Mời mọi người xem bài 25 trong SỬ VIỆT BẰNG THƠ :
25/72.


SỬ THI - DANH TƯỚNG PHẠM NGŨ LÃO
                                     (1255-1320)
          —————————————————————-

Đời nhà Trần có Phạm Ngũ Lão
Là tướng tài, Hưng Đạo Vương yêu.
Đánh Nguyên, sau đánh Chiêm, Lào,
Lập công giúp nước, biết bao nhiêu lần!

Phạm Ngũ Lão quê làng Phù Ủng,
Huyện Đường Hào, xưa cũng Hải Dương.
Hay ngồi đan sọt ven đường,
Tay vót tre nứa, đầu thường lan man…

Có một lần, quan quân rầm rộ,
Đi trên đường, ngang chỗ Ông ngồi.
Lính mở đường quát Ông lui,
Ông không nghe, giáo đâm đùi, vẫn không!

Hưng Đạo Vương thấy Ông kỳ lạ,
Mới hỏi han, Ông trả lời rằng :
“Thảo dân đầu óc đang căng,
“Mải điều trong sách, nên không thấy Ngài!”

Hưng Đạo Vương biết tài từ đó,
Nên quí yêu, giao phó, cậy trông
Nhiều nhiệm vụ khó cho Ông,
Giặc Nguyên khi ấy vô cùng gớm ghê!

Năm Ất Dậu (1285), trăm bề nguy hại,
Ông cùng Trần Quang Khải kiên cường
Chỉ huy trận đánh Chương Dương
Khiến binh thuyền giặc thảm thương tan tành!

Rồi lên bộ, tiến nhanh giải phóng
Thành Thăng Long sạch bóng giặc hèn.
Lại trận Vạn Kiếp tiếp liền,
Ông khéo phục kích, tướng Nguyên hết đời!  (*1).

Đến Mậu Tý (1288), ngất trời căm hận,
Lũ Thoát Hoan (sau trận Bạch Đằng),
Bị phục kích ải Nội Bàng,
Phạm Ngũ Lão rượt Trương Quân, chém đầu!

Phạm Ngũ Lão, giặc đâu cũng đánh!
Sau phá Nguyên, Ông đánh Chiêm, Lào…
Tôi trung chẳng quản gian lao,
Đánh đông dẹp bắc, tự hào chí trai!

Hưng Đạo Vương yêu tài, mến chí,
Gả Anh Nguyên Quận Chúa cho Ông.
Đến đời vua Trần Minh Tông,
Ông sáu sáu (66) tuổi, thong dong về trời!

Vua Minh Tông đầy vơi ngấn lệ!
Bãi chầu năm (5) ngày, để tiếc thương!
Thật là biệt lệ khác thường!
Xưa nay vinh dự như Ông, ai nào?

Phạm Ngũ Lão, chuyện bao nhiêu thứ!
Đời gọi Ông Phụ Tử Chi Binh
Vì Ông với Lính nghĩa tình
Như CHA CON vậy, trọng khinh xoá mờ…

Phạm Ngũ Lão từ xưa lưu lại
Những bài thơ khí khái, thiết tha… (*2)
Yêu dân tộc, yêu sơn hà,
Hết lòng cống hiến, đến già chưa thôi!

Thơ của Ông, lời lời hùng tráng!
Kẻ hậu sinh thật đáng noi theo…
Làm con dân đất nước nào,
Mà không gắn bó, hỏi sao là Người?

Phạm Ngũ Lão, mấy nơi thờ phụng :
Đền chính ở Phù Đổng, nền xưa.
Ngoài ra, đền Kiếp Bạc, thờ
Đức Trần Hưng Đạo, phối thờ với Ông.

———————-

GHI CHÚ :
(*1). Tướng Nguyên: Lý Quán, Lý Hằng đều bị Ông bắn tên chết. Còn Trương Quân thì bị rượt đuổi, chém đầu.
(*2). Thơ Phạm Ngũ lão để lại, có bài đáng nhớ, như sau :
        THUẬT HOÀI
        Hoành sóc giang sơn cáp kỷ thu,
        Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.
         Nam nhi vị liễu công danh trái,
        Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu.
         TỎ LÒNG
         Ngọn giáo non sông trải mấy thâu,
         Ba quân hùng hổ khí thôn ngưu.
          Công danh nếu để còn vương nợ,
         Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu.
                             ( Phan Kế Bính dịch )

NĐP, Lâm Đồng, 2013.