mình bò
Con mình những trấu cùng tro
Ta đi xách nước rửa cho con mình
Mình về em chẳng cho về
Em nắm vạt áo em đề câu thơ
Mình về em chẳng cho về
Em nắm vạt áo em đề câu thơ
Câu thơ ba chữ đành rành
Chữ trung, chữ hiếu, chữ tình là ba
Chữ trung thì để phần cha
Chữ hiếu phần mẹ, đôi ta chữ tình
Mỏi gối chồn chân
Mồm miệng đỡ chân tay
Môn đăng hộ đối
Mồng chín tháng chín có mưa
Thì con sắm sửa cày bừa làm ăn
Mồng chín tháng chín không mưa
Thì con bán cả cày bừa đi buôn
Mồng năm, mười bốn, hăm ba
Đi chơi cũng lỗ, lựa là đi buôn
Một câu nhịn chín câu lành
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây dụm lại nên hòn núi cao
Một con sâu làm rầu nồi canh
Một chờ, hai đợi, ba trông
Bốn thương, năm nhớ
Bảy tám chín mong, mười tìm
Một duyên, hai nợ, ba tình
Chiêm bao lẩn quất bên mình năm canh
Đêm nằm lại nghĩ một mình
Ngọn đèn khêu tỏ bóng quỳnh bay cao
Trông ra nào thấy đâu nào
Đám mây vơ vẩn ngôi sao mập mờ
Mong người, lòng những ngẩn ngơ
Một đàn cò trắng bay quanh
Cho loan nhớ phượng, cho mình nhớ ta
Mình nhớ ta như cà nhớ muối
Ta nhớ mình như cuội nhớ trăng
Mình về mình nhớ ta chăng
Ta về ta nhớ hàm răng mình cười
Một điều nói dối, sám hối bảy ngày
Một lần thì tởn tới già
Đừng đi nước mặn cho hà ăn chân
Một liều ba bảy cũng liều
Cầm bằng như trẻ chơi diều đứt dây
Một lo đứng cửa trông ra
Hai lo đi lấy chồng xa nước người
Ba lo sợ chị em cười
Bốn lo đi ngược, về xuôi sao đành
Năm lo lúc tử, lúc sinh
Sáu lo con gái một mình đường xa
Bảy lo nhớ cửa nhớ nhà
Tám lo còn chút mẹ già ai nuôi
Chín lo em thiệt cả mười
Để em kiếm lối tìm nơi đi về
Một ly nhâm nhi tình bạn
Hai ly uống cạn lòng sầu
Ba ly mũi chảy tới râu
Bốn ly ngồi đâu gục đó
Năm ly cho chó ăn chè
Sáu ly vợ đè cạo gió
Một mai trống lủng khó hàn
Dây dùn khó dứt, bạn lang khó tìm
Một miếng giữa đàng bằng một sàng xó bếp
Một miếng khi đói bằng một gói khi no
Một mình thong thả mần ăn
Khỏe quơ chài kéo, mệt quăng câu dầm
Một năm một tuổi một già
Ba năm một mối gắng mà đợi anh
Một nhà hai chủ không hoà
Hai vua một nước ắt là không yên
Một nong tằm bằng năm nong kén
Một nong kén bằng chín nén tơ
Em thương anh tháng đợi năm chờ
Lòng nào dứt mối lià tơ cho đành
Một thương hai nhớ ba sầu
Cơm ăn chẳng được, ăn trầu cầm hơi
Thương chàng lắm lắm chàng ơi
Biết đâu thanh vắng mà ngồi thở than
Một thuyền một lái chẳng xong
Một chĩnh hai gáo còn nong tay vào
Em xót thương anh phất ngọn cờ đào
Còn thò tay bẻ mận em dạ nào dám ưng
Một thương tóc bỏ đuôi gà
Hai thương ăn nói mặn mà có duyên
Ba thương má lúm đồng tiền
Bốn thương ăn nói dịu hiền dễ nghẹ..
Một tiếng chào cao hơn mâm cỗ
Một trăm con gái Thủ
Một lũ con gái chợ
Anh cũng không màng
Anh chỉ thương con gái ruộng cơ hàn nắng mưa
Một trăm người bán, một vạn người mua
Một xị rượu, ba bốn xị dầu
Mới chuộng, cũ vong
Mua bộ bà ba
Đôi ba cặp vịt
Cam quít bưởi hồng
Vài gói Ô Long
Vài phong Bổn Lập
Cây dù mái sập
Đôi võng thêu cườm
Khăn lụa vàng lườm
Dầu chanh thơm ngát...
Mua cau chọn những buồng sai
Mua trầu chọn những trăm hai lá vàng
Cau tiện ngang, trầu vàng ngắt ngọn
Thời buổi này kén chọn làm chi
Sao em chẳng lấy chồng đi!
Mua cá thì phải xem mang
Mua bầu xem cuống mới toan không lầm
Mua trâu, cưới vợ, làm nhà
Cả ba việc ấy đều là khó thay
Muốn ăn cơm trắng cá kho
Trốn cha, trốn mẹ xuống đò thăm anh
Muốn ăn phải lăn vào bếp
Muốn chết phải lết vô hòm
Muốn cho êm ấm cửa nhà
Vợ kêu chồng dạ bẩm bà, con đây!
Muốn sang thì bắc cầu kiều
Muốn yêu cô chị phải chiều cậu em
Muá gậy vườn hoang
Muà hè đang nắng, cỏ gà mọc trắng trời mưa
Tháng bảy heo may, chuồn chuồn bay thì bão
Mũi dại lái chịu đòn
Mười đêm chị giữ mười đêm cả
Suốt tháng em nằm suốt tháng không
Chịu đấm ăn xôi, xôi lại hẩm
Cầm bằng làm mướn, mướn không công
Mười giờ tàu chạy Bến Thành
Xúp lê vội thổi bộ hành xôn xao
Mười năm cắp sách theo thầy
Năm thứ mười một vác cày theo trâu
Mười năm lưu lạc giang hồ
Một ngày tu tỉnh, cơ đồ lại nên
Mực văng vô giấy khó chùi
Vào vòng chồng vợ, đui cùi cũng phải theo
VẦN N
Nam Hà đi dễ khó về
Trai đi có vợ, gái về có con
Nam mô Bồ Tát
Chẻ lạt đứt tay
Đi cày trâu húc
Đi súc phải cọc
Đi học thày đánh
Đi gánh đau vai
Nằm dài nhịn đói
Nay em còn cha còn mẹ, còn cô còn bác
Nên em không dám tự tung tự tác một mình
Anh có thương em cậy mai dong đến nói
Cha mẹ đành em cũng sẽ ưng
Nát gỗ hãy còn bờ tre
Nàng dâu khôn lanh, nấu canh cho ngọt
Canh sôi hớt bọt, thêm ớt rắc tiêu
Mẹ chồng cay đắng đủ điều
Mẹ ghét cứ ghét, chồng chiều cũng vui
Nàng ơi anh quyết với mình
Công anh dan díu chẳng thành thời thôi
Con sông bên lở, bên bồi
Bên lở thì đục, bên bồi thì trong
Sông kia nước chảy hai dòng
Biết rằng bên đục, bên trong bên nào
Năm canh thì ngủ lấy ba
Hai canh coi sóc cửa nhà làm ăn
Năm hết, Tết đến
Nắng đổ chang chang
Thấy mặt con bán khoai lang
Tui bàng hoàng muốn làm cử rét
Trời mưa sấm sét
Thấy mặt con bán bánh tét
Tui muốn hét rụng rời...
