Mùa Đông Với Thi Nhân

           

Winter Day - Ngày Trong Mùa Đông

Nguyên tác: thi văn hào Đức HERMANN HESSE (1877-1962)
Lời Anh: SARAH ROSE
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
*************************
Oh, how beautifully the light
fades today in the snow,
Oh, how tenderly the rosy distance glows! -
But summer, summer it is not.

Ô hay, trời sáng đẹp thay
Hôm nay tuyết sắc mờ phai trên đồng
Xa xa, dìu dịu ánh hồng! -
Nhưng mùa hè, thì đã không còn hè.

You, to whom my song speaks every hour,
distant bridal figure,
oh, how tenderly your friendship shines on me! -
But love, love it is not.

Em, trong bài hát tôi nghe
Thành cô dâu mới đi về chốn xa
Tình này thật quá kiêu sa! -
Nhưng tình yêu, đó không là riêng tôi.

Long must the moonlight of friendship bloom,
long must I stand in the snow,
until at last you and sky, mountain and lake
glow deep in the summer fire of love.

Tình trăng tưởng nở lâu rồi
Nên tôi đứng dưới tuyết rơi bao giờ

Núi, hồ, trời với người thơ
Lòng còn cháy bỏng trong mùa hè thương.
***************************
Bài thơ lục bát dựa theo bản dịch tiếng Anh từ nguyên bản tiếng Đức của dịch giả Sarah Rose.
- Nguyên bản tiếng Đức:
Wintertag
O wie schoen das Licht
heut im Schnee verblueht,
o wie zart die rosige Ferne glueht! -
Aber Sommer, Sommer ist es nicht.
Du, zu der mein Lied allstuendlich spricht .
Ferne Brautgestalt,
O wie zart mir deine Freundschaft strahlt! -
Aber Liebe, Liebe ist es nicht.
Lang muss Mondschein der Freundschaft bluehn,
lange muss ich stehn im Schnee,
bis einst du und Himmel, Berg und See
tief im Sommerbrand der Liebe gluehn.

HERMANN HESSE

☆ ☆ ☆

In The Bleak Midwinter - Mùa Đông Hiu Hắt

Nguyên tác của nữ thi hào Anh:
CHRISTINA GEORGINA ROSSETTI (1830 – 1894)
Phỏng dịch thơ thất ngôn: MINH SƠN LÊ
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
In the bleak midwinter, frosty wind made moan,
Earth stood hard as iron, water like a stone;
Snow had fallen, snow on snow, snow on snow,
In the bleak midwinter, long ago.

Mùa đông hiu hắt, gió lạnh than,
Đất thì như sắt, nước thành băng;
Tuyết rơi, tuyết đổ, chồng trên tuyết,
Đông trời ảm đạm, dài miên man.

Our God, Heaven cannot hold Him, nor earth sustain;
Heaven and earth shall flee away when He comes to reign.
In the bleak midwinter a stable place sufficed
The Lord God Almighty, Jesus Christ.

Thượng đế, đất, trời không giữ được;
Đất trời tan biến lúc Ngài sang.
Mùa đông ảm đạm, còn nơi trú
Đức Jesus, Thiên Chúa toàn năng.

☆ ☆ ☆
Blow, Blow, Thou Winter Wind
Thổi, Thổi Lên, Ngọn Gió Mùa Đông

Nguyên tác: thi văn hào Anh
WILLIAM SHAKESPEARE (1564-1616)
Phỏng dịch thơ thất ngôn: MINH SƠN LÊ
***********************************************
Blow, blow, thou winter wind
Thou art not so unkind
As man's ingratitude;
Thy tooth is not so keen,
Because thou art not seen,
Although thy breath be rude.
Heigh-ho! sing, heigh-ho! unto the green holly:
Most freindship if feigning, most loving mere folly:
Then heigh-ho, the holly!
This life is most jolly.

Thổi, thổi lên, ngọn gió mùa đông
Em không quá xấu hổ trong lòng
Là sự khôn ngoan con người đó;
Răng của em khát vọng cuồng ngông,
Bởi vì em sẽ không nhìn thấy,
Dù tiếng thở em thật cuồng say.
Cao hứng lên! cho hồn xanh thắm:
Đem yêu thương, cho thoả ngất ngây:
Rồi sau đó, cho hồn cao hứng!
Cuộc đời này vui thú mê say.

Freeze, freeze thou bitter sky,
That does not bite so nigh
As benefits forgot:
Though thou the waters warp,
Thy sting is not so sharp
As a friend remembered not.
Heigh-ho! sing, heigh-ho! unto the green holly:
Most freindship if feigning, most loving mere folly:
Then heigh-ho, the holly!
This life is most jolly.

