Bài hát xứ Yên kỳ 1 - Gió thu


Thể thơ: Thất ngôn cổ phong

燕歌行其一－秋風

 

秋風蕭瑟天氣涼，
草木搖落露為霜。
群燕辭歸雁南翔，
念君客遊多思腸。
慊慊思歸戀故鄉，
君何淹留寄他方。
賤妾煢煢守空房，
憂來思君不敢忘。
不覺淚下沾衣裳，
援琴鳴絃發清商。
短歌微吟不能長，
明月皎皎照我床。
星漢西流夜未央，
牽牛織女遙相望，
爾獨何辜限河梁。

Yên ca hành kỳ 1 - Thu phong

Thu phong tiêu sắt thiên khí lương,
Thảo mộc dao lạc lộ vi sương.
Quần yến từ quy nhạn Nam tường,
Niệm quân khách du tứ đoạn trường.
Khiểm khiểm tư quy luyến cố hương,
Quân hà yêm lưu ký tha phương.
Tiện thiếp cung cung thủ không phòng,
Ưu lai tư quân bất cảm vong.
Bất giác lệ hạ chiêm y thường,
Viện cầm minh huyền phát Thanh thương.
Đoản ca vi ngâm bất năng trường,
Minh nguyệt hạo hạo chiếu ngã sàng.
Tinh Hán tây lưu dạ vi ương,
Khiên Ngưu, Chức Nữ dao tương vọng,
Nhĩ độc hà cô hạn hà lương.

Dịch nghĩa

Gió thu xào xạc trời trở rét,
Cỏ cây tiêu điều móc đọng thành sương.
Chim én bay về, nhạn liệng trên không,
Nhớ chàng đất khách buồn đứt ruột.
Chàng nhớ quê nhà muốn trở về,
Cớ chi lại phải biền biệt chốn quên xa,
Để thiếp cô quạnh phòng không, thương nhớ không nguôi.
Bỗng chốc lệ tuôn đầm vạt áo,
Mượn đàn gảy khúc Thanh thương.
Ngâm khúc ca ngắn không được lâu,
Trăng sáng vằng vặc soi bên giường.
Giải Ngân Hà trôi về tây, đêm còn dài,
Ngưu Lang, Chức Nữ hai bờ nhìn nhau,
Cớ chi chàng đứng một mình bên cầu.

 

 Đây được coi là bài thơ thất ngôn  cổ phong đầu tiên trong thơ ca Trung Quốc.

Bản dịch của Lam Giang

 

Gió lồng hiu hắt sương thu
Vàng rơi mấy lá sa mù vương vương
Thu về đã báo tin sương
Thành Nam hồng nhạn lên đường từ lâu
Chàng còn lưu lạc đâu đâu
Người đi khắc khoải, kẻ sầu nao nao
Bơ vơ gối lẻ song đào
Lung lay phiến nguyệt, nghẹn ngào lời ca
Buồng thu xế ánh trăng tà
Đêm khuya nhìn giải Ngân Hà trôi ngang
Nhìn nhau Chức Nữ, Ngưu Lang,
Cầu sông thiếu nhịp riêng chàng xa em .


Yên ca hành kỳ 2 - Biệt nhật 燕歌行其二－別日
Bài hát xứ Yên kỳ 2 - Ngày ly biệt

燕歌行其二－別日

別日何易會日難，
山川悠遠路漫漫。
鬱陶思君未敢言，
寄書浮雲往不還。
涕零雨面毀形顏，
誰能懷憂獨不歎。
耿耿伏枕不能眠，
披衣出戶步東西。
展詩清歌聊自寬，
樂往哀來摧心肝。
悲風清厲秋氣寒，
羅帷徐動經秦軒。
仰戴星月觀雲間，
飛鶬晨鳴，
聲氣可憐，
留連懷顧不自存。

Yên ca hành kỳ 2 - Biệt nhật

Biệt nhật hà dị hội nhật nan,
Sơn xuyên du viễn lộ man man.
Uất đào tư quân vị cảm ngôn,
Ký thư phù vân vãng bất hoàn.
Thế linh vũ diện huỷ hình nhan,
Thuỳ năng hoài ưu độc bất than.
Cảnh cảnh phục chẩm bất năng miên,
Phi y xuất hộ bộ đông tây.
Triển thi thanh ca liêu tự khoan,
Lạc vãng ai lai tồi tâm can.
Bi phong thanh lệ thu khí hàn,
La duy từ động kinh Tần hiên.
Ngưỡng đới tinh nguyệt quan vân gian,
Phi thương thần minh,
Thanh khí khả liên,
Lưu liên hoài cố bất tự tồn.

Dịch nghĩa

Ngày chia ly sao dễ dàng mà ngày gặp gỡ lại khó khăn,
Núi sông xa vời đường mênh mang.
Nhớ thương chàng mà chưa dám nói ra,
Gửi thư theo mây nổi, mà mây bay không trở lại.
Nước mắt rơi trên mặt như mưa huỷ hoại dung nhan,
Ai có thể nhớ nhung lo âu một mình không than thở.
Trăn trở úp mặt vào gối không ngủ được,
Khoác áo ra khỏi cửa bước dạo quanh.
Cất lời thơ lên, tiếng ca trong trẻo, buồn bã mà chậm rãi,
Vui đi buồn đến khiến nát cả tim gan.
Ngọn gió buồn trong sắc, khí thu lạnh lẽo,
Màn lụa khẽ động thổi qua hiên Tần,
Ngẩng đầu trông trăng sao, nhìn khoảng mây.
Tiếng gáy sớm của con chim bay qua,
Nghe sao mà thương xót thế,
Nỗi quyến luyến mong nhớ chẳng thể nguôi ngoai.