Nắng hổng ưa, mưa hổng chịu
Nắng lên cho héo lá lan
Cho đáng kiếp chàng, phụ rẫy tình xưa
Nắng lên cho héo ngọn dừa
Đánh chết chẳng chừa cái thói đổi thay
Nắn lên cho héo nhánh mai
Tui rủa tối ngày kẻ chẳng thủy chung
Nắng mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng
Nắng tốt dưa, mưa tốt lúa
Nằm giường lèo lại đòi trèo trướng phụng
Dẫu ai trề nhún, nó cũng làm ngang
Một khi bị đạp xuống sàn
Ngủ chung với chó, còn than nỗi gì
Nâng như nâng trứng, hứng như hứng
Nè em Tiên Bửu ôi
Nhớ em chưa ăn xôi mà anh như gặp hồi no bụng
Chưa ăn bún mà anh cũng no hơi
Thương em quên đứng, quên ngồi
Ngứa đầu quên gãi, đứt ruột rồi quên đau
Nếm muỗng đường om (nồi đất), mùi thơm vị ngọt
Qua thương nhớ bậu thức trót canh gà
Phận bậu như hạt mưa sa
Phận qua như gió thổi tuốt ra vàm ngoài
Nếu anh ác gian, đem dạ phụ phàng
Cho con kiến hôi bò dưới đất
Con kiến vàng bò trên nhánh cây
Nếu anh mê đó, bỏ đây
Cho con cá lội dưới nước
Con chim bay trên trời
Nếu làm hoa làm hoa hướng dương
Nếu làm đá làm đá hoa cương
Ngày đi, trúc chửa mọc răng
Ngày về, trúc đã cao bằng ngọn tre
Ngày đi, lúa chửa có vè
Ngày về, lúa đã đỏ hoe ngoài đồng
Ngày đi, em chửa có chồng
Ngày về, em đã con quấn, con quít, con bồng, con mang
Ngày nào anh nói em đành
Bụi tre trước ngõ để dành đan nôi
Bây giờ anh nói em thôi
Bụi tre trước ngõ đan nôi ai nằm?
Ngày nào anh nói em đành
Cuốc đất trồng hành, gieo cải, vãi kê
Bây giờ, anh nói em chê
Để cải anh héo, cho kê anh tàn
Ngày nào ra đứng bờ sông
Sông xa, xa tít cho lòng em đau
Ngày qua tháng lại
Vật đổi sao dời
Nòng nọc đứt đuôi
Nhảy lên mặt đất
Rõ ràng cóc thật
Chẳng phải trê nào!
Cả xóm xôn xao
Đồn đi khắp huyện
Cóc cho nghe chuyện
Tìm đến thử coi
Nhận rõ con rồi
Lại xin lỗi vợ
Trăm nghìn lạy mợ
Vì trót quá ghen
Ở không trọn nghĩa...
Ngày rằm, mùng một ăn chay
Ghét con mỏ nhọn tưởng hoài chả nem
Ngày xưa anh bủng anh beo
Tay bưng chén thuốc tay đèo múi chanh
Bây giờ anh khỏi anh lành
Anh theo duyên mới anh đành phụ em
Ngày xưa quả báo thì chầy
Ngày nay quả báo trước ngay nhãn tiền
Nghe vẻ nghe ve
Nghe vè nói ngược
Ngựa đua dưới nước
Tàu chạy lên bờ
Lên núi đặt lờ
Xuống sông đốn củi...
Ngó lên nhang tắt đèn mờ
Mẫu thân đâu vắng bàn thờ lạnh tanh
Ngó lên tàng cây thấy cặp cu trốn nắng
Ngó ra ngoài ruộng thấy đôi cò trắng bay xa
Đi về lập miễu thờ cha
Cất chùa thờ mẹ, lập trang thờ bà
Ngó qua bên bến Tô Châu
Thấy em gánh nước trên đầu giắt trâm
Ngọc hoàng ngồi tựa ngai vàng
Thấy con uống rượu hai hàng lệ rơi
Ngồi buồn gởi bức thư sang
Có con rồng bạch chắn ngang giữa trời
Vậy nên thư chẳng tới nơi
Trong thư ai biết những lời làm sao
Ngồi buồn vuốt bụng thở dài
Nhớ chồng thì ít, nhớ trai thì nhiều
Ngày đêm trông bóng trăng tàn
Muốn riêng với nguyệt mà than một lời
Nguyệt rằng: Vật đổi sao dời
Thân này vẫn để cho người soi chung
Người ta tuổi tí tuổi mùi
Còn em thì chịu bùi ngùi tuổi (tủi) thân
Người trên ở chẳng chính ngôi
Khiến cho kẻ dưới chúng tôi hỗn hào
Người trên ở chẳng được cao
Khiến cho kẻ dưới lộn nhào lên trên
Người trồng cây hạnh người chơi
Ta trồng cây đức để đời về sau
Nhà ai chồng qui? vợ ma
Hễ ông ăn chả thì bà ăn nem
Đói cơm khát nước tèm lem
No cơm ấm áo lại thèm nọ kia
Nhà Bè nước chảy chia hia
Ai về Gia Định, Đồng Nai thì về
Nhà có ngạch, vách có lỗ tai
Nhà em cao, hàng rào em kín
Nhà em tám, chín, mười từng
Con ong bay vô không lọt
Biểu con bướm đừng xôn xao
Anh về sắm lễ cho cao
Cậy mai dong cho giỏi
Mới bước vào nhà em
Nhà giàu tham việc, thất nghiệp tham ăn
Nhà hát bóng chào rào chộn rộn
Sở chụp hình ngồi đứng chỉnh tề
Thăm em một chút anh về
Chơi khuya lính bắt khó bề phân bua
Nhà không chủ như tủ không khóa
Nhà sạch thì mát, bát sạch thì ngon
Nhà ta ba bốn chị em
Mẹ ta còn thèm một chút rể xa
Ta về ta bảo mẹ ta
Rể gần cho ruộng, rể xa cho tiền
Nhà tôi có dãy vườn hoa
Có ba dãy nhãn, có ba dãy dừa
Dù anh đi sớm, về trưa
Sao anh chẳng nghĩ dãy dừa nhà tôi
Sao anh chẳng đứng, chẳng ngồi
Hay là anh phải duyên tôi anh buồn
Anh buồn, anh lại đi buôn
Có tiền lấy vợ, thôi buồn làm chi
Nhất con, nhì cháu, thứ sáu người dưng
Nhất qui?, nhì ma, thứ ba học trò
Nhất mẹ, nhì cha, thứ ba bà ngoại
Nhất sĩ nhì nông
Hết gạo chạy rông nhất nông nhì sĩ
Nhất thân, nhì thế, tam ngân, tứ chế
Nhất thì bộ lại, bộ binh
Nhì thì bộ hộ, bộ hình cũng xong
Thứ ba thì đến bộ công
Nhược bằng bộ lễ, lạy ông xin về
Nhất tự vi sư, bán tự vi sư
Nhập giang tùy khúc, nhập gia tuỳ tục
Nhện sa xuống nước nổi phình
Kiếu huynh kiếu đệ kiếu người tình tôi lui
Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
Phu thê trong nghĩa tương phùng
Chăn loan, gối quế, chữ tùng cùng ai
Tấm đá hoa ghi tạc để đời
Nhìn nhau lệ ứa đôi hàng
Tàu lui ốc thổi, tui chàng rẽ phân
Nhìn ra sậy xám, lau vàng
Ngày lu, nắng úa, bóng chàng nơi đâu?
