Sau những năm đi xa trở về, viết bài thơ ngày giỗ Má Má tôi mất năm tôi mười hai tuổi Tôi ra ngoài hiên đứng khóc Ngó lên cây me già buồn hiu trước ngõ Mây trắng bay qua tàng cây lá nhỏ Nắng xế chiều héo hắt trên sân Đàn gà con kiếm ăn trong hàng dâm bụt Tôi biết từ đây tôi như con gà côi cút Phải tập bươi tập sống một mình Rồi những sớm hôm trái gió trở trời Không ai sờ trán tôi thăm chừng nóng lạnh Không có bàn tay nào vuốt tóc tôi Trong những đêm khuya cựa mình trở giấc.   Ngày đưa tang tôi không còn nước mắt Lầm lũi đi trong đám người chân đất Trời âm u sương muối mùa Đông Gió tháng Chạp se da quần áo ngắn Trên đầu tôi đội một vòng khăn trắng Vòng khăn mang số phận con người Lúc quan tài hạ huyệt Tôi quay mặt đi không dám nhìn Lòng quặn đau cơ hồ chảy máu Nén tiếng khóc vào trong cổ họng Tôi cúi đầu ngó xuống bàn chân Bàn chân lấm bùn đen câm nín Như nỗi lòng khép kín trong tôi   Nhà tôi nghèo trống trước trống sau Vách liếp che không ngăn được gió mùa Mái tranh dột trời mưa dùng thau hứng nước Chiếc bàn gỗ mọt ăn đêm ngày kẽo kẹt Chiếc giường tre sắp làm củi đốt Manh chiếu thấm mồ hôi Mùng mền thâm niên thủng lỗ Đêm tôi nằm co đắp mền không đủ ấm Hai bàn tay tôi kẹp vào đùi Nghe chó sủa sợ ma và bóng tối Tuổi thơ tôi có những đêm dài tiếp nối Giấc mơ nào cũng nước mắt rưng rưng.   Tôi thèm ăn mà bếp núc tro tàn củi lửa Nồi niêu ám khói đen Chén dĩa sành mẻ miệng Chiếc ấm sứt vòi Thùng gạo trong nhà đong chẳng đầy lon Liếp rau sau hè không tay người chăm sóc Cỏ dại mọc chen cây ớt cây cà.   Ba tôi làm con gà trống chạy rông Tha về từng hạt gạo nuôi đàn con ốm đói Anh chị tôi đội nón mê mặc quần dưới rốn Bỏ học đi ra đồng mót lúa Những đứa em tôi mặt mày lem luốc Mũi chảy thò lò và khóc đòi ăn Tôi giữ em không kể sáng trưa chiều.   Tay chân tôi khẳng khiu mà bụng rất to Tôi nằm ngửa cho em vỗ bụng làm trống Những đứa em tôi không biết cười Bởi trên đời chẳng có gì vui Tôi nắn những hòn bi Những con trâu bằng đất sét làm đồ chơi Khi em chán tôi bò bốn chân làm ngựa Em cưỡi đi quanh quẩn trong nhà Ngày nào tôi cũng giữ em Ngày nào em tôi cũng khóc Tôi không biết hạnh phúc là gì Cũng không hiểu thế nào là đau khổ Có những hoàng hôn nắng ráng mỡ gà Tôi dẫn em ra đầu ngõ ngóng anh chị tôi về Nghe tiếng chim cu từ rừng xa vọng lại Nghe gió từ bờ sông thổi lên Tôi buồn mà không hiểu vì sao Ở đằng xa phía cuối con đường Dáng anh chị tôi đi thất thểu trong chiều Đầu đội lúa mót Tay cầm xâu cá nhỏ Anh chị tôi mỉm cười như mếu Tôi cũng cười nhưng sao lòng muốn khóc   Đêm tháng Bảy thằng em tôi chết Trời mưa dầm dột ướt chiếc giường tre Gió vi vút luồn qua vách liếp Như quỷ thần réo gọi hồn ma Ba tôi đắp mặt em bằng manh áo cũ Trên đầu nằm thắp một ngọn đèn lu Đèn trứng vịt không soi người tỏ mặt Nhà âm u nhang khói quyện mùi Ba tôi ôm đầu ngồi lặng thinh chờ trời sáng Anh chị em tôi đứng nép vào nhau Vừa hỉ mũi vừa lau nước mắt Tôi thương em không thế nào kể xiết Nhớ lúc em đi ra đi vào đói bụng Vét nồi cơm không còn một hột Nhà nghèo đâu dám mơ miếng thịt Đời cúi thấp ngó hoài mặt đất Trên lưng đè tảng đá ngàn cân.   Người lối xóm cho cái hòm gỗ tạp Đưa em đi bằng chiếc xe trâu Em về đất nằm bên cạnh má Trên khu gò đầy những cỏ may. Những thằng bạn nhỏ mau quên Hay đùa chơi dưới cây me già trước ngõ Chẳng đứa nào còn nhắc em tôi Buổi trưa trưa tôi một mình đi bộ Lên gò ngồi nhớ má thương em.   Mồ côi cha ăn cơm với cá Mồ côi má lót lá mà nằm Tôi lớn lên trong niềm tủi cực Có lúc phải cắn răng để đừng bật khóc Bà con xa ngoảnh mặt làm ngơ Bà con gần nhìn nhau ghẻ lạnh.   Tôi bước đi trên dải đất này Lòng buốt nhức qua bao ngày thương khó Đêm thắp đèn ngồi mơ một chùm hoa đỏ Và môi ai nở một nụ cười. Lâm Chương