Thôn Vỹ dạ được đề cập trong bài thơ có tên là Thôn Vỹ dạ, trong tập thơ
Điên" của Hàn Mac Tử, ông tưởng tượng đến thôn Vỹ Dạ này là vì ông yêu một
cô gái Huế thay vào đó nó có thể những hình ảnh trong một không gian yên
bình và ông ân cần mời mọc mọi người đến thăm quê hương của người ông
yêu.
Sao anh không về chơi thôn vỹ
Nhìn nắng hang cau nắng mới lên.
Vườn ai mướt qúa xanh như ngọc.
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Thivien.net.
Còn nhà thơ Huệ thu thì thơ của bà mang đến cảm giác cô đơn và mất mát
Vườn ai biếc qúa còn đâu nữa.
Vạch lá tìm quanh chẳng thấy người.
Điều này nhà thơ Huệ thu cho thấy sự vắng bóng cô đơn và sự thay đổi trong
một không gian nơi đây đã có lần đầy màu sắc và sức sống của vườn hoa trước
đây xanh biếc mà bây giờ đã không còn vạch lá tìm quanh mà không thấy
người. Tấc cả tạo ra sự hoang vắng và lạc lỏng.
Trước khi chúng ta đọc thơ Huệ thu thì chúng ta haỹ phân tích câu từ mà nhà
thơ Huệ Thu nói về Vỹ dạ, một địa danh, một làng thôn thuộc tình Thừa Thiên,
Huế.( theo Wikipedia.) ngoài ra Vỹ dạ còn có ẩn ý nói về nghĩa bóng.
Vỹ Dạ là một đêm thanh tịnh hay còn gọi là đêm tĩnh lặng thường chỉ một
khoảnh khắc yên bình và thanh tịnh của đêm tối.
Hoang vu.” Có nghĩa là hoang vắng hoặc cô đơn, thường chỉ một không gian
trống trải mất mát và cô đơn.
Tóm lại Vỹ dạ hoang vu có nghịa là “ Đêm thanh tịnh hoang vắng hoặc đêm tĩnh
lặng cô đơn. Tựa đề này tạo ra một khung cảnh u tối và một tâm trạng cô đơn.
Mang ý nghĩa về một trạng thái mất mát và cô đơn.
Trúc vườn mấy ngọn nắng rơi rơi.
Lạnh bỗng lâm thâm rớt tự trời.
Mây xám chụm đuầ tung áo lụa.
Rồi hoàng hôn đến dễ thương ơi.
Bốn câu trên miêu tả một cảnh trúc vườn trong một buổi chiều tối, nơi có một
số tia nắng chiếu qua rợp trúc và rơi xuống từ từ. Cảnh vật này mang lại cảm
giác lạnh và u tối. Như một điềm báo từ trời cao. Các đám mây xám chụm lại
như áo lụa tạo nên một bầu không khí mờ mịt, cuối cùng hoàng hôn đến mang
theo sự dễ thương và diễm lệ của nó.
-“Trúc vườn mấy ngọn nắng rơi rơi.”Câu này mô tả cảnh vật của vườn trúc.
Trong đó những tia nắng rơi từ trên cao xuống. Hình ảnh này tạo ra một cảm
giác nhẹ nhàng thanh bình khiến người đọc có thể hình dung được ánh sáng từ
trên trời rơi xuống vườn trúc.
“-Lạnh bỗng lâm thâm rớt từ trời.” Câu này diễn tả sự thay đổi không gian từ
cảnh vật nhẹ nhàng ban đầu sang một tình cảm tối tăm và lạnh lẽo. Từ “lâm
thâm” và rớt từ trời.” thể hiện sự đột ngột và bất ngờ của tình hình gợi lên một
cảm giác u tối và huyền bí .
-“ Mây xám chụm đầu tung áo lụa.” Câu này mô tả hình ảnh đám mây xám
chụm lại như những tấm áo lụa. Hình ảnh này tạo ra một khung gian mờ ảo
khiến cảnh vật trở nên huyền bí và sự chuyển đổi giữa ánhh sáng và bóng tối
trở nên rõ ràng hơn đây cũng có thể là biểu tượng cho sự không rõ rang và mơ
hồ trong cuộc sống.
