OS LUSÍASDAS (BÀI 10)

LES LUSIADES

THI HÀO  LUIS DA CAMÕES (1525-1580)

THIÊN TRƯỜNG CA BẤT TỬ BỒ ĐÀO NHA

 

NHẤT UYÊN PHẠM TRỌNG CHÁNH

Tiến Sĩ Khoa Học Giáo Dục Viện Đại Học Paris Sorbonne

Chuyển ngữ thơ lục bát.

 

THI CA KHÚC IX

 

TÓM LƯỢC : Vasco de Gama được tự do, sau khi việc phản bội của Malabar làm cho ông có nguy cơ mất còn. Rời Calicut trở về Bồ Đào Nha với niềm tin mới khám phá Ấn Độ - Phương Đông.

Thần Vệ Nữ gặp gỡ trong một đảo thiên đường. Tả quang cảnh đảo, các nhà hải hành gặp Téthys và các Long Nữ.

 

1.

Đã lâu hai bên giữ hàng,

Chẳng buôn bán, cũng chẳng màng đổi trao.

Vì người Maures mưu mô,

Nói dối để cản người vô mua hàng.

Mục đích chỉ muốn cản ngăn,

Người đến Ấn Độ lâu năm đợi chờ.

Tàu chiến từ La Mecque về.

Có thể đánh đắm tàu Bồ Đào Nha.

 

2.

Trong vịnh Hồng Hải không xa,

Ptolémée Ai Cập lập ra phố thành.

Arsinoé em gái, gọi tên,

(Mà ngày sau được đổi thành Suez)

Đến tận La Mecque biển bờ,

Sinh ra Prophète, Tiên Tri đạo Hồi.

Hàng năm lễ hội định thời,

Về đây thánh tích đạo Hồi thiêng liêng.

 

3.

Gida là bến gọi tên,

Hồng Hải khắp cả các miền giao thương.

Đến tận sa mạc Soudan,

Vương quốc Hồi Giáo lợi mang đến nhiều.

Malabar giao tiếp hai chiều,

Với người ngoại đạo thuyền tàu từ lâu.

Thuyền Ấn xuôi ngược biển sâu,

Mang bao gia vị cung cầu mỗi năm.

 

4.

Thuyền người Hồi đi rất đông.

Thuyền dân Thiên Chúa chẳng hùng mạnh hơn.

Nên bị phá hoại cạnh tranh,

Sẽ bị tiêu diệt cả bằng lửa gươm.

Chờ thuyền tiếp viện về đông,

Cho nên chẳng muốn gì cùng tàu xa.

Tìm cách trì hoản để mà,

Thuyền từ La Mecque về qua đánh chìm.

 

5.

Nhưng may sao Trời còn thương,

Cho nên che chỡ kẻ trong khốn cùng.

Điều sống chết số phận dành,

Phép thiêng cứu rỗi, mong manh phận người.

Âm mưu độc ác tính rồi,

Nhưng Monçaïde thương người chính trung.

Báo Gama biết mưu thâm,

Tấm lòng xứng đáng thiêng đàng trời cao.

 

6.

Ông, người Maures  không nghi ngờ,

Tưởng rằng ông cũng đạo Hồi giống nhau.

Dự họp bí mật đổi trao,

Báo Gama dã tâm nào âm mưu.

Ông thường thăm viếng thuyền tàu,

Còn đang neo đậu ở ngoài biển xa.

Xót thương, mưu tai hại là,

Hại người vô tội, gian tà Sarrasin.

 

7.

Báo cho Gama các thuyền.

Mỗi năm đi La Mecque  vùng Arabie.

Người Hồi Ấn Độ đợi khi,

Ba bốn ngày nữa thuyền về tấn công.

Các thuyền này đầy chiến binh,

Súng thần công lớn hai bên mỗi thuyền.

Hợp thuyền trong bến đánh liền,

Tàu Bồ hai phía khó lòng thoát nguy.

 

8.

Tiếng đồn không chậm truyền đi,

Nguồn tin trung thực đã hay, rõ ràng.

Thủy thủ chuyển hàng bị giam,

Dù là họ ở xa hơn phố phường.

Vừa ra là bị bắt liền,

Những điều thực sự đã truyền đến tai.

Thuyền Trưởng đã trả đòn ngay,

Bắt các người bán ngọc hay đến thuyền.

 

9.

Những thương gia đã lâu năm,

Ở Calicut tiếng tăm sang giàu.

Họ bị bắt, tin đi mau,

Đồn người quý phái, bị tàu bắt đi.

Trên thuyền chuẩn bị tức thì,

Thủy thủ lực lưỡng ra tay chẳng chờ,

Mỏ neo đã kéo lên rồi,

Cánh buồm đã dựng đợi giờ ra đi.

 

11.

Trục buồm treo, tháo cánh dây,

Kéo neo tiếng vọng xa bay nhịp nhàng.

Người bắt, khóc thét thở than,

Các thương gia tưởng bị mang xa vời.

Vợ con, mắt lệ, thương ôi !

Đến Samorin báo tin thôi sự tình.

Cầu cứu kêu gọi giúp giùm,

Cho cha, chồng sợ chia tình biệt ly.

 

12.

Nhà Vua động tình ai bi,

Mặc dù quanh đó người Maures hận lòng.

Bắt trả Gama người và hàng,

Đổi người Ấn Độ trên thuyền bắt đi.

Gửi lời xin lỗi chuyện này.

Gama xin lỗi trả ngay, thuyền rời.

Và chẳng chậm trể ra khơi,

Đoàn thuyền lại đậu ở ngoài xa hơn.

 

13.

Xa bờ ông chắc chắn rằng :

Chẳng mong gì, bởi Quân Vương yếu mềm.

Bán buôn hiệp định giao thương,

Hai bên ký kết lâu bền khó khăn.

Hãnh diện đến xứ Bình Minh,

Vùng xa thuyền khác chưa từng đi qua.

Về quê hương, tin mới là,

Dấu hiệu bảo đảm tìm ra biển đường.

 

14.

