Thủ chu đãi thố


【守侏待兔】

韓非子

宋人有耕田者。田中有株。兔走觸株，折頸而死。因釋其耒而守株，冀復得兔。兔不可復得，而親爲宋國笑。

PHIÊN ÂM
thủ chu đãi thố

Tống nhân hữu canh điền giả 。 Điền trung hữu chu 。 Thố tẩu xúc chu ， chiết cảnh nhi tử 。 Nhân thích kì lỗi nhi thủ chu ， kí phục đắc thố 。 Thố bất khả phục đắc ， nhi thân vi tống quốc tiếu 。

【Hàn Phi Tử: Ngũ đố】

Tác giả - Tác phẩm
Hàn Phi (mất năm 233 trước CN) là công tử nước Hàn cuối thời Chiến quốc. Ông là học trò mà cũng là người phát triển tư tưởng của Tuân Tử, trở thành đại biểu xuất sắc nhất của phái Pháp gia thời Tiên Tần. Sách Hàn Phi Tử hiện còn truyền lại 55 thiên, có giá trị cả về văn chương lẫn học thuật, được coi là tác phẩm nổi bật nhất của thế giới bàn về thuật trị nước theo pháp luật. Bài ngụ ngôn ngắn trên đây phê phán tính câu nệ, không biết biến thông của con người, trích ở thiên “Ngũ đố” sách Hàn Phi Tử.



NGỮ PHÁP
Nhân 因 : nhân đó, vì thế (liên từ, biểu thị nguyên nhân). Ngoài ra, chữ này còn dùng theo thể 因为。。。所以
Vi 為 : bị (giới từ dùng trong câu bị động)

DỊCH NGHĨA
Giữ gốc cây đợi thỏ

Có người nước Tống cày ruộng. Trong ruộng có gốc cây. Con thỏ chạy đụng gốc cây, gãy cổ chết. Vì thế (người đó) bỏ cày của mình mà giữ gốc cây, mong lại bắt được thỏ. Nhưng thỏ thì không thể lại bắt được nữa, mà mình thì bị người nước Tống chê cười.

Trần Văn Chánh dịch

Tags: Bách Gia Chư Tử, chiến quốc, hàn, hàn phi tử, ngụ ngôn, ngũ đố, pháp gia, pháp luật, thỏ, tiên tần, tống nhân, trị nước, tuân tử, đãi thố

hoason March 19th, 2008