-“ Rồi hoàng hôn đến dễ thương ơi.” Câu này mô tả sự xuất hiện của hoàng
hôn. Tuy nhiên ngôn từ “dễ thương” ở đây có thể chỉ sự đáng yêu và tình cảm
đối với hoàng hôn khiến cho cảnh vật trở nên thú vị và lãng mạn hơn.
Tôi gọi hay là cơn gió gọi.
Mà cành trúc ngã xuống bên tôi. gợi
Vườn ai biếc qúa còn đâu nữa.
Vạch lá tìm quanh chảng thấy người.
Bốn câu trên tả cảnh vật trong vườn trúc và nhấn mạnh sự vắng vẻ cô đơn.
-“ Tôi gọi hay cơn gió gọi.” Câu này cho thấy sự cô đơn và vắng vẻ của nhà thơ
gọi ai đó là cơn gío tạo ra âm thanh và cảm giác một sự tồn tại trong không
gian rỗng, ám chỉ một trạng thái tinh thần cô đơn và mong muốn tương tác hay
kết nối với người khác.
-“ Mà cành trúc ngã xuống bên tôi.” Câu này miêu ta hình ảnh cành trúc gẫy đổ
xuống gần nhà thơ. Hình ảnh này tượng trưng cho sự sụp đổ, mất mát và cô
đơn. Nó thể hiện một trạng thái tương tư với tâm trạng nhà thơ. Cho thấy sự
kết hợp giữa cảm xúc cá nhân và cảnh vật tự nhiên.
-“Vườn ai biếc qúa còn đâu nữa.” Câu này diễn tả sự biến mất hay mất đi của
một vườn trúc xanh biếc. Màu xanh biếc thường được liên kết với sự tươi mát
và sự sống. Việc miêu tả vườn trúc biến mất nhấn mạnh sự trống rỗng và sự
thiếu vắng. Tạo ra một cảm giác mất mát và cô đơn trong không gian.
-“ Vạch lá tìm quanh chẳng thấy người.” Câu này diển tả việc tìm kiếm nhưng
không thấy người nào xung quanh. Việc vạch lá có thể chỉ là việc “lục lọi.”tìm
kiếm qua các tầng lá của cây, nhưng vẫn không tìm thấy sự hiện diện của ai đó.
Thể hiện sự cô đơn và cảm giác bị bỏ rơi khi không có ai xuất hiện hay đáp lại.
Tóm lại bốn câu trên diễn đạt một trạng thái cô đơn và trống rỗng. Các hình
ảnh và từ ngữ trong các câu thơ trên miêu tả một không gian vắng vẻ và sự
mất mát tạo nên một tâm trạng u buồn và cô đơn. Nhà thơ cảm nhận sự cô
đơn thông qua việc so sánh mình với cơn gió, cành trúc gẫy đổ, vườn trúc biến
mất. Việc tìm kiếm và không tìm thấy người khác càng thêm vào cảm giác cô
đơn và bị bỏ rơi. Nói tóm lại bốn câu trên thể hiện một trạng thái tâm lý đau
đớn và mất mát. Tạo nên một khung cảnh u tối và cô đơn.
Vỹ dạ không ngờ hoang vắng thế.
Lòng tôi đau đớn tự nhiên thôi.
Cau đầu thôn đứng run cầm cập
Huế chắc đang rung ở dưới đồi.
Bốn câu trên diễn tả một trạng thái tâm lý và cảm giác hoang vắng.
-“Vỹ dạ không ngờ hoang vắng thế.” Câu này thể hiện sự ngạc nhiên và bất ngờ
của nhà thơ khi nhận thấy một trạng thái hoang vắng và cô đơn. Từ Vỹ dạ có
thể chỉ sự thanh tịnh và yên bình ban đầu nhưng câu thơ cho thấy một sự
chuyển đổi đột ngột thành một trạng thái cảm xúc khác.