Ông nhờ thương gia địa phương.

Buôn bán đã được vua thương tin dùng.

Đổi các hàng hóa trên thuyền,

Và mua về những món hàng hồ tiêu.

Gia vị hoa Banda khô,*

Muýt ca đậu khấu, hoa hồi, đinh hương.

Quần đảo Molusque mang tên,

Và quế thơm đẹp giàu vùng Tích Lan *

 

15.

Các món gia vị mua hàng.

Cũng nhờ Monçaïde trung thành góp công.

Cảm động do bởi hồng ân,

Ông theo đạo Chúa như lòng ước mơ.

Ông thành Chân Phước Phi Châu,

Tấm lòng nhân ái xa đầu tối tăm.

Xa tổ quốc và giúp công,

Con đường đích thực quê hương xứ người.

 

16.

Rời xa khỏi bờ biển rồi,

Con tàu hướng đến xa khơi hành trình.

Vùng thiên nhiên ở Cực Nam,

Mũi Hảo Vọng lại thong dong trở về.

Mang cho Lisbonne tin vui.

Trả lời thích ứng chân trời Phương Đông.

Đã qua sợ hãi vui mừng,

Đã qua giông tố, hành trình rủi may.

 

17.

Niềm vui về quê hương đây,

Gia đình bạn hữu, sum vầy mẹ cha,

Kể lại chuyến đi lạ, xa,

Vùng trời, sắc tộc dân đà khác nhau.

Niềm hạnh phúc thỏa khát khao,

Đáp đền thử thách, gian lao trên đường.

Mỗi người say đắm tình thương,

Con tim quá nhỏ nỗi niềm bao la.

 

18.

Thần nữ đảo Chypre hoan ca,

Cha Zeus phó thác, Bồ Đào Nha giữ gìn.

Thiên thần giúp đỡ quang minh,

Giúp bao năm cuộc hành trình thành công.

Nghĩ suy quà tặng tấm lòng,

Đền bù xứng đáng hải hành vinh quang.

Gian nan cố gắng biển ngàn,

Cho niềm vui, vượt biển buồn thảm qua.

 

19.

Trái tim hiền dịu xót xa,

Những ngày khốn khổ phong ba bão bùng.

Thách đố cuộc chiến hãi hùng.

Thần Thébain đã nhẫn tâm hại người.

Nỗi niềm xúc động đầy vơi,

Đại dương biển mặn sóng trời thủy tinh.

Cho nghỉ ngơi trên đảo xanh,

Đền bù vui thích hải trình gian lao.

 

20.

Giải trí đắp bồi sức hao,

Gắng công những lúc thuyền tàu khó khăn.

Đền bồi công việc nhọc nhằn,

Như thu ngắn lại thời gian cuộc đời.

Thần muốn hỏi ý con trai,

Nhờ hồng ân đã xuống nơi cõi trần.

Thần mang xuống thế vinh quang,

Và đưa nhân loại lên trên cõi Trời.

 

21.

Ý muốn giúp người xa khơi,

Tạo ra một đảo rạng ngời muôn hoa.

Cây xanh, sóng thủy tinh qua,

Làn hương thơm ngát la đà dịu thanh.

Vệ Nữ sinh trưởng Đại Dương,

Có nhiều hòn đảo kính tôn phụng thờ.*

Ngai không cố định bao giờ,

Cửa Hercule nối biển mờ đi ra.*

 

22.

Tiên nương, long nữ bên hoa,

Say mê ánh mắt, sa đà con tim.

Múa ca khúc nhạc dịu êm,

Đợi chờ thủy thủ đoàn thuyền đến đây.

Vòng hoa choàng các chàng trai,

Nhịp nhàng điệu múa, cười vui rộn ràng.

Mắt cháy bỏng, ngực mơ màng,

Hẹn tình yêu đến dịu dàng mê say.

 

23.

Như tài khéo léo một ngày,

Con Anchise, bạn bè xây phố thành.*

Carthage Phi Châu đất lành.*

Vệ Nữ còn muốn Cupidon giúp nàng.*

Bắn tên tình yêu vào lòng.

Không quyền lực ấy, mối tình nát tan.

Vượt qua thử thách sắc duyên,

Không con, nàng mất hết quyền tối cao.

 

24.

Buộc chiếc xe trắng tuyết băng,

Thiên nga  như khóc người thương suốt đời.*

Péristère hoá chim trời,*

Khi nàng đang hái hoa tươi trên đồng.

Theo Thần một đám rước đông,

Mang không gian nụ hôn nồng lã lơi.

Dáng Thần duyên dáng tuyệt vời,

Cho không gian gió mát trời đi qua.

 

25.

Từ núi Idalie bay ra,*

Thần cung nỏ, chú con trai yêu kiều.

Theo sau cung nữ Tình Yêu,

Chỉnh trang trần thế quá nhiều loạn ly.

Quên Thần Tình, chẳng yêu chi,

Bày khoái lạc xấu, ngu si tôn thờ.

Chẳng còn trong sáng ngây thơ,

Chỉ còn nhục dục, hồ đồ giao hoan.

 

26.

Kìa, Actéon chỉ biết đi săn,*

Sống trong mù quáng, cộc cằn làm vui.

Khinh cái đẹp thần cho người.

Săn đuổi gớm ghiếc các loài thú hoang.

Thần trừng phạt : dữ và hiền.

Phơi bày duyên dáng Diane ngọc ngà.

Thợ săn mê : hoá nai tơ.

Chó nhà ngấu nghiến vồ nhai chủ mình.*

 

27.

Thiên hạ ích kỷ cho mình.

Chẳng lo chi việc công chung mọi người.

Người cao cấp thành độc tài,

Philaucie bài học, chẳng ai học gì !*

Kẻ xây tòa thánh cung đài,

Bán khoán thánh thiện cho ai dâng vàng !

Thóc lúa mới của trần gian,

Những điều thiệc ác chẳng còn chia phân.

 

28.

Bác ái, lòng thiện chẳng ưa,

Chẳng huynh đệ, chẳng tình yêu thánh thần.