Nhịn đói nằm co còn hơn ăn no vác nặng
Nhỏ thì nhờ mẹ nhờ cha
Lớn lên nhờ vợ, về già nhờ con
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than
Nhớ ai con mắt lim dim
Chân đi thất thểu như chim tha mồi
Nhớ ai hết đứng lại ngồi
Ngày đêm tơ tưởng một người ở xa
Nhớ ai nhớmãi thế này
Nhớ đêm quên ngủ, nhớ ngày quên ăn
Nhờ cô nhờ bác giúp lời
Chị em giúp của, ông trời định đôi
Nhứt nước, nhì phân, tam cần, tứ giống
Nhứt thích ăn trái chua
Hai ưa mua áo tốt
Ba tìm lột quần trai
Những người chước độc mưu thâm
Tai kia vạ nọ ngấm ngầm đến ngay
Những người thắt đáy lưng ong
Vừa khéo chiều chồng, vừa khéo nuôi con
Những người béo trục béo tròn
Ăn vụng như chớp, đánh con cả ngày
Những người ti hí mắt lươn
Trai thì trộm cắp, gái buôn chồng người
No mất ngon, giận mất khôn
Non cao cũng có đường trèo
Bệnh dẫu hiểm nghèo cũng có thuốc tiên
Non cao cũng có đường trèo
Đường có hiểm nghèo cũng có lối đi
Non kia ai đắp lên cao
Sông kia biển nọ ai đào chi sâu
Nói bóng nói gió
Nói chín thì làm nên mười
Nói mười làm chín kẻ cười người chê
Nói đẩy đưa cho vừa lòng bạn
Con sông Giang Hà chỗ cạn chỗ sâu
Nói gần, nói xa, chẳng qua nói thật
Nói lời thì giữ lấy lời
Đừng như con bướm đậu rồi lại bay
Nói người chẳng nghĩ đến ta
Thử sờ lên gáy xem xa hay gần
Nói như dùi đục chấm nước mắm
Nói như nước đổ đầu vịt
Nói ra thì nhớ lấy lời
Đừng như ong bướm đậu rồi lại bay
Nói toạc móng heo
Nói với người say như vay không trả
Nồi đồng mà úp vung đồng
Con gái xứ Bắc lấy chồng Đồng Nai
Giậm chân xuống đất than dài
Chồng tôi vô Quảng biết ngày nào ra
Nội trong lục tỉnh Nam Kỳ
Thấy em ăn nói nhu mì anh thương
Có mặt tui mình nói mình thương
Tui về chốn cũ mình vấn vương nơi nào?
Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời, chẳng thấy người thương
Nước chanh giấy rưới vô mắm mực
Rau mũi viết trộn lẫn giấm son
Bốn mùi họp lại càng ngon
Cũng như qua gần bậu, chẳng còn chờ trông
Nước chảy đá mòn
Nước đến chân mới nhảy
Nước giữa dòng chê trong, chê đục
Vũng trâu đầm hì hục khen ngon
Nước không ra nước
Dầu không ra dầu
Lỡ quan lỡ lính lỡ làng
Lỡ lòng dân giả, lỡ hàng công khanh
Nước lã mà vã nên hồ
Tay không mà nổi cơ đồ mới hay
Nước lên, cuốn sáo nhổ đăng
Trong tay em có ngọc cũng không bằng có anh
Nước lên rồi nước lại ròng
Đố ai bắt được con còng trong hang
Nước mắm ngon dầm con cá liệt
Em có chồng nói thiệt anh hay
Nước mắt nhỏ sa lấy khăn mu xoa nàng chặm
Quyến luyến nhau rồi ngàn dặm khó quên
Nước sông gạo chợ
Nước trong khe suối chảy ra
Mình chê ta đục, mình đà trong chưa?
Nửa đời sương gió ngang tàng
Trái tim lụy chỉ vì nàng đấy thôi
Nửa về nửa muốn ở đây
Về nhà nhớ bạn, ở đây nhớ nhà
Nực cười châu chấu đá xe
Tưởng rằng chấu ngã ai dè xe nghiêng
VẦN O
Ôi, ba bảy lá gan, lá tươi lá héo
Ruột chín chiều, chiều nở chiều teo
Ông chết, thì thiệt thân ông
Bà tôi sắp sửa lấy chồng nay mai
Bà chết, thì thiệt thân bà
Ông tôi sắp sửa lấy ba nàng hầu
Ốc tưởng rằng ốc vắn
Dè đâu ruột ốc trường
Lươn chê lịch, lịch chê lươn nhớt!
