Túy Hà
Tình cờ tôi gặp chính tôi
Trên dòng sông cũ dật dờ khói sương
Chút tình chút ý còn vương
Trên từng con chữ ghét thương cũng liều .
Quả thật tôi đã gặp lại chính tôi , gã đàn ông phiêu bạt một thời ở rể đất Gò Công sau ngày mất nước . Tôi ở làng Tây vẫn thường vượt đồng xa sang làng Ðông đong rượu. - Ðế Gò Công một thời lừng lẫy tiếng đồn gần xa khắp lục tỉnh Nam kỳ.Giới lưu linh chưa thử qua thì chưa phải là người lịch lãm. Chính vì điều nhỏ nhoi ấy trong tôi vẫn còn mãi một Gò Công dầu đang hành thiền khất thực xứ người .
Thực sự ra thì tôi chẳng gặp ai trên dòng sông cũ cả , mà chỉ là gặp tôi trên dòng Thơ Thy Lan Thảo . Cái âm hưởng Gò Công và tên tác giả làm tôi liên tưởng đến một tà áo vờn bay ở bến đò qua Chợ Gạo , một vành nón che nghiêng mái tóc ai vượt cầu Quay những chiều hanh nắng. Tôi tò mò , tôi tìm hiểu với tất cả nôn nao háo hức và tôi lạc vào thơ . Cũng từ thơ tôi vỡ mộng như ly rượu cuối cùng quật tôi ngã xuống khi tiệc chưa tàn và bằng hữu vẫn đang vui . Tôi vỡ mộng bởi lẽ Thy Lan Thảo môt cái tên hết sức tượng hình nhưng không là hình ảnh của một cô gái Gò Công chân chất thật thà mà lại là một anh chàng lính thú như tôi .
Thế nhưng vẫn là chữ nhưng khó chịu dịu êm , thường lai vãng trong đời của những phận người trôi nổi . Tôi không gặp lại Cô gái Gò Công của tôi thì luật bù trừ cho tôi cái may mắn kết giao với một người thơ không kém phần dịu dàng đôn hậu, đó là Thy Lan Thảo .
Mới gặp lần đầu , sẽ không ai nghĩ Thy Lan Thảo đã từng là một người lính cũ , là một cựu tù , có lẽ thời gian như dành riêng một biệt lệ cho Thy Lan Thảo , ở anh tôi không thấy nét khắc khổ phong sương , nỗi dày vò cơm áo cũng không hiện ra những vết khắc của đời .
Ở anh tôi bắt gặp dáng dấp của một nhà giáo , xa hơn một tí có thể là bản sao của môt linh mục , mà đằng sau tròng kính trắng là đôi mắt rất đổi hiền lành . Chỉ khi nào bắt gặp nụ cười rất hiếm trên môi anh tôi mới thấy có chút gì khinh bạc , khác người .
Tôi vốn là gã phàm phu , một đôi lúc cố ẩn mình trong dòng chảy của thơ như tìm một cứu cánh dịu êm để quên đi những cơ hàn nghiệt ngã .Nhưng thú thực tôi vẫn thường thất vọng và đôi khi nghĩ quẩn thơ thẩn chẳng là cơm cháo gì giữa đời thường vốn rất cần thực tế.
Và tôi hờ hững , tôi lãng quên tôi không còn quyến luyến cùng thơ, cho đến một ngày :
* ...Ðêm nay chợt thấy trăng len lén
Rất lẽ loi nhợt nhạt đất trời
Bỗng nhớ quê mình trăng rất sáng
Trắng lòng nhớ quá bé thương ơi !...
Dường như trăng vàng chỉ vén mây mang chút ánh sáng mờ ảo cho riêng tôi , mà sao ai đó chỉ
đôi câu lại gợi nhớ cả một trời tâm sự . Tôi lịm người . tôi rũ xuống và thổn thức cùng thơ.
Thy Lan Thảo chỉ gởi đến tôi chút tình chút ý , nhưng xuyên suốt những vần thơ bình dị nhưng không kém mượt mà kia,dù là gởi cho ai , viết cho ai vẫn là lãng đãng đôi bờ , đã trắng bông những hàng cây So đủa ,một chiếc thuyền con trên dòng sông quê hương mập mờ nhân ảnh vén bức màn sương về với người thơ . Thời tiết chỉ là cái cớ , hàng cây chỉ là kỷ niệm nhưng lời thơ hiền hòa lại chuyên chở cả một trời tưởng nhớ :
* ...Tháng mười hai hàng cây So đủa
Trổ trắng bông đùa gió đong đưa
Như áo lụa vờn mây nhảy múa
Gío chướng về tung bụi nắng trưa ...
