121-Ai rơi ngọc đáng giá vàng mười,
Nhặt Thúy sao rồi lại để rơi?.
Ngọn nến khêu cao vừa kết nối;
Lá màn giăng thấp quá bùi ngùi.
Trời kia lạ thói làm đau khách;
Nguyệt nọ không rèm chịu hỗ ngươi.
Triều sóng Tiền Đường chôn mộng ái,
Thổ quan hoài nhớ tiếc thương người?...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2601,2602:
”Kiệu hoa áp thẳng xuống thuyền,.Lá màn rủ thấp ngọn đèn khêu cao.”
122-Người chìm thân xác trập trùng khơi,
Tưởng đã trầm luân vóc ngọc rồi.
Nhờ đức Ngư ông quăng lưới vớt;
Nhờ tình vãi Giác thả bè xuôi.
Kéo lên lần hỏi theo tin vắn;
Xoay trở nhìn ra nhận dạng hời.
Vàng trống áo xiêm mình lạnh ngắt,
Giấc nồng thiêm thiếp nhịp tim lơi...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2709,2710:
”Giác Duyên nhận thật mặt nàng,.Nàng còn thiêm thiếp giấc vàng chưa phai.”
123-Lơi lời vẳng vẳng tiếng ai thưa:
-Mười mấy năm dư Đạm đợi chờ.
-Mới biết phúc dày duyên kiếp trả;
-Ngờ đâu phận mỏng vạ tai đưa.
-Mẹ cha hiếu đễ đền ơn vẹn;
-Trời đất công lao bố đức thừa.
-Đã xóa tên Kiều trong sổ ấy,
-Trả bài thơ cũ viết năm xưa...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2721,2722:
”Đoạn trường sổ rút tên ra,.Đoạn trường thơ phải đưa mà trả nhau.”
124-Xưa cưỡi thong dong một chiếc thuyền,
Ngư ông chèo chống giữa sông Tiền.
Theo dòng xuôi ngược lần qua bến;
Bủa lưới may thời vớt được tiên.
Chờ bão đổi chiều thâu vạn gió;
Kéo phao vào vịnh tóm ba giềng.
Tháng năm sành sõi nghề tôm cá,
Xa chốn phồn hoa tránh lợi quyền...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2705,2706:
”Ngư ông kéo lưới vớt người,.Gẫm lời Tam Hợp rõ mười chẳng ngoa.”
125-Quyền qua sông lớn sóng vô lường,
Dòng Chiết phân đôi lãnh địa Vương.
Bồi đắp Trung Nguyên ngời Hậu Hán;
Nổi trôi triều đại rạng Tiền Đường.
Doi nuôi thủy tộc Hàn Châu mộng;
Vịnh chứa phù sa Kiến Đức trường.
Nơi hẹn Kiều nương cùng họ Đạm,
Thân trầm lượng dập mảnh thiên hương...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2619,2620:
”Triều đâu nổi tiếng đùng đùng,.Hỏi ra mới biết là sông Tiền Đường.”
126-Hương hoa động đậy vóc trang đài,
Tỉnh giấc bàng hoàng dưới nắng mai.
Kề đó vãi Duyên mờ thoảng bóng ;
Tưởng đâu nàng Đạm nhẹ sờ vai.
Nhìn nhau tủi tủi lòng sao thắt?;
Đối mặt rưng rưng lệ chảy dài.
Phật tự qua ngày dưa với muối,
Tơ tình giấu kín chẳng ai hay.
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2729,2730:
”Trong thuyền nào thấy Đạm Tiên,.Bên mình chỉ thấy Giác Duyên ngồi kề.”
127-Hay ngày cách biệt chốn Liêu Dương,
Kim Trọng khi về trộm nhớ thương.
Quạnh quẽ hiên Quỳnh hoa lá rụng;
Lạnh lùng vườn Thúy tuyết sương vương.
Tường vôi rêu phủ mây mờ dấu;
Mặt đất cỏ lan bước chệch đường.
Sét đánh hung tin nàng thọ nạn,
Hoa Đào năm ngoái vẫn đài hương!...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2747,2748:
”Trước sau nào thấy bóng người,.Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông.”
128-Hương tàn sắc rã cánh hoa rơi,
Nhớ Thúy, Kim liền đến tận nơi.
Giường chiếu xác xơ nằm quạnh quẽ;
Mái nhà tơi tả đứng chơi vơi.
Thềm loang lổ vách buồn im ắng!;
Cửa ngẩn ngơ ai biếng nói cười?.
Han hỏi trước sau tường rõ chuyện,
Vương Quan đối mặt nhận ra người.
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2765,2766:
”Vội han di trú nơi nao,.Đánh đường chàng mới tìm vào tận nơi.”