Ơn dưỡng dục chưa thỏa tình báo bổ
Nghĩa minh linh nguyện gắng sức tài bồi
Ơn trời mưa nắng phải thời
Nơi thì cày ruộng nơi thì bừa sâu
Công ơn chẳng quản bao lâu
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng
Ai ơi chớ bỏ ruộng hoang
Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu
Ớt nào là ớt chẳng cay
Gái nào là gái chẳng hay ghen chồng
Vôi nào là vôi không nồng
Gái nào là gái có chồng chẳng ghen
Ở đâu mà chẳng biết ta
Ta con ông Sấm, cháu bà Thiên Lôi
Xưa kia ta ở trên trời
Đứt dây rơi xuống làm người thế gian
Ở đời muôn sự của chung
Hơn nhau một tiếng anh hùng mà thôi
Ở sao cho vừa lòng người
Ở rộng người cười, ở hẹp người chê
Cao chê ngổng, thấp chê lùn
Béo chê béo trục béo tròn
Gầy chê xương sống, xương sườn phơi ra
Ở xa anh tưởng là tiên
Lại gần mới biết em chẳng hiền hơn ai
VẦN P
Phải duyên phải kiếp thì theo
Cám còn ăn được, nữa bèo như anh
Phấn son tô điểm sơn hà
Làm cho rỡ mặt đàn bà nước Nam
Phong lưu là cạm ở đời
Hồng nhan là bẫy những người tài hoa
Phượng hoàng đậu nhánh vông nem
Phải dè năm ngoái cưới em cho rồi
Ngã tư Chợ Gạo nước hồi
Tui chồng mình vợ còn chờ đợi ai
Phượng hoàng đậu nhánh sa kê
Ông thần ổng hổng vật mấy thằng dê cho rồi
Phượng hoàng ở chốn cheo leo
Sa cơ lỡ vận phải theo đàn gà
Bao giờ gió thuận mưa hòa
Thay lông đổi cánh lại ra phượng hoàng
VẦN Q
Qua đình ghé nón trông đình
Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu!
Quan văn mất một đồng tiền
Xem bằng quan võ mất quyền quận công
Quả cau nho nhỏ, cái vỏ vân vân
Nay anh học gần, mai anh học xa
Lấy anh từ thuở mười ba
Đến năm mười tám thiếp đà năm con
Ra đường thiếp hãy còn son
Về nhà thiếp đã năm con với chàng
Quả cau nho nhỏ, cái vỏ vân vân
Nay anh học gần, mai anh học xa
Tiền gạo thì của mẹ cha
Cái nghiên, cái bút thật là của em
Quân tử là quân tử Tàu
Ăn cơm thì ít, ăn rau thì nhiều
Quân tử nhất ngôn là quân tử dại
Quân tử nói đi, nói lại là quân tử khôn
VẦN R
Ra đi là sự đã liều
Nắng mai phố lạ, mưa chiều thôn xưa
Ra đi ngó trước ngó sau
Ngó nhà thấy cột, ngó nhau thấy buồng
Ra đường bà nọ bà kia
Về nhà không khỏi cái nia cái sàng
Ra đường võng lộng nghêng ngang
Về nhà hỏi vợ cơm rang đâu rồi
Ra sông mới biết cạn sâu
Ở trong lạch hói, biết đâu mà dò
Ra về bụng nhớ người thương
Tay vỗ thanh giường chép miệng thở than!
Ra về ruột nọ quặn đau
Nhơn sâm sắc uống mấy tàu cho nguôi?
Rau muống bắt cuống rau răm
Làm chi đến nỗi chàng cầm cổ tay
Rau răm đất cứng dễ bứng khó trồng
Dù thương cho lắm cũng chồng người ta
Rau răm hái ngọn còn tươi
Lạng nghe anh nói mấy lời mà cay
Kể chi những chuyện trước đây
Lòng em tưởng những núi này, non kia
Rèm xưa ba bức mành manh
Mắt cô thế ấy tu hành được đâu
Rồng chầu ngoài Huế, ngựa tế Đồng Nai
Nước sông trong chảy lộn sông ngoài
Thương người quân tử lạc loài tới đây
Rồng nằm bể cạn phơi râu
Mấy lời anh nói giấu đầu hở đuôi
Rồng vàng tắm nước ao tù
Người khôn ở với người ngu bực mình
Ru con con ngủ cho rồi
Mẹ ra chỗ vắng, mẹ ngồi than thân
Ruộng ai thì nấy đắp bờ
Duyên ai nấy gặp, đừng chờ uổng công
Rủ nhau đi cấy đi cày
Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày vợ cấy, con trâu đi bừa
Rủ nhau xuống bể mò cua
Đem về nấu quả me chua trên rừng
Em ơi chua, ngọt đã từng
Non xanh, nước bạc ta đừng quên nhau
Ruộng đồng mặc sức chim bay
Nước sông lai láng cá bầy đua bơi
Rượu lạt uống lắm cũng say
Người khôn nói lắm, dẫu hay cũng nhàm
Rượu nằm trong nhạo chờ nem
Qua nằm thuyền vắng chờ em một mình
Rừng có mạch, vách có tai
Người trong chưa tỏ, người ngoài đã hay
Rừng như biển thánh khôn dò
Nhỏ mà không học, lớn mò sao rả
VẦN S
Sa chân bước xuống ruộng dưa
Dẫu ngay cho chết cũng ngờ người gian
Sa cơ lỡ bước
Sai một ly, đi một dặm
Sanh nghề tử nghiệp
Sao vắng thì mưa, sao thưa thì nắng
Sáng ngày cắp nón ra đi
Gặp thằng nhỏ hỏi rằng: Dì đi đâu
Dì rằng: Mang giỏ hái dâu
Gặp dượng thằng nhỏ ngồi câu bên đường
Thấy dì, dượng nó cũng thương
Sáng trăng giã gạo ngoài trời
Cám bay phưởng phất nhớ lời em than
Sáng trăng trải chiếu hai hàng
Bên anh đọc sách, bên nàng quay tơ
Sáng về con Hai nó cắt
Con Ba nó dột
Con Tư nó lược
Con Năm nó viền
Con Sáu kết nút
Con Bảy nó đơm khuy
Sáng ngày anh cất bước ra đi
Con Tám nó kéo
Con Chín nó trì
Mười ơi để vậy còn gì áo anh
Sẩy cha còn chú, sẩy mẹ còn dì
Số giàu đem đến dửng dưng
Lọ là con mắt tráo trưng mới giàu
Số giàu tay trắng cũng giàu
Số nghèo chín đụm mười trân cũng nghèo
Sông Cửu Long chín cửa hai dòng
Người thương anh vô số, nhưng anh chỉ một lòng với em
Sông Mơ, sông Mận, sông Đào
Ba ngọn sông ấy chảy vào sông Ri
Em yêu anh bụng đã phát phì
Thuốc thang đâu khỏi anh thì chữa thôi
Yêu anh dễ đứng khó ngồi
Sông có khúc, người có lúc
Sông dài cá lội biệt tăm
Phải duyên chồng vợ trăm năm cũng chờ
Sông kia rày đã nên đồng
Chỗ làm ruộng lúa, chỗ trồng ngô khoai
Đêm nghe tiếng ếch bên tai
Giật mình còn tưởng tiếng ai gọi đò
Sông sâu cá lặn biệt tăm
Chín trăng cũng đợi, mười năm cũng chờ
Sông sâu cá lặn vào bờ
Lấy ai thì lấy, đợi chờ nhau chi
Sông sâu có thể bắc cầu
Lòng người nham hiểm biết đâu mà mò
Sông sâu nước chảy ngập kiều
Dù anh phụ bạc còn nhiều nơi thương
Sông sâu sào cắm khôn dò
Người khôn ít nói, khó đo tấc lòng
Sông sâu sào vắn khó dò
Nào ai lấy thước mà đo lòng người
Sông trào cho chiếc lá nhồi
Căn duyên trắc trở đứng ngồi sao yên?