Lòng tham giàu có, chức quyền,

Dấu trong mặt nạ thanh liêm, công bằng.

Độc đoán, xấu xí, cộc cằn,

Đặt tên sai lạc, luật hành khắc nghiêm.

Luật chỉ dành riêng cấp trên.

Những điều bảo vệ dân thường nát tan.

 

29.

Chẳng ai ưa việc phải làm,

Chỉ lòng mơ ước ngập tràn khát khao.

Chẳng ai muốn biết ra sao ?

Điều trừng phạt đúng, chỗ nào khắt khe.

Độc tài tụ chư hầu về,

Có đông đội ngũ dễ bề chiến tranh.

Cưỡng chế những kẻ bất kham,

Không vâng lời lệnh họ làm bấy nay.

 

30.

Các Thần trẻ con về đây,

Lo mọi công việc đủ đầy thời gian.

Thần mài lao nhọn phải mang,

Thần giương chiếc nỏ sẵn sàng mũi tên.

Tiếng nhạc dịu dàng nhẹ êm,

Lời thơ duyên dáng âm vang nhẹ nhàng.

Điệu ca hòa hợp lừng vang,

Lời ca rung động tim can tâm hồn.

 

31.

Trong lò bất tử luyện rèn,

Các mũi tên nhọn đâm xuyên tâm tình.

Lửa than nóng bỏng ấm êm,

Tình yêu sống động con tim nhịp nhàng.

Bể nước để nhúng sắt rèn,

Hứng từ nước mắt u buồn tình nhân.

Lửa tình chẳng tắt, chẳng tan.

Khát khao nóng bỏng luôn luôn trong lò.

 

32.

Vài người, tên chạm tim thô,

Chẳng hề rung động, hồ đồ bình dân.

Không nghe không gian điệu trầm,

Tiếng than thở của tên vàng ghim sâu.

Long nữ  băng bó tim sầu,

Cứu các tim bị thấm mau tình nồng.

Không chỉ cứu tim bi thương,

Mà còn sinh những ngày vương tơ lòng.

 

33.

Có cái đẹp, cái xấu hình,

Tùy theo bản chất mối tình nguy nan.

Có cái mật đắng thuốc thang,

Để chữa thuốc độc thấm tràn trong gân.

Vài cái đau đớn liên miên,

Bởi thuốc tinh tế, bí huyền chuyên môn.

Là điều thường xảy ra luôn,

Dịch vị bí mật, ngâm tên tẩm vào.

 

34.

Có tên may rủi làm sao !

Bởi thần trẻ, vụng về nào đôi tay.

Sinh ngàn đam mê đọa đầy,

Muôn người đau khổ ngất ngây vì tình.

Cả các cấp trên anh hùng,

Ngàn muôn tội lỗi hận tình đảo điên.

Như tình Biblis, Cinyréenne,*

Người gốc Do Thái, kẻ Assyrien sinh thành.

 

35.

Có người là vua oai hùng,

Mang vết thương bởi một nàng chăn chiên.

Có bà quý phái cao sang,

Lại yêu thương kẻ tầm thường nông dân.

Mắc vào võng lưới Vulcain,*

Người tình chờ dịp đêm thanh vắng người.

Khi leo tường khi vượt rào,

Trớ trêu như mẹ thương nào con trai.

 

36.

Lúc đàn thiên nga trắng ngời,

Đáp xe vàng nhẹ bên trời đồng xanh.

Diôné tức khắc dời chân,

Trên khuôn mặt trắng long lanh ánh hồng.

Sagitaire chẳng tấn công,*

Mà ra chào đón hân hoan vui mừng.

Con Cupidon đến gần,

Hôn bàn tay của Nữ thần Tình Yêu.

37.

Nàng chẳng mất thời gian nhiều,

Ôm con, duyên dáng mỹ miều, lòng tin.

“Trai cưng, quyền mẹ do con,

Tình yêu mẹ vẫn luôn luôn nương nhờ.

Như sấm sét đánh Typhée.*

Lòng mẹ luôn vẫn đợi chờ nơi con.

Con vẫn giúp đỡ mẹ luôn,

Nay nhờ một việc mong con thi hành.”

 

38.

“Người Bồ mõi mệt hải hành,

Từ lâu mẹ vẫn bận tâm giúp người.

Dân tộc gan dạ sáng người,

Từ lâu kính mẹ khắp nơi phụng thờ.

Như dân La Mã bao giờ,

Đóng thuyền vượt biển ra khơi hải hồ.

Mẹ luôn giúp đỡ người Bồ,

Những điều có thể ban cho tấm lòng.”

 

39.

Vì nơi Ấn Độ xa xăm,

Bacchus phản bội can tâm hại người.

Duy nhất đầu tiên vượt khơi,

Muốn tàn hại những cuộc đời gian nan.

Mẹ muốn giữa lòng biển ngàn,

Tạo ra một đảo thiên đường Tình Yêu.

Cho họ vinh quang hưởng nhiều,

Đền bù cái giá khổ đau tâm hồn.

 

40.

Các long nữ Nérée yêu đương,

Mũi tên con sẽ bắn trên biển ngàn.

Vì yêu người Bồ nồng nàn,

Tân Thế giới khám phá, dặm trường biển khơi.

Một hòn đảo đẹp tuyệt vời,

Đảo Tình của mẹ vì người lập nên.

Sẵn sàng giữa lòng Đại Dương,

Thần Flore hoa trái, gió hiền Zéphir.

 

41.

Đảo tươi mát đầy trái hoa,

Rượu thơm, hồng thắm, cung nhà thủy tinh.

Giường êm chạm đẹp vô cùng,

Thời trân mỹ vị, vô vàn thú vui.

Các nàng long nữ đón mời,

Tình yêu nồng thắm tuyệt vời yêu thương.

Để quên tất cả hãi hùng,

Đã qua bão tố gian truân biển bờ.

 

42.

Mẹ muốn vương quốc Neptune.

Nơi mẹ sinh, đến giống dòng hùng anh.

Làm gương thế giới quái tinh,

Nổi loạn chống sức mạnh Tình của con.

