Thơ Phùng Quán Lời Mẹ Dặn Tôi mồ côi cha năm hai tuổi Mẹ tôi thương con không lấy chồng Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải Nuôi tôi đến ngày lớn khôn. Hai mươi năm qua tôi vẫn nhớ Ngày ấy tôi mới lên năm Có lần tôi nói dối mẹ Hôm sau tưởng phải ăn đòn. Nhưng không, mẹ tôi chỉ buồn Ôm tôi hôn lên mái tóc - Con ơi      trước khi nhắm mắt Cha con dặn con suốt đời Phải làm một người chân thật. - Mẹ ơi, chân thật là gì? Mẹ tôi hôn lên đôi mắt Con ơi một người chân thật Thấy vui muốn cười cứ cười Thấy buồn muốn khóc là khóc. Yêu ai cứ bảo là yêu Ghét ai cứ bảo là ghét Dù ai ngon ngọt nuông chiều Cũng không nói yêu thành ghét. Dù ai cầm dao doạ giết Cũng không nói ghét thành yêu. Từ đấy người lớn hỏi tôi: - Bé ơi, Bé yêu ai nhất? Nhớ lời mẹ tôi trả lời: - Bé yêu những người chân thật. Người lớn nhìn tôi không tin Cho tôi là con vẹt nhỏ Nhưng không! những lời dặn đó In vào trí óc của tôi Như trang giấy trắng tuyệt vời. In lên vết son đỏ chói. Năm nay tôi hai mươi lăm tuổi Đứa bé mồ côi thành nhà văn Nhưng lời mẹ dặn thuở lên năm Vẫn nguyên vẹn màu son chói đỏ. Người làm xiếc đi dây rất khó Nhưng chưa khó bằng làm nhà văn Đi trọn đời trên con đường chân thật. Yêu ai cứ bảo là yêu Ghét ai cứ bảo là ghét Dù ai ngon ngọt nuông chiều Cũng không nói yêu thành ghét Dù ai cầm dao doạ giết Cũng không nói ghét thành yêu. Tôi muốn làm nhà văn chân thật     chân thật trọn đời Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã Bút giấy tôi ai cướp giật đi Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá. (1957) Chống tham ô lãng phí Tôi đã đi qua Những xóm làng chiến tranh vừa chấm dứt Tôi đã gặp Những bà mẹ quấn giẻ rách Da đen như củi cháy giữa rừng Kéo dây thép gai tay máu ròng ròng Bởi đồn giặc, trồng ngô trỉa lúa... Tôi đã đi qua Những xóm làng vùng Kiến An, Hồng Quảng Nước biển dâng cao ướp muối các cánh đồng Hai mùa rồi, lúa không có một bông Phân người toàn vỏ khoai tím đỏ; Tôi đã gặp Những em thơ còm cõi Lên năm lên sáu tuổi đầu Cơm thòm thèm độn cám và rau Mới tháng ba đã ngóng mau ra Tết! Để được ăn no có thịt Một ngày...một ngày... Tôi đã đi giữa Hà Nội Những đêm mưa lất phất

Đường mùa đông nước nhọn tựa dao găm Chị em công nhân đổ thùng Run lẩy bẩy chui hầm xí tối Vác những thùng phân... Thuê một vạn một thùng Mấy ai dám vác ? Các chị suốt đêm quần quật Sáng ngày vừa đủ nuôi con... Một triệu bài thơ không nói hết nhọc nhằn Của nhân dân lao động Đang buộc bụng, thắt lưng để sống Để dựng xây, kiến thiết nước nhà Để yêu thương, nuôi nấng chúng ta Vì lẽ đó Tôi quyết tâm từ bỏ Những vườn thơ đầy bướm đầy hoa Những vần thơ trang kim vàng mã dán lên quân trang đẫm mồ hôi và máu tươi Cách Mạng! Như công nhân Tôi quyết đúc thơ thành đạn Bắn vào tim những kẻ làm càn Vào lũ người tiêu máu của dân Như tiêu giấy bạc giả! Các đồng chí ơi Tôi không nói quá Về Nam Đinh mà xem "Đài xem lễ" họ cao hứng dựng lên Nửa chừng bỏ dở Mười một triệu đồng dầm mưa giãi gió Mồ hôi máu đỏ mốc rêu Những con chó sói quan liêu Nhe răng cắn rứt thịt da cách mạng! Nghe gió mùa đông thâu đêm suốt sáng Nhớ "Đài xem lễ" tôi xót bao nhiêu Đất nước đêm nay không đếm hết người nghèo Thiếu cơm thiếu áo... Bọn tham ô, lãng phí, quan liêu Đảng đã phê bình trên báo Còn bao tên chưa ai biết ai hay? Lớn, bé, nhỏ, to, cao, thấp, béo, gầy... Chúng nảy nòi, sinh sôi như dòi bọ! Khắp đất nước đâu đâu chẳng có! Đến một ngày Đảng muốn phê bình tất cả E phải nghìn số báo Nhân dân! Tôi đã dự những phiên toà xử tội Những con chuột mặc áo quần bộ đội Đục cơm khoét áo chúng ta Ăn cắp máu dân đổi chác đồng hồ Kim phút kim giờ lép gầy như bụng đói Những mẹ già, em trai, em gái... Còng lưng rỏ mát lấn vành đai! Trung ương Đảng ơi! Lũ chuột mặt người chưa hết. Đảng cần phải lập những đội quân trừ diệt Có tôi! Đi trong hàng ngũ tiên phong. Phùng Quán