Sống thời con chẳng nên ăn
Chết thời xôi, thịt làm văn tế ruồi
Súp lê một còn than còn thở
Súp lê hai nửa ở nửa về
Súp lê ba tàu ra biển Bắc
Tay vịn song sắt miệng chắc lưỡi kêu trời
Chồng Nam vợ Bắc sống đời đặng sao?
VẦN T
Ta về ta tắm ao ta
Dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn
Tai em nghe anh đau đầu chưa khá
Em băng đồng chi sá, đi bẻ nạm lá về xông
Ở làm sao đây cho trọn nghĩa vợ chồng
Đổ mồ hôi em chặm, ngọn gió lồng em che
Tam sao thất bản
Tay bưng dĩa muối chấm gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng bỏ em
Tay mang khăn gói sang sông
Mẹ kêu mặc mẹ, thương chồng cứ đi
Tay mang túi bạc kè kè
Nói bậy nói bạ thiên hạ nghe rầm rầm
Tay tiên rót chén rượu đào
Đổ đi thời tiếc, uống vào thời say
Tàu súp lê một còn trông còn đợi
Tàu súp lê hai còn đợi còn chờ
Tàu súp lê ba, tàu ra biển Bắc...
Hai tay tôi vịn song sắt, nước mắt chảy ròng ròng
Miệng kêu bớ chú tài cồng... khoan khoan, chậm chậm
Vợ chồng tôi thôi đành ngàn dặm cách phân...
Tấn thối lưỡng nan, cực khổ trăm bề
Ở đây khó ở, ra về khó ra!
Tập tàng đem nấu với suông
Lấy chàng, thiếp quyết đổi buồn làm vui
Tập tầm vông
Chị lấy chồng, em ở giá
Chị ăn cá, em mút xương
Chị nằm giường, em nằm đất
Chị hút mật, em liếm ve
Chị ăn chè, em liếm bát
Chị coi hát, em vỗ tay
Chị ăn mày, em xách bị
Chị làm đĩ, em xỏ tiền
Chị đi thuyền, em đi bộ
Chị kéo gỗ, em lợp nhà
Chị trồng cà, em trồng bí
Chị tuổi tí, em tuổi thân
Chị tuổi dần em tuổi mẹo
Chị ăn kẹo, em mút cây...
Tề Thiên Đại Thánh
Đánh với Hồng Hải
Đại chiến cả ngày
Bất phân thắng bại
...Là con số 7
Tào thua Xích Bích
Tào đương bôn tẩu
Gặp Quan Công Hầu
Tào lại kể ơn
...Con 60 trơn
Dẹp tan gian tặc
Non nước thái bình
Bổng lộc thân vinh
Địch gia đoàn tụ
Thoại Ba Công Chúa
Liền được rước về
Má dựa vai kề
Muôn dân cung kính
...Là con 89
Bon bon nước chảy bon bon
Con vượn bồng con
Lên non hái trái
Tôi cảm thương nàng
Phận gái mồ côi
...Là con số 1 ôi!
Nhắm tây Liêu Quốc
Đình Quí dẫn đường
Đến Hỏa Xa Cang
Thầy trò đi lạc
Lộn qua Đông Bắc
Tới trước Thôn Trào
Gặp thời Thiên Long
Là quan giữ đi
...Là con số 7 chi
Ra quân chống lại
Ngũ tướng ra oai
Một phen trổ tài
Thiên Long khiếp đảm
...Là con số 8
Tài hèn sức kém
Long bị chặt đầu
Tin đến Thôn Trào
Chúa tôi bàn tính
...Là con số 9
Tham thì thâm
Than rằng gối gấm không êm
Gối lụa không mềm bằng gối tay em
Thanh niên Tiền Phong tầm vông vạt nhọn
Phụ nữ Tiền Phong bè bọn chuột mèo
Tháng ba cơm gói ra hòn
Muốn ăn trứng nhạn phải lòn Hang Mai (Hang Khỉ)
Tháng giêng là tháng ăn chơi
Tháng hai trồng đậu, trồng khoai, trồng cà
Tháng ba thì đậu đã già
Ta đi, ta hái về nhà phơi khô
Tháng tư đi tậu trâu bò
Để cho ta lại làm mùa tháng năm
Sớm ngày đem lúc ra ngâm
Bao giờ mọc mầm ta sẽ vớt ra
Gánh đi ta ném ruộng ta
Đến khi lên mạ, thì ta nhổ về
Lấy tiền mượn kẻ cấy thuê
Cấy xong rồi mới trở về nghỉ ngơi
Cỏ lúa dọn đã sạch rồi
Nước ruộng vơi mười, còn độ một hai
Ruộng thấp đóng một gàu giai
Ruộng cao thì phải đóng hai gàu sòng
Chờ cho lúa có đòng đòng
Bấy giờ ta sẽ trả công cho người
Bao giờ cho đến tháng mười
Ta đem liềm hái ra ngoài ruộng ta
Gặt hái ta đem về nhà
Phơi khô, quạt sạch ấy là xong công
Tháng Năm chưa nằm đã sáng
Tháng Mười chưa cười đã tối
Thà rằng chẳng biết cho xong
Biết ra như xúc, như đong lấy sầu
Thà rằng ăn nửa quả hồng
Còn hơn ăn cả chùm sung chát lè
Thà thua xuống láng, xuống bưng
Bỏ ra đầu giặc, lỗi chưn quân thần
Thành thị chỗ nào cũng xí xô xí xào khách trú
Em ăn cơm bảy phủ, dạo đủ khắp nơi
Bán buôn một vốn ba bốn tiền lời
Chê anh dân ruộng, chơn mốc cời quanh năm
Thâm em như giếng giữa đường
Người khôn rửa mặt, người thường rửa chân
Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng hạt vào vườn hoa
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai?
Thân em như thể trái chanh
Lắt lẻo trên cành nhiều kẻ ước mơ
Thân tui thui thủi một mình
Đêm đêm lạnh lẽo buồn tình lang thang
Nếu ai nghĩ chuyện đá vàng
Tôi xin được dạo cung đàn tình chung
Thất là mất
Tồn là còn
Tử là con
Tôn là cháu
Lục là sáu
Tam là ba
Gia là nhà
Quốc là nước
Tiền là trước
Hậu là sau...