Tường thép, đức giả tối tăm,

Cũng không đủ sức chống tên nỏ tình.

Thế gian chẳng ai cưỡng mình,

Lửa tình bất tử cháy trên biển ngàn.

 

43.

Vệ Nữ nói dự định mình,

Cho con yêu quý sẵn sàng lệnh vâng.

Nỏ quý bằng ngà con mang,

Và còn thêm những mũi tên bằng vàng.

Nữ Hoàng đảo Chypre hân hoan,

Bảo con trai đến ngồi chung xe mình.

Thúc thiên nga kéo dây cương,

Tiếng kêu như khóc phận buồn Phaéton.*

 

44.

Nhưng Cupidon nói rằng :

Cần thêm trợ giúp nữ thần Tiếng Danh*,

Thần thường theo giúp ta luôn,

Thần khổng lồ ngược ta muôn ngàn lần.

Bạo gan, thận trọng đi cùng,

Nói dối, chân thật cùng chung một lần.

Bằng trăm mắt thấy cõi trần,

Ngàn lời tiếng nói tin cùng thốt ra.

 

45.

Cả hai tìm Nữ thần ta,

Tiếng Danh ngưỡng vọng vang xa sự tình.

Những nhà hàng hải can trường,

Vinh danh cao cả lẫy lừng tiếng tăm.

Những ca tụng truyền xa gần,

Tận cùng sa mạc, khắp trên biển bờ,

Vang xưa nay đến bao giờ,

Tiếng Danh cùng với đợi chờ niềm tin.

 

46.

Lời ca ngợi tiếng quang vinh,

Vang xa đến tận con tim các Thần,

Bacchus xấu xa cản ngăn,

Chống người can đảm cũng dần đổi thay.

Tinh thần thần nữ phơi bày,

Cũng thay đổi quyết định ngày đầu tiên,

Lòng hăng hái, chí bạo tàn,

Cũng thay đổi với kiên gan tấm lòng.

 

47.

Trẻ hung bạo bắn tên Tình,

Mũi này, mũi khác, biển ngàn thở than.

Mũi thì bắn thẳng vào tim,

Mũi thì theo hướng đường cong xuyên người.

Long nữ ngã lịm tức thời,

Đáy sâu vực, cháy bỏng lời nhớ thương.

Dù chưa biết tới bạn vàng,

Vì danh tiếng thấu tim hơn mắt nhìn.

 

48.

Trong ống còn một mũi tên,

Nữ thần Téthys giữa tim ghim vào.

Chẳng vì thù hận kẻ nào,

Quyền lực chiến thắng ra sao, lạnh lùng.

Chẳng còn sót một mũi tên,

Các nàng long nữ bị thương cả rồi.

Trong lòng tiếng thở than ôi,

Tưởng chừng từ giả cuộc chơi nửa đời.

 

49.

Sao Vệ Nữ  vừa lên ngôi,

Trên vùng nước thẳm bầu trời trong thanh.

Cánh buồm trắng đã hiện dần,

Trôi trên biển biếc sóng ngàn Neptune.

Cho các chàng, tình nồng nàn,

Đáp tương tư của các nàng long nương.

Dịu dàng tình tự muôn phương,

Tấm lòng Vệ Nữ dành riêng cho người.

 

50.

Dàn hợp xướng đã sẵn rồi,

Long nữ múa hát tuyệt vời dáng duyên.

Cùng nhau về chốn thần tiên,

Đảo Thần Vệ Nữ mơ màng sóng xanh.

Đến nơi Thần nữ dặn rằng :

Hãy yêu thương với ngàn lần thiết tha.

Lửa tình nồng thắm chan hòa,

Lời khuyên ngào ngọt đậm đà con tim.

 

51.

Thuyền Bồ trên biển lặng yên,

Về quê yêu mến ấm tim nồng nàn.

Trên cột buồm canh ngóng trông,

Mong tìm nước mát, dừng chân đảo bờ.

Đảo xanh mong đợi ngóng chờ,

Nhẹ nhàng trước mặt sương mờ bình minh.

Đảo Tình Yêu sáng ánh hồng,

Êm đềm như mẹ Memnon dịu hiền.

 

52.

Từ xa đảo đẹp thần tiên,

Vệ Nữ hướng dẫn con thuyền về đây.

Gió đưa buồm trắng nhẹ bay,

Đoàn thuyền hùng mạnh hiện ngay trong tầm.

Không thể vượt qua tâm tình,

Yêu thương đã đến như lòng ước mơ.

Alcide quyền lực tối cao,*

Đảo xanh tươi mát ngọt ngào dấu yêu.

 

53.

Vệ Nữ mặc khải lái tàu,

Thẳng đến hòn đảo, tiến vào dừng chân.

Như thuyền Délos đã ngừng,*

Khi Latone sinh nỡ ra hai con Thần.

Phébus và Thần Nữ Nghề Săn,

Đoàn tàu rẻ sóng vào trong bến thuyền.

Vịnh trong thấu đáy an lành,

Cythéné trong sò biển, chải tóc vàng, cát trắng tinh.

 

54.

Ba ngọn đồi nhỏ đẹp xinh,

Thoai thoải, tươi đẹp lượn mình bên trên.

Đảo đẹp trong mát êm đềm,

Cỏ xanh lấp lánh sương mềm thanh thanh.

Đỉnh đồi soi bóng trong xanh,

Suối trong róc rách tưới đồng cỏ hoa.

Đường mòn đá trắng lượn xa,

Dẫn vào đồi cỏ đi qua nắng hồng.

 

55.

Giữa ba đồi nhỏ mơ màng,

Suối về tụ một hồ trong giữa trời.

Nước xanh trong vắt gương soi,

Như điều tưởng tượng trong đời thần tiên.

Bên hồ bóng liễu tơ buông,

Thướt tha duyên dáng tơ mềm lã lơi.

Như soi dáng ngọc bên trời,

Thủy tinh trong vắt, mây trôi bóng hình.

 

56.