129-Ra người thương hỡi thấu cho không?,
Viên ngoại cầm tay oặn cả lòng.
Sau trước tình duyên trình đã cạn;
Ngọn ngành sự cố tỏ thêm thông.
Bẽ bàng dang dở duyên đài các;
Chua xót đau thương khách má hồng.
Bao chuyện đắng cay nào kể hết,
Nỗi niềm tơ tưởng trải mênh mông...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2775,2776:
”Khóc than kể hết niềm tây,.Chàng ôi biết nỗi nước này cho chưa?.”
130-Mênh mông trời đất biết nàng đâu?,
Dấn bước đường xa cách mặc dầu.
Chẳng ngại tìm người sương chốn thẳm;
Chi màng dõi bóng gió hang sâu.
Hình dong mòn mỏi lòng tan nát;
Sắc diện héo hon cơn thảm sầu!.
Chia biệt đau thương từ buổi ấy,
Duyên tình trắc trở biết bao lâu?...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2833,2834:
”Ruột tằm ngày một héo don,.Tuyết sương ngày một hao mòn hình ve.”
131-Bao lâu nặng gánh cả đôi vai,
-Nàng hỡi!...Vì đâu Trúc lỗi Mai?.
-Nỡ dạt bèo mây.tình vỡ cuộc;
-Dầu chưa chăn gối mộng phân hai.
Kiếm tìm ngơ ngẩn người mê mải;
Than khóc thẫn thờ cơn quất quay.
Xót dạ Vương ông bèn tác hợp,
Kết duyên Vân-Trọng đẹp duyên hài...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2839,2840:
”Vội vàng sắm sửa chọn ngày,.Duyên Vân sớm đã se dây cho chàng.”
132-Duyên hài rạng rỡ mộng xanh mơ,
Tài đức tôn vinh sắc hạnh thờ.
Hương cũ đốt lò thương tiếng nhạc;
Đàn xưa giở phím nhớ đời thơ.
Niềm son tha thiết nung lòng đợi;
Bóng sắc diễm trang ngời ý chờ.
Thoáng chốc Xuân, Thu, Đông, Hạ mãn,
Mai tròn cánh thắm Trúc tròn tơ...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2849,2850:
”Có khi vắng vẻ thư phòng,.Đốt lò hương giở phím đồng ngày xưa.”
133-Tơ nồng hương lửa ấm chiều mơi,
Nghiên bút khỏa khâu hai mảnh đời.
Giải tỏa tâm tư ngày tháng nhọc;
Chuyên cần đèn sách sớm hôm vơi.
Danh đề bảng hổ ngời tên tuổi;
Tiếng nức khoa trường đẹp lứa đôi.
Quan, Trọng văn chương mừng gặp hội ,
Vị ngôi chờ đón bước lên ngồi.
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2859,2860:
”Chế khoa gặp hội trường văn,.Vương, Kim cùng chiếm bảng xuân một ngày.”
134-Lên ngồi chiễm chệ ghế cao sang?,
Lại nhớ cung thương những điệu đàn.
Tình chị tròn câu nhân nghĩa trọng;
Duyên em vẹn chữ phúc khang an.
Trên đường nhậm chức dò tin nhạn;
Giữa bước trấn quan tường dấu nàng.
Xác Liễu nổi trôi dòng sóng dập,
Bồi hồi xúc động lệ hai hàng!...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2951,2952:
”Sắm xanh xe ngựa vội vàng,.Hai nhà cùng thuận một đường phó quan.”
135-Hai hàng lệ đổ khóc tình xưa,
Đau xé tim gan cũng chữa vừa.
Riêng phận oan khiên đành một chịu;
Cả nhà vinh hiển đã đời chưa?.
Chiêu hồn, bài vị theo sông nổi;
Giải oán, đàn tràng dựng phướn đưa.
Lễ sự...Giác Duyên nhìn sửng sốt,
Ngọn nguồn sau trước tận tường thưa...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2967,2968:
”Chiêu hồn thiết vị lễ thường,.Giải oan lập một đàn tràng bên sông.”
136-Thưa tường câu chuyện quá chua cay,
Nghiệt ngã trời ơi kiếp đọa đày!.
Ngọn sóng hết khi trầm cánh Liễu;
Gác kinh từ lúc tiễn chân mây.
Em, chồng nhung nhớ chương tình lụy;
Cha, mẹ xót xa dòng lệ đầy.
Phật tự đón người sang tấp nập,
Lệ mừng sum hợp chảy theo ai?...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 2981,2982:
”Này chồng này mẹ này cha,.Này là em ruột này là em dâu.”