Thấy bạn mà chẳng thấy chàng
Bâng khuâng như mất lạng vàng trong tay
Thấy mặt đặt tên
Thật thà là cha ăn cướp
Thẩn thơ tựa gốc mai già
Hỏi thăm bà Nguyệt có nhà hay không
Thế gian chuộng của, chuộng công
Nào ai có chuộng người không bao giờ
Thế gian được vợ mất chồng
Đâu phải như rồng mà được cả đôi
Thói thường gần mực thì đen
Anh em bạn hữu phải nên chọn người
Thò tay mà ngắt cọng ngò
Thương em đứt ruột giả đò ngó lơ
Thôi em xanh mắt bồ câu
Vàng tơ sợi nhỏ xin hầu kiếp sau
Thôi thà đừng biết cho xong
Biết bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu
Thua trời một vạn không bằng thua bạn một ly
Thuận vợ, thuận chồng tát biển Đông cũng cạn
Thuốc đắng giã tật, lời thật mất lòng
Thuyền đây nhớ bến vô cùng
Ngặt vì đồn bót ngại ngùng khó qua
Thuyền đây ý cũng muốn qua
Thuế má đóng đủ, gãy chạ.. cái cột buồm
Thuyền ơi có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng nhớ thuyền
Thuyền phải theo lái, gái phải theo chồng
Chồng đi hang rắn hang rồng vợ cũng phải theo
Thuyền tôm kia nói có
Ghe cá nọ nói không
Phải chi miễu ở gần sông
Em chỉ tay thề lại kẻo lòng anh nghi
Thương ai ví bằng thương chồng
Vì chồng cờ bạc nên lòng chẳng thương
Thương em anh biết để đâu
Để vào tay áo, lâu lâu lại dòm
Thương em anh để trong lòng
Việc quan anh cứ phép công anh làm
Thương em không dám vô nhà
Đi qua đi lại hỏi có gà bán không?
Thương em thương cái hang dài
Súng anh chực sẵn tối nay lảy còi
Thương người như thể thương thân
Thương nhau cởi áo cho nhau
Về nhà mẹ hỏi qua cầu gió bay
Thương nhau đứng đợi ngồi trông
Đêm khuya hiu quạnh loan phòng thì thôi
Mình nay đã có vợ rồi
Còn theo đón hỏi chi tôi thế này?
Thương nhau nên phải đi tìm
Nhớ nhau một lúc như chim lạc đàn
Thương nhau trái ấu cũng tròn
Ghét nhau trái bồ hòn cũng méo
Thương sao thương quá bất nhơn
Bữa nay gặp mặt, thương hơn bữa nào
Thượng điền tích thủy, hạ điền khan
Ruộng trên đầy nước, ruộng dưới khô khan
Thứ nhứt Thế Đức gan gà
Thứ hai Lưu Bội, thứ ba Mạnh Thần
Thứ nhứt đom đóm vô nhà
Thứ nhì chuột rúc, thứ ba hoa đèn
Thứ nhứt là tu tạ.i gia
Thứ nhì ở chợ, thứ ba tại chùa
Thứ nhứt rượu đã ngà ngà
Thứ nhì chàng ở phương xa mới về
Thực lộc chi thê, là con cá trê ăn cứt (?)
Tiên học lễ, hậu học văn
Tiếc công xúc tép nuôi cò
Cò ăn, cò béo, cò dò lên cây
Tiếc thay hột gạo trắng ngần
Đã vo nước đục, lại vần than rơm
Tiếng chào cao hơn cỗ
Tiền trao cháo múc
Không tiền cháo trút trở ra
Tin nhau buôn bán cùng nhau
Thiệt hơn, hơn thiệt, trước sau như lời
Thay gì lừa đảo kiếm lời
Một nhà ăn uống, tội trời riêng mang
Theo chi những thói gian tham
Pha phôi thực giả tìm đường dối nhau
Của phi nghĩa có giàu đâu
Ở cho ngay thật giàu sau mới bền
Tính rằng đêm bảy ngày ba
Mỗi đêm có sáu, gà đà sang canh
Chém cha con gà trống nó đậu trên cành
Giá biết như vậy bà đã làm gỏi, nấu canh ăn rồi
Tìm em như thể tìm chim
Chim bay biển Bắc, anh tìm biển Nam
Tình cờ bắt gặp nàng đây
Hỏi rằng duyên ấy tình này ra sao
Cái gì là mận, là đào
Cái gì là ngãi tương giao với nàng
Tình ta như quế với gừng
Mai kia cách trở, xin đừng quên nhau
Tóc em dài em cài hoa thiên lý
Miệng em cười có ý anh thương
Tóc mai sợi vắn sợi dài
Lấy nhau chẳng đặng thương hoài ngàn năm
Tóc quăn chải lược đồi mồi
Chải đứng chải ngồi, quăn vẫn hoàn quăn
Tốt gỗ hơn tốt nước son
Xấu người đẹp nết, còn hơn đẹp người
Tới đây dầu đói giả no
Dầu khôn giả dại đặng dò ý em
Tới đây không hát thì hò
Không hò không hát chớ mò tới đây
Tới đây mướp lại gặp dưa
Bầu kia gặp bí sao chưa chung giàn?
Tới đây thì ở lại đây
Chừng nào bén rễ quen cây hãy về
Tờ thơ đo đỏ
Anh dán con cò đen
Gởi về thăm bạn có tên em trong nầy
Trai anh hùng năm thê bảy thiếp
Gái trung trinh trăm tuổi một chồng
Trai khôn tìm vợ chợ đông
Gái khôn tìm chồng giữa chốn ba quân
Trai lỡ thời như trái chín cây
Trái chín cây người ta làm mứt
Gái lỡ thời như cứt trôi sông
Cứt trôi sông không ai thèm ngó
Trai thấy gái lạ như qua. thấy gà con
Trai thì cày ruộng khiển trâu
Gái thì phải biết bổ cau têm trầu
Trai tơ lấy gái goá chồng
Như mua nồi đồng đem nấu cám heo
Trai tơ lấy gái goá chồng
Như vũng nước trong, quậy bùn nổi đục
Trai thương vợ mới, gái nhớ tình xưa
Trách ai chẳng khéo lường cân
Đào tiên không bẻ, bẻ trái bần làm chi
Trách ai đào mận luông tuồng
Khi vui giỡn sóng, khi buồn giỡn trăng
Trách ai rẽ khế, chia chanh
Cãi nhau mấy tiếng giậ.n anh sao đành
Trách ai tham đó bỏ đăng
Bần khinh phú trọng nên chăng bạn tình
Trách ai tham giấy bỏ bià
Khi thương thương vội, khi lìa lìa xa
Trách ai tính chuyện đa đoan
Đã hái được mận lại toan bẻ đào
Trách cha, trách mẹ nhà chàng
Cầm cân chẳng biết rằng vàng hay thau
Thực vàng chẳng phải thau đâu
Đừng đem thử lửa mà đau lòng nàng
Trách người quân tử vô danh
Chơi hoa xong lại bẻ cành bán rao
Trái cau lửa, sao mà anh gọi là cau không nóng
Tóc dợn sóng, sao mà sóng không trào
Trai nam nhi mà đối đặng gái má đào xin theo
Trái gần anh hái, chẳng hái trái xa
Dễ kiếm thịt gà tìm đâu ra thịt phụng
Trăm bề ruột nọ quặn đau
Nhơn sâm sắc uống mấy tàu cho nguôi
Trăm năm bia đá còn mòn
Ngàn năm bia miệng hãy còn trơ trơ
Trăn năm còn có gì đâu
Miếng trầu liền với con trâu một vần
Trăm năm lòng gắn dạ ghi
Nào ai thay nút, đổi khuy cũng đừng
Trăm năm se sợi chỉ hồng
Bắt người tài sắc buộc trong khuôn trời
Bao giờ tài sắc có lời
Thì ta lại cởi khuôn trời cho ra
Trăng bao nhiêu tuổi trăng già
Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non
Trăng bao nhiêu tuổi trăng tròn
Núi bao nhiêu tuổi núi còn trơ trơ
Trăng khuyết rồi trăng lại tròn
Mẹ già kén rể con còn góa lâu
Trâu đồng ta ăn cỏ đồng ta
Tuy rằng cỏ cụt nhưng mà cỏ thơm
Trâu kia kén cỏ bờ ao
Anh kia không vợ đời nào có con
Người ta con trước, con sau
Thân anh không vợ như cau không buồng
Cau không buồng như tuồng cau đực
Trai không vợ cực lắm anh ơi
Người ta đi đón, về đôi
Thân anh đi lẻ, về loi một mình
Trầu Bà Điểm xé ra nửa lá
Thuốc Gò Vấp hút đã một hơi
Buồn tình gá nghĩa mà chơi
Hay là anh quyết ở đời với em?