Ngàn cây cao vút trời xanh,

Trái thơm trĩu nặng trên cành hương hoa.

Cành cam bóng đẹp mặn mà,

Như Daphné tóc màu da hung vàng.

Quả cam nặng trĩu cây cành,

Cành cong buông xuống đất lành thơm hương.

Trĩu đầy nặng sắc hoe vàng,

Hương chanh thơm nhủ hoa nàng gái trinh.

 

57.

Đồi nương bao phủ cây rừng,

Hàng dương Alcide um tùm phi lao.*

Như cành nguyệt quế choàng trao

Thần yêu thương tóc đỏ màu quan san.

Cythérée tím hoa sim,

Thông Cybèle bởi ngoại tình hóa thân.*

Bách xanh lá nhọn vươn lên,

Tận trời cao, cõi thiên đường cao xanh.

 

58.

Thần Pomone ban phước ân,*

Hương vị đa dạng chín đồng cùng nhau.

Chẳng cần có ai trồng nào,

Các hoa quả cũng thanh tao tuyệt vời.

Trái se-ri bóng đỏ tươi.

Trên cành chín mộng gọi người yêu đương.

Cây đào tiên, Iran quê hương.*

Hương hoa đất tốt các miền đến đây.

 

59.

Trái lựu nứt hạt hây hây,

Đỏ mọng sắc thắm mê say má đào.

Cây du cành nhẹ lao xao,*

Từng chùm trĩu nặng đỏ ao, xanh rờn.

Trái lê như tháp treo mình,

Đong đưa múa hát trên cành gió lay.

Môi thèm trái ngọt lịm say,

Như loài chim trộm, mổ cây trái lành.

 

60.

Đồng phì nhiêu, thảm đất lành,

Achéménie đất cũng thành phôi phai.

Thêm hồng ân đã an bài,

Một thung lũng mát, ngọn đồi bóng râm.

Loài hoa Céphise hóa thân,*

Nghiêng tràng hoa bóng hồ trong yên lành.

Hoa Cinyras cha và tổ tiên.*

Paphos thần nữ mãi còn thở than.

 

61.

Thiên nhiên huyền bí huy hoàng,

Trời và đất nở tưng bừng kiêu sa.

Nàng Rạng Đông nhuộm màu hoa

Sắc màu tươi đẹp tài ba các thần.

Zéphir với Flore dịu dàng.

Trải hoa quế trúc nhạt hôn trán tình.*

Hoa cầu vòng nhuộm không gian,*

Hoa hồng tươi thắm má nàng thanh xuân.

 

62.

Huệ trắng ướt lệ sương trong,

Hoa kinh giới cũng long lanh giọt hồng.*

Hoa huệ dạ hương nồng nàn,

Hoa giải chữ nghĩa con thần Latone*

Vườn cây và cảnh hoa đồng,

Như nơi Chloris tranh cùng Pomone.*

Muôn chim vui hót ca vang,

Thú hoang sung sướng sống trên đất lành.

 

63.

Đàn thiên nga trắng tuyết băng,

Trên hồ đáp tiếng Philomèle trên cành.*

Cây cành sương đọng thủy tinh,

Chẳng làm sợ hãi tâm tình Actéon.*

Bầy thỏ nhút nhát bên hang,

Nai sao đốm trắng điểm hồng màu da,

Chim bay mỏ ngậm rơm tha,

Về xây tổ ấm bên hoa dịu dàng.

 

64.

Đảo tươi mát, khí trong lành,

Người “Argonautes mới” dừng chân bến bờ.*

Qua rừng tiên nữ thẩn thơ,

Bước đi thong thả đợi chở hoan ca.

Nàng thì nhấn phím tỳ bà.

Nàng hạc cầm, tiếng sáo hòa du dương.

Thần mang chiếc nỏ cung vàng,

Kích thích loài vật chẳng màng đuổi săn.

 

65.

Từng nàng riêng dạo bước chân,

Như lời Vệ Nữ  dặn căn ý tình.

Cho khát vọng các anh hùng,

Mỗi nàng quyến rũ, riêng lòng yêu thương.

Có nàng lộng lẫy áo xiêm,

Có nàng thấp thoáng ngọc vàng áo khăn.

Có nàng cởi hết y trang,

Trần truồng tắm mát giữa dòng nước trong.

 

66.

Các chàng trai trẻ can trường,

Lênh đênh biển cả đặt chân lên bờ.

(Chẳng ai không muốn nghỉ ngơi.)

Khát khao nhìn thấy nai tơ trên đồng.

Không thể tưởng tượng được rằng,

Không hồ, không lưới chẳng cần lên non.

Bắt được muôn thú dễ dàng,

Thần Tình đã bắn thú rừng mũi tên.

 

67.

Một số cung nỏ đi săn,

Để mong bắn được thú rừng, dĩ nhiên.

Không cần chờ đợi kiếm tìm,

Khắp nơi rừng rậm, bụi lùm lao xao.

Người ngồi dưới vòm lá cao,

Con đường nắng dữ đã vào ban trưa.

Mồ hôi nhuể nhoại đầm đìa,

Theo đường sõi trắng bên kia suối bờ.

 

68.

Vén cành lá biếc bất ngờ,

Mắt nhìn sững sốt ngẫn ngơ sắc màu.

Đôi mắt chẳng lầm được sao ?

Không đoá hồng, chẳng hoa nào đua chen.

Chẳng lụa màu, chẳng len mềm,

Mà như kim chích, nóng ran lửa tình.

Những đóa hoa người tuyệt xinh,

Nõn nường sắc đẹp càng tăng phẩm người.

 

69.

Véloso ngây ngất thét lời:

“Thú săn kỳ lạ bạn ơi ! nơi này.”

Phong tục ngoại đạo thật đây,

Khu rừng tiên nữ nơi này dành riêng.

Chúng ta khám phá một miền,

Trí tuệ nhân loại ước mong bến bờ..

Vĩ đại đẹp hơn bao giờ,

Thế giới rạng rỡ bất ngờ, biết chi ?”