137-Ai vui họp đủ mặt bên nhau,
Bõ đợi chờ mong tự buổi đầu.
-Phận hẩm vẫn còn khi gặp gỡ;
-Cơ may trút hết nỗi lao đao.
-Vun thêm nghĩa đậm tình Mai Trúc;
-Nối lại chỉ săn tơ Liễu Đào.
Vân, Trọng mãi nài Kiều ép Thúy,
Nàng rằng: -Đa tạ tấm tình sâu...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 3061,3062:
”Tàng tàng chén cúc dở say,.Đứng lên Vân mới giãi bày một hai.”
138-Sâu nồng xin chớ nhắc làm chi,
-Chỉ thẹn cùng nhau chẳng nghĩa gì.
-Hương nhạt sắc tàn nhơ tiết hạnh;
-Vạ vương sầu vấn cướp xuân thì.
-Không màng duyên liễu cầu an lạc;
-Đã trót thân bèo mặc tỉnh si.
-Gột rửa tấc lòng mong khép kín,
-Đừng đừng gợi lại khúc ai bi...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 3081,3082:
”Nói càng hổ thẹn trăm chiều,.Thà cho con nước thủy triều chảy xuôi.”
139-Bi thương bạc mệnh xót bao giờ?,
Đau đớn sắc tài duyên mộng mơ!.
Ân ái đâu còn chi tiết sạch;
Lạc loài xui đã lấm bùn nhơ!.
Hảo phùng xin hãy dừng chân khách;
Tao ngộ làm thêm rối cuộc cờ.
Hàm tiếu hoa trinh nhiều kẻ hái,
Hương tình nhạt nhẽo sắc tàn xơ!...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 3223,3224:
”Khi chén rượu khi cuộc cờ,.Khi xem hoa nở khi chờ trăng lên.”
140-Xơ rơ sầu ấy lệ thương nhòa,
Điệp khúc đọa đày duyên kiếp hoa.
Khi nhặt tiếng đàn ngân khúc tủi;
Chén mừng tiệc rượu tiễn người xa.
Đổi thay thề cũ...tình thi phú;
Xây dựng duyên xưa...nghĩa xướng hòa.
Mộng ước đôi bề nay vẹn vẽ,
Bên nhau đẹp mặt góp vui nhà...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 3221,3222:
”Hai tình vẹn vẽ hòa hai,.Chẳng trong chăn gối cũng ngoài cầm thơ.”
141-Vui nhà trỗi điệu khúc du dương,
Đằng đẵng mười lăm năm đoạn trường!...
Tạo hóa bày ra từng vở kịch ;
Nhân sinh gẫm lại những tên đường.
Qua cơn gió bụi ai còn nhớ?;
Trải bước sông hồ khách mãi vương.
Mệnh tài tương đố nhau chi thế?,
Cho chữ tai bay dập má hường!?...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 3069,3070:
”Những là rày ước mai ao,.Mười lăm năm ấy biết bao nhiêu tình.”
142-Hường nhan phủi sạch nỗi truân chuyên,
Xướng họa cầm thi đã phỉ nguyền.
Mang nghiệp vào thân đừng trách phận;
Sống đời cam kiếp chẳng hờn duyên.
Đa tài đố mệnh vương tai họa;
Diễm sắc hào hoa chuốc lụy phiền.
Một chữ nhân tâm Kiều nhớ mãi,
Phong trần cũng trải bước thuyền quyên...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 3243,3244:
”Bắt phong trần phải phong trần,.Cho thanh cao mới được phần thanh cao.”
143-Cũng mệnh thiên tài lại ghét đua,
Đừng than kiếp nạn thảm tai vùa.
Trách chi trần tục đời cay đắng;
Lẫn với nhân tình vị chát chua!...
Trời đất quen lề sao kể xiết;
Gần người bạc mệnh tủi vì thua?.
Trời sinh Thúy vướng vòng tân khổ,
Xa xót duyên tình chịu bán mua!...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 3249,3250:
”Đã mang lấy nghiệp vào thân,.Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa.”
144-Mua Kiều bán Thúy cả xuân xanh ,
Những cuộc vui say khách lữ hành.
Dở chén cũng tàn theo gió thoảng;
Vơi sầu sẽ được thưởng trăng thanh.
Muôn năm nhục một đời nhơ tiếng;
Nhân thế thơm vài chuyện tốt danh.
Ngâm khúc đoạn trường nghe trống giục,
Khuây lòng giãi trí suốt năm canh...
(Chữ in đậm là thơ Truyện Kiều trong câu 3253,3254:
”Lời quê chắp nhặt dông dài,.Mua vui cũng được một vài trống canh.”
<18-8-2020>
Sỹ Bình