Thy Lan Thảo vẫn nhớ và luôn luôn vẽ lại đậm nét cho chính mình những góc nhỏ của toàn cảnh quê hương yêu dấu . Trong cái nhỏ nhoi bình dị vẫn ngầm chứa những ray rứt khôn nguôi, như từng vi ti huyết quản vẫn thường xuyên theo máu về tim :
* ...Van xin cho nước thôi đừng chảy
Gío thổi làm sao sóng ngược dòng ...
Hôm ấy , tôi hạnh ngộ Thy Lan Thảo ở một tiệc cưới ,cùng bàn cùng mâm. Tôi lãng đãng chút rượu cay Thy Lan Thảo nhẹ nhàng hơn ly bia giải khát, với bộ complet xanh đen cắt khéo may đúng cở , chemise màu thiên thanh ,cà vạt đỏ thời trang . Mái tóc chải gọn , cặp kính trắng và nụ cười hiền . Ở anh tôi không thấy dấu vết nào của một thời tù tội , của những tháng ngày vật lộn với sình lầy, cũng chẳng còn vương mùi tử khí của những dặm dài lộ máu 7B . Anh đã hồi sinh trở lại nguyên mẫu một nhà giáo thuở nào . Bên cạnh anh thay vì một phu nhân thì lại là một cô bé đang tuổi dậy thì, một búp hoa chưa nở hết, đôi mắt sáng mái tóc mềm và đôi môi hồng như vừa nhắp quả Ô môi . Thy Lan Thảo tinh ý nói nhỏ với tôi:-là con gái tôi đấy và cũng là nàng thơ của riêng tôi , đi đâu cũng phải đưa cháu theo .Tôi gã đàn ông bạt mạng . không quen với những lịch lãm thượng lưu , nhất là gò bó trong những tiệc tùng, lại thêm có tí rượu nóng phổi, bèn đi một đường nham nhở :- Thế bạn là gà trống nuôi con à ?! Thy Lan Thảo cười cười :- Vâng , và gà mái nuôi gà trống .Thì ra hiền muội trong thơ Thy Lan Thảo bận đi làm ca hai để lo cho gà trống . Và anh không muốn để cháu gái ở nhà một mình , anh nói thêm ;- cháu còn là nhiếp ảnh viên và thư ký riêng của tôi nữa đấy . Nhà tôi dạy cháu học tiếng Việt và khuyến khích bằng cách nhờ cháu sửa chính tả cho tôi . Thế đấy , Thy Lan Thảo ở hoàn cảnh nào cũng hướng về quê hương với tất cả mến yêu , lại vô cùng thực tế như ai đó đã nói tiếng Việt còn ,nguời Việt còn . Anh đã tuân giữ lời nhắc nhỡ ấy bằng cách trên khá hữu hiệu nhất là với con mình . Thử hỏi mấy ai có tấm lòng như thế , tôi lại hiểu thêm một chút về Thy Lan Thảo :
*... Mười năm em vẫn đùa bụi phấn
Dạy học mà lòng thỏa ước mong ?!..
Hoặc sâu hơn :
*...Câu thơ xưa viết còn buông lửng
Rồi gió giông mưa chợt ngỡ ngàng ...
Vâng , Thy Lan Thảo luôn còn luyến nhớ một thời dạy học và bây giờ vẫn tiếp tục trong âm thầm .Thế mới biết xen lẫn giữa thơ Thy Lan Thảo vẫn còn nguyên vết khắc nữa đời với chút tình chút ý rất đổi Viêt <st1:country-region w:st="on">Nam</st1:country-region> .
Sau đó , một thời gian dài tôi lưu lạc ta bà , chạy giông chạy bão , chạy quên cả đường về. Tôi trở lại Houston khi thời tiết đã bắt đầu se lạnh , tôi lại lang thang truy tìm bằng hữu , bất ngờ gặp được gã bạn lưư linh giang hồ thứ thiệt chữ nghĩa không đầy một chiếc lá vàng rơi , thế mà đang hùng hồn giảng thuyết về một.... tập thơ mới ?! Tôi sà vào bàn nhậu tuy trong lòng không vui vì những gã phàm phu say khướt lại bày điều bình thơ xướng họa . Nhưng , lại vẫn là chữ nhưng tai quái , trên tay bạn tôi là tập Thơ bìa hoa tiên màu xanh lá mạ với đôi dòng thư pháp ghi : Chút Tình Chút Ý thơ Thy Lan Thảo . Tôi mừng vui còn hơn nhận được món quà qua đêm vợ tặng sau những ngày biền biệt xa nhà .