Trầu không ăn sao ngon, sao béo
Nghĩa nhơn cho khéo để kẻo lòng phiền
Chờ chàng bóng ngả trăng nghiêng
Nỗi vui có bạn, ưu phiền riêng em
Trầu này trầu nghĩa trầu tình
Trầu nhơn trầu ngãi trầu mình với ta
Trầu vàng nhá lẫn cau xanh
Duyên em sánh với tình anh tuyệt vời
Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà, hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra cánh biếc
Em đã có chồng, anh tiếc lắm thay
Thoạt vào anh nắm cổ tay
Sao trước em trắng mà rày em đen
Hay là lấy phải chồng hèn
Cơm sống, canh mặn nó đen mất rồi
Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh không hỏi từ ngày còn không
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng, như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng biết thuở nào ra
Trèo lên cây ớt, rớt xuống bụi hành
Ai chẳng lòng thành, hành đâm đổ ruột
Trẻ khôn ra già lú lại
Trên đầu em đội khăn vuông
Trông xuống dưới ngực, cau buồng còn non
Cổ tay em vừa trắng vừa tròn
Mặt mũi vuông vắn, chồng con thế nào?
Trên rừng mười sáu thứ chim
Thiếu gì loan phượng, đi tìm qua. đen
Qua. đen có của, có công
Còn như loan phượng, lại không có gì
Trên Sài Gòn dưới Mỹ Tho
Đâu đâu thiên hạ cũng nhường cho
Trên sống, dưới khê, tứ bề nhão nhét
Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng, chung quanh mây vàng
Ước gì anh lấy được nàng
Thời anh mua gạch Bát Tràng về xây
Xây dọc, rồi lại xây ngang
Xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân
Trên trời có mây hóa kiểng
Dưới biển có cá hoá long
Anh đi lục tỉnh giáp vòng
Tới đây trời khiến đem lòng thương em
Tri nhân, tri diện bất tri tâm
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng
Nhụy vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn
Trong làng chẳng có ai bì
Vậy nên em phải ra đi xứ người
Tròn như mặt trăng
Đó là bánh xèo
Có cưới có cheo
Đó là bánh hỏi
Đi đứng mệt mỏi
Đó là bánh bò
Ăn không đặng no
Đó là bánh ít
Giống nhau như hệt
Đó là bánh in...
Trông trăng mà thẹn với trời
Soi gương mà thẹn với người trong gương
Trống treo ai đánh cái thùng
Bậu không dám dở mùng chun vô
Trồng trầu trồng lộn dây tiêu
Con theo hát bội mẹ liều con hư
Trời còn khi nắng khi mưa
Ngày còn khi sớm khi trưa, nữa người
Trời mưa bong bóng phập phồng
Mẹ đi lấy chồng, con ở với ai
Trời mưa cho ướt lá khoai
Công anh làm rể đã hai năm ròng
Nhà em lắm ruộng ngoài đồng
Bắt anh tát nước cực lòng anh thay
Tháng chín mưa bụi, gió may
Cất lấy gàu nước, hai tay rụng rời
Trời sinh ra đã làm người
Hay ăn, hay nói, hay cười, hay chơi
Khi ăn thì phải lựa nồi
Khi nói, thì phải lựa lời chớ sai
Cả vui chớ có vội cười
Nơi không lễ phép chớ chơi làm gì
Trời ơi sinh giặc làm chi
Cho chồng tôi phải ra đi chiến trường
Trời sinh ra kiếp ăn chơi
Sao trời lại khép vào nơi không tiền
Trúc sinh trúc mọc đầu đình
Em xinh em đứng một mình cũng xinh
Trước kính thăm cô bác, sau thăm nhạc mẫu ở nhà
Dù, trà, khăn, võng gởi mà cho em
Trường giang lồng lộng bất cộng chi tình
Ai kia hờ hững, riêng mình tương tư
Trứng rồng lại nở ra rồng
Hạt thông lại nở cây thông rườm rà
Có cha có mẹ mới có ta
Con nên là bởi mẹ cha vun trồng
Trứng rồng lại nở ra rồng
Liu điu lại nở ra giòng liu điu
Tu đâu cho bằng tu nhà
Thờ cha, kính mẹ hơn là đi tu
Tui đâu có lớn gan lộn mề
Dám chê trai ruộng
Dòm lên ngó xuống
Mình luống bi ai
Tui bưng rổ may
Tìm anh thợ cày
Trúc mai tui xin gắn bó
Cày ban ngày ảnh quản chi sương gió
Cày ban đêm, bộ ván gõ cũng rung rinh
Tui liều, tui thử một phen
Bứng sen Tây Vực, nhổ sen Phù Cừ
Tung tăng như cá trong lờ
Trong ra không được, ngoài ngờ là vui
Tưởng rằng đá nát thì thôi
Ai ngờ đá nát nung vôi lại nồng
Tưởng rằng nước chảy đá mòn
Ai ngờ, nước chảy đá còn trơ trơ
Chờ cho nước xuống phơi bờ
Xem con người ấy nương nhờ vào đâu
Tứ mã phân thây
Voi dầy ngựa xé
Đáng chẻ tét hai
Đán xay thành bột
Tức nước vỡ bờ
Từ đây đào lý chung vườn
Gấm nhiễu cùng rương, phượng yêu thương trĩ
Từ ngày qua với em xa cách đôi đàng
Cơm ăn chẳng đặng, con bạn vàng biết chăng?
