Nữ Thần Tự Do _ The New Colossus (1883)
“Để tưởng niệm những người Việt đã chết trên đường di tản trong biến cố tháng Tư 1975, những người đã chết trên đường vượt biên, vượt biển nhiều năm sau đó và, xin cầu ơn an lành cho những người Việt đang sống nơi miền Đất Hứa hay tha hương đến những chân trời lưu vong trên trái đất này. Đành phải bỏ lại quê hương yêu dấu trong niềm đau đớn thương tâm của từng nỗi đời riêng..."
Dưới đây là bài thơ của nữ thi sĩ Emma Lazarus được khắc trên bệ của bức tượng Nữ Thần Tự Do mà nước Pháp đã tặng cho xứ sở Cờ Hoa đặt tại cửa biển thành phố New York.
**************************
Nguyên tác của nữ sĩ Hoa Kỳ:
EMMA LAZARUS (1849 ~ 1887)
Phỏng dịch thơ lục bát: MINH SƠN LÊ
*******************
Not like the brazen giant
of Greek fame.
With conquering limbs astride from land to land;
Here at our sea-washed, sunset gates shall stand
A mighty woman
with a torch, whose flame
Is the imprisoned lightning,
and her name
Mother of Exiles.
From her beacon-hand
Glows world-wide welcome;
her mild eyes command
The air-bridged harbor that twin cities frame.
Không như cái gã khổng lồ
Lừng danh Hy Lạp trong pho truyện thần
Đạp lên thế giới dưới chân;
Nơi đây cửa biển, đón vầng hoàng hôn
Một trang nhi nữ oai hùng
với tay cầm đuốc lửa bừng lên cao
Là tia chớp bị giam tù,
và tên cô ấy đặt từ nơi đây
Mẹ là Mẹ dân lưu đày
Tay đưa báo hiệu chốn này dung thân
Rọi cho thế giới xa gần
Trong đôi mắt Mẹ dịu dàng yêu thương
Cả thành phố cảng tràn hương.
"Keep, ancient lands, your storied pomp!"
cries she
With silent lips.
"Give me your tired,
your poor.
Your huddled masses yearning to breathe free
The wretched refuse of your teeming shore
Send these,
the homeless, tempest-tost to me
I lift my lamp
beside the golden door!
"Những vùng đất cổ, giữ hương cho người!"
Mắt nàng nhỏ lệ sầu rơi
Đôi môi nín lặng dưới trời thênh thang
"Hãy trao hết những gian nan,
những gì tội nghiệp đang mang của người.
Tự do khao khát trong đời
Người thôi khốn khổ nơi trời biển đây.
Gửi đi hết những thứ này
Người không mái ấm, đến đây náu mình
Ngọn đèn tỏa sáng lung linh
cửa trời rực ánh bình minh chiếu vàng!
MINH SƠN LÊ 29.4.20