 

70

“Hãy theo tiên nữ bước đi,

Có phải ảo ảnh, say khi tưởng lầm.

Hay là xác thịt người trần.”

Lời chàng vừa nói chưa xong đã ngừng.

Một con hươu dọc suối trong,

Các nàng tiên nữ trốn trong lá cành.

Bàn chân thon bước nhẹ nhàng,

Tiếng cười rộn rã, âm vang nương đồi.

 

71.

Gió lồng bay tóc vàng trôi,

Lung linh cho áo dài phơi nõn nường.

Ảo huyền da thịt trắng ngần,

Lòng càng khao khát cháy bùng lửa yêu.

Nơi dày cỏ vấp chân xiêu,

Dáng tiên hiền dịu luyến lưu tân hồn.

Mượt mà chân bãi cát mềm,

Gió theo bóng những nụ hôn nồng nàn.

 

72.

Nơi kia bất ngờ trông sang,

Các nàng tiên nữ trần truồng suối trong.

Thốt lên hoảng hốt thẹn thùng,

Che vú mình trốn mắt nhìn khát khao.

Có nàng dấu mình bụi cao,

Đôi tay không đủ che nào tấm thân.

Mắt nhìn trìu mến hiến dâng,

Tình yêu thèm khát trao thân nồng nàn.

 

 73.

Nàng như Diane ngọc vàng,

Ngâm mình dưới nước chẳng cần áo xiêm.

Có nàng vội vả chạy lên,

Tìm lấy xiêm áo để quên trên bờ.

Các chàng chẳng mất thì giờ,

Để nguyên dầm nước chẳng chờ đổi thay.

E mất thời gian, xuống ngay,

Khát vọng cháy, tắt, ngất ngây lửa tình.

 

74.

Như con chó người đi săn,

Táo bạo khôn khéo bắt mang con mồi.

Thấy súng chỉa hạc xa thôi,

Hay vịt quen thuộc đang bơi giữa dòng.

Chẳng chờ tiếng súng nổ đùng,

Đã nhào xuống nước bắt nhanh con mồi.

Các chàng trai như thế thôi,

Các nàng tiên nữ cười vui với tình.

 

75.

Léonardo chiến sĩ thanh xuân,

Can đảm, thanh lịch tâm hồn yêu đương.

Đã từng đau khổ tình trường,

Xót xa thân phận tình duyên lỡ làng.

Lòng yêu bao nỗi bẻ bàng,

Nay tìm được mối duyên lòng yêu thương.

Niềm hy vọng bừng sáng lên,

Là ngày số phận đau buồn đổi thay.

 

76.

Khổ đau theo nàng Éphyre,

Sắc đẹp tuyệt mỹ, yêu kiều làm cao.

Tình yêu phẩm giá biết bao,

Làm cho gian khổ công lao si tình.

Hụt hơi chạy thét riêng mình,

“Sao nàng lẫn trốn, dã man với tình.

Nàng mang ta cả tâm hồn,

Hãy mang ta với cùng nàng xác thân.”

 

77.

Trốn sao tiên nữ trinh thuần,

Với người chiến thắng quy hàng hiến dâng.

Một mình nàng trốn trong rừng.

Thì ta cũng chỉ một mình trốn theo.

Nàng ơi chớ ngại ta theo,

Biết chăng số mệnh hiểm nghèo khắp nơi.

Chẳng ai ngăn cấm tình thời,

Những người giả dối trên đời chẳng tin.

 

78.

Chẳng nên hao sức trốn tình,

Phải chăng nàng muốn thoát lòng yêu ta.

Chẳng nên sợ hãi chi mà,

Nỗi lòng ta đó thốt ra thề nguyền.

Chờ ta nàng hỡi yêu thương,

Ta mong nàng xứng tình vương nồng nàn.

Với nàng ta nguyện chung cùng,

Yêu nàng, mãi mãi một lòng yêu thương.

 

79.

Trốn chi sắc đẹp hao mòn,

Thời gian ngắn ngủi xuân tình qua nhanh.

Hãy đi nhè nhẹ bước chân,

Và nàng thay đổi số phần thanh tao.

Chỉ huy nào, quân đội nào,

Có thể  đánh nát hư hao số phần.

Riêng tôi khát vọng trong lòng,

Và nàng chiếm ngự một mình yêu đương.

 

80.

Số phận xấu nàng chớ nên,

Có nàng yếu cũng mạnh hơn tâm tình.

Nàng mang tôi cả tấm lòng,

Mà tôi chọn tự do đường mình đi.

Hồn đau khổ nặng như chì,

Rơi trong chiếc bẩy tình si rực vàng.

Hãy mang tôi cả tâm hồn,

Đổi thay số mệnh nhẹ nhàng tình yêu.

 

81.

Theo nàng, ước vọng bấy nhiêu,

Nàng đừng phụ rẫy tôi nhiều đớn đau.

Dung nhan nàng đẹp làm sao,

Cho tôi thay đổi ngôi sao tủi buồn.

Nếu muốn đổi thay tâm hồn,

Xin nàng ngừng trốn, sát thương cõi tình.

Hãy chờ tôi chết tình chung,

Hãy chờ tôi chỉ một mình, đợi ai.

 

82.

Nàng tiên duyên dáng trốn người,

Chẳng vì trốn chạy, phẩm thời càng cao.

Nghe lời du dương ngọt ngào,

Yêu đương nàng cũng xuyến xao tâm hồn.

Cuối cùng quay mặt thiên thần.

Nàng ban cho nụ cười tình ngất ngây.

Cho chàng trai thắng cuộc này,

Vào hư không, những phút giây nồng nàn.

 

83.

Nụ hôn đắm đuối thần tiên,

Đổi trao trong chốn rừng thiêng ái tình.

Ngọt ngào lệ nóng ân tình,

Vuốt ve mơn trớn hòa trong tiếng cười.

Môi mềm cả buổi sáng tươi,

Thân hình Vệ Nữ liệm người trong tay.

Bao khao khát đã đong đầy,

Chỉ còn ngây ngất mộng say nồng nàn.

 

84.