Từ rày buộc chỉ cổ tay
Chim đậu thì bắt, chim bay thì đừng
Tửu bất túy nhơn nhơn tị chuột
Uống rượu vô rồi không thuộc đường đi
VẦN U
Uốn tre uốn thuở còn măng
Dạy vợ dạy thuở băn khoăn mới về
Uống nước phải nhớ lấy nguồn
Uống rượu ăn nói cù cưa
Chuyện có một chút
Mà hết cả buổi trưa cằn nhằn
Ước gì anh hoá ra hoa
Để em nâng lấy rồi mà cài khăn
Ước gì anh hoá ra chăn
Để cho em đắp em lăn cùng giường
Ước gì anh hoá ra gương
Để cho em cứ vấn vương soi mình
Ước gì sông hẹp một gang
Bắc cầu trải gấm cho chàng sang chơi
VẦN V
Vạn sự khởi đầu nan
Văn hay chẳng lọ dài dòng
Văn thi phú lục chẳng hay
Trở về làng cũ, học cày cho xong
Ngày ngày vác cuốc thăm đồng
Hết nước thì lấy gàu sòng tát lên
Hết mạ ta lại quảy thêm
Hết lúa ta lại mang tiền đi đong
Nữa mai lúa chín đầy đồng
Gặt về đập sảy bỏ công cấy cày
Vắng chủ nhà gà mọc đuôi tôm
Vắng đàn ông quạnh nhà
Vắng đàn bà quạnh bếp
Vắng sao hôm có sao mai
Vắng chàng thiếp đã có trai trong nhà
Vân Tiên cõng mẹ trở ra
Đụng phải Chà Và cõng mẹ trở vô
Vân Tiên cõng mẹ trở vô
Đụng phải ông Tây cồ cõng mẹ trở ra
Vất vả có lúc thanh nhàn
Không dưng ai dễ cầm tàn che cho
Vầng trăng ai xẻ làm đôi
Đường trần ai vẽ ngược xuôi hỡi chàng
Đưa nhau một bước, một đàng
Cỏ xanh hai dãy mấy hàng châu sa
Việc người thì sáng, việc mình thì quáng
Ví dầu cá bống hai mang
Cá trê hai ngạnh, tôm càng sáu râu
Sáu râu lột vỏ bỏ đuôi
Giã gạo cho trắng đặng nuôi mẹ già
Ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắc lẻo ghập ghềnh khó đi
Khó đi mượn chén ăn cơm
Mượn ly uống rượu, mượn đờn kéo chơi
Kéo chơi ba tiếng đờn cò
Đứt dây đứt nhợ quên hò sự xang
Ví dầu thiếp chẳng yêu chàng
Xin đưa thiếp xuống đò ngang thiếp về
Ví dầu lịch vắn lươn dài
Qua. đen, cò trắng, thằng chài xanh lông
Vì mây nên núi lên trời
Vì cơn gió thổi, hoa cười với trăng
Vì sông nên phải lụy thuyền
Chớ như đường liền ai phải lụy ai!
Vì tình em phải tới nơi
Trăm năm duyên phải một ngày mà nên
Làm trai chí ở cho bền
Đừng lo muộn vợ, đừng phiền muộn con
Vị gì một giải Sông Ngân
Làm cho Chức Nữ chẳng gần Ngưu Lang
Vô chùa lạy Phật cầu chồng
Ông Phật ổng nói đờn ông hết rồi
Vui từ trong cửa vui ra
Buồn từ ngã bảy, ngã ba buồn về
Vườn rộng đừng trồng tre ngà
Nhà rộng chớ chứa người ta
Vừa ăn cướp vừa la làng
Vừa đi, vừa đợi, vừa chờ
Nhanh chân thì kịp, lờ đờ thì thôi
VẦN X
Xa mỏi chân, gần mỏi miệng
Xa xôi em chớ ngại ngùng
Xa người xa tiếng nhưng lòng không xa
Xa xôi xích lại cho gần
Làm thân con nhện mấy lần giăng tơ
Xay lúa thì khỏi bồng em
Xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ
Xấu xa cũng thể chồng ta
Dù cho tốt đẹp cũng ra chồng người
Xẩm lai ăn chay sình bụng
Ăn vụng rụng răng
Ăn măng rách lưỡi
Ăn bưởi the thẹ..
Xẩm lai đái góc xoài
Bị phạt đồng hai
Kêu chú cai phạt đồng chín
Kêu chú lính phạt hai đồng...
Xe ngựa lướt bụi tuôn bờ
Bánh niền sắt cứ khua rột rột
Tui ra chợ mua đường thốt nốt
Tui mua cân bột cùng gói đậu xanh
Tui về nấu chè trôi nước đặt lại tên anh
Để cho trong trào ngoài quận
Biết tiếng thằng Sở Khanh điếm đàng
Xin ai chớ tính thiệt hơn
Mận nhà dù lạt, còn hơn đào người
Xin anh chớ nói yêu thương
Mỡ nạc anh ăn hết, cái xương anh chẳng chừa
Xin đừng ra dạ Bắc Nam
Đừng chê lươn ngắn, chớ tham trạch giàu
Xin em đừng giận đừng hờn
Anh lỡ đạp cứt, chặt chơn sao đành?
Xỏ lá ba que
Xuân hạ thu đông đủ bốn mùa
Thuốc thì hay hút, chẳng hay mua
Thấy ai mở gói xề xề lại
Miệng hỏi, tay rứt đùa
Xưa kia ăn đâu ở đâu
Bây giờ có bí, chê bầu rằng hôi
Xưa kia có thế này đâu
Bởi vì sợ vợ, nên râu quặt vào
Xưa kia ngọc ở tay ta
Bởi ta chểnh mảng ngọc qua tay người
Xưa kia ngọc ở tay ta
Vì ta thiếu đức ngọc qua tay người
VẦN Y
Yêu em anh cũng muốn vô
Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang
Yêu con cho roi, cho vọt
Ghét con cho ngọt, cho bùi
Yêu nhau chín bỏ làm mười
Yêu nhau lắm, cắn nhau đau
Yêu nhau chữ vị là vì
Chữ dục là muốn, chữ tùy là theo
Yêu nhau cởi áo cho nhau
Về nhà mẹ hỏi, qua cầu gió bay
Yêu nhau đắp điếm mọi bề
Một trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng
Yêu nhau sinh tử cùng liều
Thương nhau lội suối qua đèo có nhau
Yêu nhau tam, tứ núi cũng trèo
Thất, bát sông cũng lội
Tam thập lục đèo cũng qua
Yêu nhau thời ném miếng trầu
Ghét nhau ném đá vỡ đầu nhau ra
Yêu nhau cau sáu bổ ba
Ghét nhau cau sáu bổ ra làm mười
Yêu nhau yêu cả đường đi
Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng