Cốc phong 3 (Khổng Tử - 孔子, Trung Quốc)
Thể thơ: Kinh thi (thời kỳ: Đời Chu về trước)
Đã được xem 147 lần


穀風 3

涇以渭濁，
湜湜其止。
宴爾新昏，
不我屑以。
毋逝我梁，
毋發我笱。
我躬不閱，
遑恤我後。

Cốc phong 3

Kinh dĩ Vị trọc,
Thực thực kỳ chỉ,
Yến nhĩ tân hôn,
Bất ngã tiết dĩ,
Vô thệ ngã lương.
Vô phát ngã cẩu,
Ngã cung bất duyệt.
Hoàng tuất ngã hậu.

Gió đông 3 (Người dịch: Tạ Quang Phát)

Có sông Vị, sông Kinh thấy đục,
Nhưng vẫn trong ở khúc tẻ ra.
Chàng vui duyên mới mặn mà,
Cho em chẳng sạch để xa nhau đành.
Chớ đi trên bờ dành chắn cá,
Cái đó này chớ khá mở tung.
Thân này còn chẳng được dung,
Nỗi sau đâu rảnh mà hòng xót xa.


dịch nghĩa

Vì có sống vị mà sông Kinh mới thấy đục,
Nhưng nhánh sông chảy tách ra (nước chảy chậm hơn) vẫn có chỗ trong.
Chàng vui duyên với vợ mới,
Lại cho là ta chẳng sạch sẽ (như sông Kinh đục) để bỏ ta.
Chớ đi trên bờ chắn cá của ta,
Chớ mở cái đó bắt cá của ta (nàng ghen giận không cho người vợ mới của chồng vào chỗ nàng ở, làm những việc của nàng làm).
Nhưng thân ta còn không được dung dưỡng thay!
Thì còn có rảnh rang chi mà thương xót đến những nỗi sau này (khi ta đã ra đi rồi).


Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc tỷ.

Kinh, Vị: là tên hai con sông. Sông Kinh chảy ra ở phía đông nam núi Kê Đầu Sơn, nay thuộc Nguyên Châu, chảy đến huyện Cao Lăng thuộc quận Vĩnh Hưng thì nhập vào sông Vị. Sông Vị chảy từ núi Điển Thử Sơn ở Vi Nguyên huyện thuộc Vị Châu, chảy đến huyện Phùng Dực thuộc Đồng Châu thì nhập vào sông Hoàng Hà.
thực thực: dáng trong veo.
chỉ: là thuỷ chử, nhánh sông tách ra.
tiết: sạch sẽ tinh khiết.
dĩ: cùng với.
thệ: đi.
lương: bờ đá chắn ngang dòng nước, có chừa trống lối đi ở giữa để cá qua lại mà bắt.
cẩu: cái đó bằng tre, đặt ở chỗ trống, nơi lối đi cho cá xuôi vào mà bắt.
duyệt: dung chứa.

Sông Kinh đục, sông Vị trong. Nhưng khi chưa nhập vào sông Vị, Sông Kinh tuy đục mà vẫn chưa thấy rõ là đục lắm. Khi sông Kinh sông Vị nhập chung mà chảy thì bên trong bên đục càng tỏ rõ phân biệt, nhưng đến nhánh sông tách ra, nước chảy hơi chậm lại thì cũng có chỗ trong. Người vợ này lấy đó để ví với dung sắc mình suy kém đã lâu. Nàng lại hình dung người vợ mới của chồng thì nàng lại thấy mình tiều tụy, nhưng lòng nàng thì hẳn cho là mình vẫn còn có thể dùng được. Nhưng vì chồng đã yên bề duyên mới, cho nên chẳng cho ta là sạch sẽ để ở cùng ta. Nàng lại nói với người vợ mới của chồng rằng: chớ đi trên bờ chắn cá của ta, chớ mở cái đó bắt cá của ta, nói như thế là để ví với việc nàng muốn răn đe người vợ mới của chồng là: chớ có ở chỗ của ta ở và chớ có làm việc của ta làm. Nhưng nàng lại tự suy rằng: chính thân mình còn không được dung túng, thì còn rảnh rang chi mà xót thương đến những nỗi sau này khi mình đã đi rồ! Đã biết là không thể cấm ngăn được người vợ mới của chồng , cho nên nàng đành chịu thôi, không nói gì nữa.

***
*