Kim đồng tiên nhân từ Hán ca tịnh tự
Thể thơ: Thất ngôn trường thiên (thời kỳ: Trung Đường)
Đã được xem 229 lần

* 金銅仙人辭漢歌並序 茂陵劉郎秋風客， 夜聞馬嘶曉無跡。 畫欄桂樹懸秋香， 三十六宮土花碧。 魏官牽車指千里， 東關酸風射眸子。 空將漢月出宮門， 憶君清淚如鉛水。 衰蘭送客咸陽道， 天若有情天亦老。 攜盤獨出月荒涼， 渭城已遠波聲小。 Kim đồng tiên nhân từ Hán ca tịnh tự Mậu Lăng lưu lang thu phong khách, Dạ văn mã tê hiểu vô tích Họa lan quế thụ huyền thu hương Tam thập lục cung thổ hoa bích Ngụy quan khiên xa chỉ thiên lý Đông quan toan phong tạ mâu tỉ (tử) Không tương Hán nguyệt xuất cung môn Ức quân thanh lệ như duyên thủy Suy lan tống khách Hàm dương đạo Thiên nhược hữu tình thiên diệc lão Huề bàn độc xuất nguyệt hoang lương Vị thành dĩ viễn thanh ba tiểu. ****************

* Kim đồng tiên nhân từ Hán ca tịnh tự (Người dịch: Huỳnh Ngọc Chiến) Khách gió thu Mậu Lăng Lưu Vũ đế Đêm ngựa về, sáng sớm đã mù tăm Hương thu thoảng hoạ lan cùng cành quế Ba sáu cung nền đất phủ rêu xanh Xe kéo đi đường xa ngoài ngàn dặm Gió cửa đông cùng ánh mắt chia phôi Buồn theo ánh trăng suông rời cung Hán Lệ ướt đầm thương nhớ lắm người ơi Đường Hàm Dương cánh lan gầy tiễn khách Trời có tình trời hẳn cũng già thôi Trăng hoang vắng ôm mâm vàng cô lẻ Rời Vị thành, nghe sóng vỗ xa khơi. dịch nghĩa Khách trong gió thu là Hán Vũ đế nơi Mậu Lăng Đêm đêm nghe tiếng ngựa hí quanh nấm mộ, sáng ra không thấy còn dấu vết nào nữa. Hương mủa thu còn phảng phất nơi lan can có nhiều hình vẽ và trên cây quế Ba mươi sáu cung đất đều phủ rêu xanh Ngụy quan kéo xe, đưa tay chỉ ngoài ngàn dặm Nơi cửa Đông, ngọn gió đắng cay ngậm ngùi chia tay cùng ánh mắt Khi sắp cùng vần trăng cung Hán khi rởi khỏi cửa cung Tượng đồng nhớ vua, giọt lệ trong nhỏ xuống ướt đền như nước chảy ...

Lý Hạ tự chú: Tháng tám, năm Thanh Long nguyên niên đời Ngụy Minh đế, vua hạ chiếu sai các quan trong cung dùng xe về phía Tây, đem tượng tiên nhân cầm mâm vàng hứng sương của Hán Vũ đế, về đặt trước cung điện, các cung quan làm gãy mâm, khi xe chuẩn bị kéo đi, tượng tiên nhân bỗng nhiên ngậm ngùi nhỏ lệ. Cháu trong hoàng tộc nhà Đường là Lý Trường Cát bèn làm bài thơ về pho tượng tiên nhân bằng đồng rời cung Hán.

Hán Vũ đế là vị vua hùng tài đại lược, có công trùng hưng Hán thất, đưa Trung Quốc đến buổi hoàng kim. Thuở sinh tiền, do ngạo khí kiêu hùng của bậc đế vương, muốn mình sánh ngang cùng trời đất nên Hán Vũ đế cho dựng một tượng tiên nhân bằng đồng, hai tay bưng một mâm vàng hứng sương khuya từ mặt trăng rơi xuống để luyện thuốc trường sinh bất lão. Khi Vũ đế qua đời, người ta vẫn hằng đêm nghe tiếng ngựa hý ở nấm mộ của ông ở Mậu Lăng, sáng ra không còn dấu vết. Đến năm Thanh Long nguyên niên (233), Ngụy Minh đế Tào Toàn - người kế nghiệp Tào Phi - hạ chiếu cho người kéo tượng đồng về đặt trước cung điện mình. Khi quân kéo tượng đi bỗng nhiên pho tượng ngậm ngùi nhỏ lệ. Lý Hạ cảm thán làm bài này.

***
*