Chịu một chầu bia đãi bạn , tôi mươn Chút ý chút Tình vừa chiêu bia vừa để tâm hồn trôi theo dòng thơ Thy Lan Thảo . Càng đọc lại càng say , không hiểu bia rượu dậy men hay là thơ Thy Lan Thảo đang đẩy tôi bềnh bồng về với một thuở nào xa , quả là :
*... Chữ nghĩa văn chương thời Chiến quốc
Vài tờ nhàu nát bụi thê lương ...
Trước khi biết Thy Lan Thảo tôi vốn không mấy mặn mà với thơ , nhất là những tay làm thơ tài tử , đến một độ tuổi nào đó tự dưng chợt nhớ mỗi người Việt sinh ra đã là một nhà thơ , bèn lôi vợ con mình vào cuộc , tô son trát phấn .Vẽ cánh thêm râu cho bằng hữu rồi tung hứng và mặc áo thụng vái nhau cứ như là thơ tiên văn thánh. Ðó là những gã học làm sang , nịnh đầm không đúng cách và chính những người ấy đã phần nào làm thui chột thi ca vốn là của trời cho xuất phát từ tim óc vô cùng thâm thúy diệu kỳ .
Thy Lan Thảo cũng làm thơ cho người yêu , cho vợ , cho con cho bằng hữu , nhưng khi thơ phổ biến thì mỗi người đọc đều ngỡ rằng chính mình là tác giả và đối tượng thơ của Thy Lan Thảo trở thành hình tượng chung cho những người đồng cảnh . Nói rỏ hơn Thy Lan Thảo đã đem được cái tâm tư riêng của mình biến thành cái chung của quần chúng . Ðại danh từ ngôi thứ nhất đã biến thành ngôi thứ ba . Với riêng tôi Thy Lan Thảo đã thành công ở điểm này.
Từ đó đã có câu trả lời chính xác và rõ nét cho những người yêu thơ và làm thơ rằng : những kỷ niệm , những niềm riêng phải trở thành cái chung cho mọi người cùng buồn vui thương ghét thì thi ca mới dồi dào sinh lực để sống .
Qua thi tập mới với tựa đề “ Chút Tình Chút Ý “ Thy Lan Thảo dã khiêm tốn theo phong cách của một nhà giáo , và chỉ là một cách nói biết lựa lời .Thật ra Chút Tình Chút Ý đã trở thành muôn tình ngàn ý , Bởi lẻ dù anh nói về người yêu , người vợ , một kỷ niệm tù , một chíến hữu hay một người mẹ . Tất cả đã được vẽ thành một bức tranh toàn cảnh cho tất cả những người Việt ly hương ,ï trở thành một mẫu số chung không thừa không thiếu cho bất kỳ ai còn nặng nợ với thơ . Thế nhưng Thy Lan Thảo đã khiêm cung biết dường nào khi đặt tựa cho thơ mình , một chút , chỉ một chút thôi nhưng là tất cả nhiệt tình tim óc của một người thơ .
Qua thơ , Thy Lan Thảo tự vẽ chân dung mình dù chỉ là hai màu đen trắng , tôi không thể tô thêm bất kỳ một chút màu nào , bởi hai màu thật ra không sắc ấy đã trở thành rực rỡ gấm nhung thất thể , là bảy sắc cầu vồng tỏa sáng từ cõi thơ riêng của Thy Lan Thảo ,chắc chắn sẽ góp thêm sắc màu cho thi ca hải ngoại .
Về sau , có lần tôi liên lạc được với Thy Lan Thảo bằng phone ,tôi không hề nhắc gì về tập thơ tôi vừa đọc . Anh vồn vã mời tôi hôm nào ghé nhà làm một chầu cho đã và sẽ cho tôi một bất ngờ , thói quen hiếu khách và hào phóng của người dân <st1:country-region w:st="on">Nam</st1:country-region> bộ vận còn trong anh .
Tôi vốn quý bạn và trong lòng cũng thích lắm , Nhưng ,tôi lại nghĩ , thôi cứ để cho bạn ta có thời gian và hứng khởi làm thơ dâng hiến cho đời . Không hẹn mà gặp thế mới hay , Tôi đành ởm ờ hẹn lần hẹn lữa và nhủ thầm thôi thì hẹn ngày nào sẽ :
Rượu Gò Công ai đong nấy uống ,
Chờ hoa Mai nở , hóa cờ vàng
Ta về thăm lại phương trời cũ
Thắp nén hương trầm tạ tứ phương .
Và riêng với những bằng hữu của tôi khi đọc đươc những dòng này , vui lòng tìm đến :Chút tình chút ý “ của Thy Lan Thảo , ở đó sẽ thấy những điều các bạn cần tôi viết mà tôi vẫn mãi say nên chưa viết được gì .
Túy Hà viết từ Hội Quán Bụi Vàng
(*) Trích thơ Thy Lan Thảo