Khi thân thiết các hải hành,

Các nàng long nữ điểm trang diễm kiều.

Kết vòng hoa choàng người yêu,

Đây vòng nguyệt quế và nhiều bông hoa.

Lễ vợ chồng trước bàn thờ,

Lời thề trao đổi hẹn hò lứa đôi.

Sống chung đời đến chết thôi,

Kết hợp hạnh phúc tình người yêu thương.

 

85.

Một nàng Thần Nữ giáng lâm,

Cả đoàn tiên nữ cùng nghiêng mình chào.

(Vì nàng con Đấng Tối Cao,

Và Vesta với má đào dung nhan,

Vẻ đẹp trang nhã thần tiên,

Không thể lầm, cõi Thiên Đường đến đây.)

Thuyền Trưởng tiếp xứng đáng ngôi,

Trân trọng vương giả, trang đài công nương.

 

86.

Gama nghe nàng xưng danh,

Biết nàng Thần Nữ tiếng danh cõi Trời.

Được Thiên Đình phó thác lời.

Hài vàng muôn dậm đến nơi đảo thần.

Tiên tri cao cả Phương Đông,

Tiếp tân huyền bí, kết thân cuộc đời.

Đất xa, qua biển chưa ai,

Quê hương ca tụng con người vinh quang.

 

87.

Nàng cầm tay bước dẫn đường,

Lên trên đỉnh núi khu vườn thần tiên,

Lâu đài tráng lệ huy hoàng,

Tường pha lê, lóng lánh vàng thanh tao.

Thời gian ngày tháng qua mau,

Tiệc vui tiếp nối tình vào mê say.

Lâu đài Thần Nữ sum vầy,

Và các bạn hữu rừng cây, hoa đồng.

 

88.

Một ngày dũng sĩ, mỹ nhân,

Trong niềm hoan lạc an lành tươi vui.

Thanh tao lạc thú hiếm hoi,

Đền bù gian khổ ngày dài gian nan.

Sự việc cao cả vẹn toàn,

Can trường hùng dũng khó khăn lẫy lừng.

Thế giới ban thưởng cuối cùng,

Xứng đáng danh tiếng mọi vùng thế gian.

 

89.

Các Long nữ của Đại Dương,*

Thần Thétys đảo thiên đường kể trên,

Danh dự chẳng gì khác hơn,

Vinh quang tinh túy tâm hồn thăng hoa.

Cho bao điều xứng ngợi ca,

Vinh quang nguyệt quế, kết hoa trên đầu.

Tiếng danh chiêm ngưỡng đoàn tàu,

Bao thanh tao đảo bước vào thần tiên.

 

90.

Thần Nữ từ cõi Olympe,

Mà thời Cổ Đại danh nàng tinh anh,

Cho bao chiến công anh hùng,

Như Thần thánh cõi trời dành ngôi cao.

Chiêm ngưỡng những bậc anh hào,

Hy sinh hiện hữu, chí cao lẫy lừng.

Con đường đạo đức gian truân,

Được vào tận đỉnh quang minh tuyệt vời.

 

91.

Chỉ là phần thưởng mà thôi,

Thế gian trao tặng muôn đời công lao.

Cao cả sáng chói anh hào,

Người thường tài trí đi vào thần thông.*

Jupiter, Mercure, Phébus, Mars các thần,

Énée, Quirinus và cùng hai Thébains.

Cérès, Pallas, Junon, Diane,

Xác thân yếu đuối trở thành đỉnh cao.

 

92.

Ca tụng danh tiếng công lao,

Thế giới tên mới khác bao thánh thần.

Anh hùng, Bán Thần*, Thổ Thần,

Anh hào và các vĩ nhân trong đời.

Và người yêu mến danh thời,

Hãy tỉnh giấc mộng sống chơi bình thường.

Chìm trong hèn nhát thanh nhàn,

Tự do chế ngự chí tình cao thanh.

 

93.

Đặt phanh hãm lòng muốn ham,

Tham vọng bất chính vẫn thường dẫn ta.

Trụy lạc, tăm tối, mê lòa.

Làm điều ô nhục gian tà hung hăng.

Vì những ảo huyền tiếng danh,

Vàng ròng cũng chẳng nên danh phẩm người.

Danh dự xứng đáng đây thôi,

Điều đạt đến chống thói đời tham lam.

 

94.

Trong hoà bình luật rõ ràng,

Chẳng nên vĩ đại, việc làm nhỏ nhoi.

Hãy mang binh giáp sáng ngời,

Chống luật ghê tởm của người Sarazins.

Xây dựng vương quốc hùng cường,

Người nhiều ưu điểm chẳng còn gì hơn.

Giàu có gì xứng đáng hơn,

Là bao vinh dự xứng danh rất nhiều.

 

95.

Vị Vua người kính thương nhiều,

Lời tâu sáng suốt, giúp điều khôn ngoan.

Hay phụng sự với thanh gươm,

Tổ tiên bất tử danh thơm anh hùng.

Khó khăn nào cũng vượt trùng.

Luôn luôn chí cả góp phần thành công.

Là những anh hùng tiếng danh,

Đảo Thần Vệ Nữ tay dang đón mời.

 

(Còn tiếp Thi Ca Khúc X)

 

CHÚ THÍCH:

18. Vệ Nữ con của Thần Zeus (Jupiter), Zeus là nguồn gốc chữ Dieu của Tây phương, trong  thần thoại Hy Lạp được chuyển hoá thành Đấng Vạn Năng, Chúa Trời.

21. Biển Địa Trung Hải có đảo Chypre, Cythère và Sicile thờ Thần Vệ Nữ. Sicile trên núi Éryx có một đền thờ lớn.

Cửa Hercule : eo biển giữa Tây Ban Nha và Maroc, Địa Trung Hải thông thương với Đại Tây Dươn

23. Énée con Anchise sau trận đánh thành Troie, đưa dân Troie đi lập thành phố Carthage (Tunisie) và Roma (Ý). Cupidon thường được vẽ là một đứa trẻ mang cung nỏ bắn tên vào lòng cho hai người yêu nhau. Không bị Cupidon bắn tên tình yêu sẽ tan nát.

