018 贈人

盈盈一水對孤村
中有高人不出門
蕉鹿夢場心不競
秦隋往事口能言
春雲滿徑群麋鹿
秋稻豋場督子孫
我欲掛冠從此逝
與翁壽歲樂琴樽

Phiên âm: Tặng nhân

Doanh doanh nhất thủy đối cô thôn
Trung hữu cao nhân bất xuất môn
Tiêu lộc (1) mộng trường tâm bất cạnh
Tần Tùy (2) vãng sự khẩu năng ngôn
Xuân vân mãn kính quần mi lộc
Thu đạo đăng trường đốc tử tôn
Ngã dục quải quan tòng thử thệ
Dữ ông thọ tuế lạc cầm tôn

Nguyễn Du 阮攸


Dịch nghĩa: Tặng người

Một dòng sông đầy ngăn một xóm hẻo lánh
Trong đó có một cao sĩ không ra khỏi cửa
Giấc mộng "lá chuối dấu hươu" lòng không tranh đua
Chuyện cũ đời tần đời Tùy miệng vẫn kể lại được
Mây mùa xuân phủ đầy lối đi, làm bạn cùng hươu nai
Lúa mùa thu đầy đồng, lo đôn đốc con cháu
Ta muôan treo mũ ra về theo ý nguyện
Để cùng ông gảy đàn uống rượu vui hưởng tuổi già

Dịch thơ: Tặng nhân

Quanh co dòng biếc chắn thôn côi
Đóng cửa ngồi cao một bóng người
Hươu lá mộng đời lòng nguội hẳn
Tần Tùy chuyện cũ miệng bàn chơi
Giục lòng con cháu mùa sai lúa
Chung thú hươu nai buổi đẹp trời
Cũng muốn từ quan theo nguyện cũ
Cùng ông tuổi thọ rượu đàn vui

Quách Tấn dịch
(Tố Như thi, An Tiêm tái bản, France, 1995)


Chú thích:


(1) Tiêu lộc: Lá chuối và con nai. Sách Liệt Tử chép: Có người tiều phu thấy một con nai bị thợ săn đuổi chạy hoảng, bèn đón đường đánh chết. Vì mắc đi đốn củi chưa đem về được, phải đem dấu một nơi kín đáo và lấy lá chuối phủ kín. Lúc trở về quên lửng không biết dấu nơi nào, bèn cho là chuyện chiêm bao, vừa đi vừa kẩm bẩm kể câu chuyện. Một người đi đàng nghe kể lể, theo lối đó mà đi tìm thì thấy một con nai dấu dưới lá chuối. Về nhà bảo vợ: "Lúc nãy anh kiếm củi mộng bắt được con nai mà khôngbiết ở chỗ nào. Bây giờ ta tìm được nai thì kẻ kia là mộng thật". Vợ đáp: "Hay là chính anh mộng thấy người kiếm củi bắt được nai, chớ làm gì có người kiếm củi thật. Thế là anh mộng thật chăng?". Chồng nói: "Đây ta cứ biết được nai là được nai cần gì phải biết rõ rằng ta mộng hay hắn mộng". Người kiếm củi về nhà đêm mộng thấy chỗ mình dấu nai và người đến lấy mai mình dấu. Theo mộng tìm được người và nai. Bèn kiện đòi nai lại. Quan không biết xử sao cho phải bèn truyền chia đôi con nai, mỗi người lấy một nửa.

(2) Tần Tùy: Chuyện đời Tần Tùy. Có lẽ do tích trong bài "Đào hoa nguyên kí" của Đào Tiềm: Những người trong núi không biết chuyện bên ngoài thời họ đang sống, nhưng nhớ chuyện đời xưa nhà Tần nhà Tùy.