-“Lòng tôi đau đớn tự nhiên thôi.” Câu này miêu tả trạng thái đau đớn của nhà
thơ. Từ ngữ đau đớn tạo ra một cảm giác đau buồn và khó chịu trong tâm
trạng. Sự đau đớn này có thể là kết qủa của sự cô đơn và hoang vắng mà nhà
thơ trải qua.
-“Cau đầu thôn đứng rung cầm cập.”Câu này mô tả một cảnh vật cây cau ở đầu
làng đứng rung và lung lay. Hình ảnh này có thể tượng trưng cho sự lo lắng và
sợ hãi tạo nên một không gian bất ổn và căng thẳng.sao lạc của thành phố Huế,
có thể do sự tác động của môi trường hoặc sự sao lạc trong tâm trạng của nhà
thơ. Hình ảnh này thể hiện một sự không ổn định và cảm xúc mất thăng bằng.
Sông Hương trổ nhánh qua làng Vỹ.
Nước lặng lờ trôi hoa mận trôi.
Vỹ dạ ôi chiều tuôn nước mắt.
Tôi về ngơ ngác nước xuôi xuôi.
Bốn câu thơ diễn đạt một trạng tâm lý nhà thơ khi trở về quê hương. Đặc biệt
là khu vực gần sông Hương.
.”Sông Hương trổ nhánh qua làng Vỹ.” Câu này mô tả sự chia nhánh của sông
Hương khi đi qua làng Vỹ. Sự trổ nhánh của nó tạo ra hình ảnh mở rộng phong
phú cho biết sự sống của quê Hương.
-“ Nước lặng lờ trôi hoa mận trôi.” Câu này miêu ta sự trôi chảy êm đềm của
nước và hoa mận trôi trên song. Hình ảnh này tạo ra một không gian yên bình
và thanh tịnh, nhấn mạnh sự hòa quyện giữa thiên nhiên và sự sống trong cảnh
vật.
-“Vỹ dạ ôi chiều tuôn nước mắt.” Câu này miêu tả trạng thái tâm lý của nhà thơ
khi bị xúc động bởi cảnh quan và kỹ niệm của quê hương. Vỹ dạ có thể ám chỉ
tâm trạng sâu lắng và đau buồn. Hình ảnh của nước mắt tuôn trào có thể
tượng trưng cho những kỹ niệm hay cảm xúc mà nhà thơ không thể kiềm chế.
-“Tôi về ngơ ngác nước xuôi xuôi.” Câu này diễn tả trạng thái ngơ ngác và lơ
đãng của nhà thơ khi trở về quê hương. Sự trôi chảy liên tục của nước trên
sông Hương tạo ra một cảm giác mê hoặc và làm cho nhà thơ cảm thấy mất
mát và lạc lỏng.
Mùa hoa phượng tàn năm trước
Còn vọng âm ty rợn tiếng cười.
Nón lá bài thơ bay mất chữ
Tay cầm chi nữa thả tay rơi.
Bốn câu trên miêu tả một trạng thái tâm lý c3ủa nhà thơ khi nhìn lại qúa khứ
và cảm nhận sự thay đổi và mất mát.
.” Mùa hoa phượng tàn năm trước.” Câu này miêu tả sự tàn lụi của hoa
phượng trong mùa hè đã trôi qua năm trước đó. Hình ảnh này tạo ra một cảm
giác thay đổi và thời gian trôi qua, nhấn mạnh sự tạm thời và tàn phá của sự
vui tươi và sắc đẹp điều này được chứng minh qua việc so sánh sự thay đổi
trong vườn hoa và sự mất mát của con người và môi trường xung quanh điều
này nhấn mạnh đến niềm vui và sắc đẹp chỉ là tạm thời và dễ mất đi trong cuộc
sống.