24. Thiên nga tiếng kêu như khóc thương người chết.

Chim bồ câu : Vệ Nữ và con Cupidon chơi hái hoa trên đồng, ai hái nhiều sẽ thắng. Tiên nữ  Péristère đến hái giúp cho Vénus thắng, bị Cupidon tức giận biến tiên nữ ra thành chim bồ câu.

23. Carthage. Elissa (Didon) công chúa Tyrienne, bị lưu vong khỏi xứ, cập bến Bắc Phi Châu, nay là vùng phía Bắc Tunisie. Theo huyền thoại nàng được vua bản xứ cấp cho mảnh đất bằng da con bò. Công chúa chấp nhận rồi nàng cắt da bò ra thành từng mãnh nhỏ bày ra khắp vùng đất rộng Carthage.

25. Đảo Chypre, thành phố Idalie có đền thờ Thần Vệ Nữ.

26. Trách bóng gió vị vua trẻ D. Sebastião ham mê đi săn.

27. Ích kỷ được nhân cách hoá thành nhân vật Philaucie : nghĩa từ chữ Hy Lạp là kẻ chỉ yêu chính mình.

Nói bóng gió, các đại thần dạy dỗ nhà vua trẻ không chú trọng đến giáo dục mà chỉ nuông chiều, nói ngọt cho vua vui lòng, nên không tránh được các lỗi lầm.

Nói bóng gió việc xây cất cung điện Vatican, Giáo hoàng bán bằng khoán thánh thiện cho ai góp vàng bạc..

34.* Biblis lấy anh là Caunos hóa thành dòng suối.  Myrrha người Cinyréenne.

*Nói đến tình yêu Ninyas và bà kế mẫu Sémiramis, hoàng hậu Assyrie.

*Amnon người Juif con trai vua David lấy em gái khác mẹ  Thamar.

35. Trong Odyssée. Vulcain (Héphaistos) chồng Vénus (Aphrodite) làm máy lưới bẩy, bắt quả tang Vénus đang ngoại tình với  Mars (Arès), thần Chiến Tranh, cột chặt hai người trên giường và nhờ các thần khác đến phân xử.

36. Thần Sagitaire là Cupidon, thần mang cung nỏ.

37. Khổng lồ Typhée bị Jupiter dùng sấm sét đánh chết.

43. Vua Cygnos thương tiếc cái chết của Phaéton, hóa thành con thiên nga. Sao Thiên Nga giữa các chòm sao.

44. Thần Nữ Tiếng Danh. La Renommée, Con gái của Gaïa Trái Đất, em của Géants Khổng Lồ, Thần Nữ Tiếng Danh làm vang xa những tin đồn.

53. Delos theo thần thoại Hy Lạp là nơi sinh ra Phébus và Diane (Artémis).

57. Hy Lạp ngày xưa không có họ, nên theo  truyền thống có khi dùng như Ulysse, còn được gọi là con Laerte, tên cha, có khi gọi bằng tên của ông nội như Hercule con Amphitryon, cháu nội Alcée. Thần thoại Hercule là con Zeus, nên còn gọi là Alcée.,Alcide.

Attis, mục tử Phrygien, yêu tiên nữ Cybèle vì ngoại tình hoá thành cây thông.

58. Amoras theo nhà thơ từ chữ amores nghĩa là hoài nghi. Có lẽ Camões ám chỉ cây mûrier do huyền thoại chuyện tình bi thương  của Pyrame và Thisbé.

Cây đào tiên : cây  pêche do chữ Persicus, quả đến từ Perse. (Ba Tư)

59.  Du : ormeau

Trái Lê tháp: poires paramidales

60. Perse chỉ nước Iran ngày nay.

Céphise thần sông mang tên sông là cha của Narcisse.

Adonis, con của Myrrha, cha của ông này Cinyras, là ông nội Adonis.

61. Hoa quế trúc : nguyên tác viola de l ́ ode có người dịch ra tiếng Pháp là hoa Giroflée, người khác dịch là violette hoa tím. Hoa cầu vòng, hoa ngũ sắc dịch từ Iris Thần Cầu Vòng. Thần thông tin trong thần thoại Hy Lạp. Móng Vòng hiện ra sau cơn mưa.

62. Theo thần thoại loại hoa này có tên là Hyakimthos, bạn của thần Apolon, chơi ném dĩa với thần bị giết chết, máu Hyakimthos thành loài hoa, tràng hoa như có chữ AL là tiếng kêu thương đau của Hyakimthos hay nối thất vọng của Apollon và chữ Y, tên viết tắt Hy Lạp của Hyakimthos.

63. Chim sơn ca, rossignol. Vua xứ Thrace là Térée kết hôn cùng Procné (con gái Pandion, vua Athènes) cưỡng hiếp Philomèle, em dâu để ngăn chận nàng nói ra, ông cắt lưỡi và bỏ vào ngục. Philomèle thông tin được cùng chị, để trả thù nàng giết đứa con trai có với Térée là Itys, nàng làm tiệc thết vua Térée. Pronée hóa thành chim én, Philomèle thành chim sơn ca và Térée thành diều hâu.

*Con nai sao do Actéon hóa thành.

64. Người “Argonautes mới”, người Bồ Đào Nha hải hành, như những người Hy Lạp đánh trận thành Troie chiến thắng trở về.

82. Các long nữ trốn chạy, để buộc các chàng trai phải trả giá đắt bằng sự đuổi bắt mà không hiến dâng tình yêu dễ dàng.

89. Camões tưởng thưởng tình yêu các long nữ Đại Dương cho người trần thế danh tiếng vượt gian khổ.

90. Olympe. núi cao tại Hy Lạp, theo thần thoại là nơi cư ngụ các vị Thần.

91. Theo lý thuyết của Exhénère.

92. Bán thần : Các anh hùng như Héraclès, Achille, Énée trở thành nửa thần nửa người. Huyền thoại do cha hay mẹ là Thần phôi hôn với người sinh ra.