Em, đóng băng, khung trời cay đắng,
Xin em đừng cắn quá hung hăng
Hãy quên đi những điều ân huệ:
Dù nước trong em có dâng tràn,
Cái cọc của anh không sắc lắm
Như một người bạn đã xa xăm.
Cao hứng lên! cho hồn xanh ngát:
Đem yêu thương, cho thoả ái ân:
Rồi sau đó, cho hồn cao hứng!
Cuộc đời này vui thú miên man.

☆ ☆ ☆
C’est L’hiver, Le Ciel Semble Un Toit
Đông Về, Trời Tựa Mái Che

Nguyên tác: Công chúa ANNA DE NOAILLES (1876 – 1933)
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
**************************

C’est l’hiver, le ciel semble un toit
D’ardoise froide et nébuleuse,
Je suis moins triste et moins heureuse.
Je ne suis plus ivre de toi!

Đông về, trời tựa mái che
Lạnh lùng đá phiến nằm nghe mây vờn,
Bớt buồn và kém vui hơn.
Anh giờ hẳn đã không còn say em!

Je me sens restreinte et savante,
Sans rêve, mais comprenant tout.
Ta gentillesse décevante
Me frappe, mais à faibles coups.

Em thì giảm thiểu thông minh,
Chẳng mơ, nhưng cũng tường minh mọi điều.
Nơi anh lòng tốt hẩm hiu
Đánh em, nhưng với nuông chiều lâng lâng.

Je sais ma force et je raisonne,
Il me semble que mon amour
Apporte un radieux secours
À ta belle et triste personne.

Biết em có sức phân trần,
Với em như thể tình thân của mình
Mang theo trợ giúp lung linh
Gửi cho người đẹp sầu tình của anh.

— Mais lorsque renaîtra l’été

Avec ses souffles bleus et lisses,
Quand la nature agitatrice
Exigera la volupté,

— Nhưng khi hè lại đến nhanh
Với làn hơi thở trong xanh mượt mà,
Khi thiên nhiên rộn ngân nga
Sẽ yêu cầu tới thiết tha gợi tình,

Ou le bonheur plus grand encore
De dépasser ce brusque émoi,
— Quand les jours chauds, brillants, sonores
Prendront ton parti contre moi,

Hay hạnh phúc càng lung linh
Vượt qua chấn động thình lình bủa vây,
— Khi ngày ấm, rực, nồng say
Đứng bên anh đó đọa đày lại em,

Que ferai-je de mon courage
À goûter cette heureuse mort
Qu’au chaud velours de ton visage
J’aborde, je bois et je mords?…

Làm gì can đảm nơi em
Nếm mùi cái chết êm đềm sướng sao
Hơn nhung ấm mặt anh trao
Đến gần, em uống và cào cắn anh?…

☆ ☆ ☆
End of Winter - Cuối Đông
Tác phẩm nổi tiếng nhất của nữ thi hào Mỹ cũng là khôi nguyên giải Nobel Văn Chương năm 2020, Louise Glück.
Nguyên tác: nữ thi hào Mỹ  LOUISE Glück (1943 -)
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ

*******************
 
Over the still world, a bird calls
waking solitary among black boughs.

You wanted to be born; I let you be born.
When has my grief ever gotten
in the way of your pleasure?

Có con chim hót một mình
Trên cành lá rậm xung quanh tiêu điều.

Anh muốn; Thì thôi em chiều.
Buồn đau em giữ
Anh nhiều niềm vui?

Plunging ahead
into the dark and light at the same time
eager for sensation
as though you were some new thing, wanting
to express yourselves
all brilliance, all vivacity

Cuốn vào lao tới không lui
Giữa vùng tối, sáng dập vùi thời gian
Khát khao trao hết nồng nàn
Thể như anh mới
tân trang lại mình.
Ngọt ngào, tất cả lung linh.

Never thinking
this would cost you anything,

never imagining the sound of my voice
as anything but part of you—

Không bao giờ nghĩ điều chi
Giá này khi trả thiệt gì nơi anh
Tưởng sao cho được âm thanh
hay điều gì đó trừ phần của anh—

you won't hear it in the other world,
not clearly again,
not in birdcall or human cry,

Không nghe thấy hết đâu anh
Một vùng thế giới không dành nữa thôi
Không là trong tiếng chim trời
hay trong tiếng của loài người khóc than.

not the clear sound, only
persistent echoing
in all sound that means good-bye, good-bye—
the one continuous line
that binds us to each other.

Âm thanh chẳng thể rõ ràng
Chỉ còn lại tiếng vọng vang miệt mài
Gom vào có nghĩa chia tay—
Một dòng liên tục bừng khai giọt dài
cho ta kết chặt hình hài.

☆ ☆ ☆