-“ còn vọng âm ty rợn tiếng cười.”Câu này miêu tả âm thanh vọng lại của tiếng
cười tạo ra một cảm giác kinh ngạc hoạc bất an. Từ ngữ “âm ty rợn.”tạo ra một
không gian kỳ lạ và đáng sợ. Đồng thời thể hiện sự phản chiếu và mất mát.
bài thơ trên đó bay mất chữ. Hình ảnh này tượng trưng cho sự mất đi, mất mát
và cảm giác mơ hồ của nhà thơ đối với những gì đã được ghi lại trong bài thơ.
-“ Tôi cầm chi nữa thả tay rơi.”Câu này diễn tả sự chán nản và buông tay của
nhà thơ không còn muốn giữ lấy những điều đã mất và kỹ niệm đã phai nhạt.
Thể hiện một trạng thái tâm trạng buồn rầu và sự chấp nhận mất mát.
Đánh gía cấu trúc bài thơ bao gồm nhịp điệu, vần điệu.
Bài thơ không tuân thủ một cấu trúc cụ thể. Đây được xem là một sự đổi mới
và tiếp cận sáng tạo của nhà thơ Huệ Thu. Mặc dù bài thơ không tuân thủ cấu
trúc cụ thể và không phụ thuộc vào một thể loại thơ cụ thể điều này không có
nghĩa rằng nó không phù hợp hoặc không hỗ trợ ý tường của bài thơ. Cấu trúc
không cố định có thể cho phép nhà thơ Huệ Thu thể hiện sự tự do sáng tạo,
diễn đạt ý tưởng và tạo nên một không gian tĩnh lặng nhà thơ Huệ thu xử dụng
các yếu tố ngôn ngữ, từ ngữ và hình ảnh như sau:
Ngôn ngữ tĩnh lặng: Nhà thơ Huệ Thu xử dụng ngôn ngữ tĩnh lặng như sau các
từ ngữ như ngơ ngác, nước xuôi xuôi, đêm tối, diễn đạt một trạng thái tâm lý
yên bình mơ màng và tĩnh lặng.
Hình ảnh tĩnh lặng: Cau đầu thôn đứng run cầm cập.” Mô tả sự rung động và
không an yên đồng thời tạo ra một hình ảnh tĩnh lặng trong không gian yên
vắng.,
Biểu hiện sự trầm lặng thông qua việc miêu tả .” Huế chắc đang rung ở dưới
đồi.” Gợi lên một cảm giác trầm lặng một sự rung động nhẹ nhàng và tĩnh lặng.
Những ví dụ trên tạo nên một không gian tĩnh lặng yên bình và trầm lặng trong
tâm trí người đọc. Đó là những gì mà nhà thơ tạo nên một không gian tĩnh
lặng.
Xét về nội dung v àý nghĩa : Bài thơ mang đến một trạng thái tâm lý cùng với
một cảm xúc đau đớn, mất mát, cô đon và sự thay đổi trong qúa khứ tuy nhiên
ý nghĩ tổng thể của bài thơ có thể hiểu là một sự chấp nhận và buông bỏ
những gì đã mất mát và không thể kiểm soát. Thông qua hình ảnh về hoa
phượng tàn, nước trôi, nón lá bài thơ mất chữ và các câu thơ mạnh mẽ khác
nhà thơ Huệ Thu truyền tải một thông điệp về sự tạm thời và không thay đổi
của con người trong cuộc sống đó là hình ảnh biểu hiện sự mất mát, sự thay
đổi,sự cô đơn.
Nhà thơ Huệ Thu thể hiện sự sáng tạo trong việc xử dụng ngôn ngữ, từ ngữ và
hình ảnh để diễn đạt cảm xúc và ý tưởng sâu sắc bằng cách chọn từ ngữ và xây
dựng câu thơ một cách tỉ mỉ nhà thơ Huệ thu đã tạo ra những hình ảnh sống
động và đầy cảm xúc. Sự sáng tạo và khả năng này của nhà thơ Huệ Thu đã tạo nên một bài thơ có chất sáng tạo và thể hiện ý tưởng của nhà thơ một cách có hiệu qủa.
Phạm Việt Hùng
|