Tiếng Khóc Ðêm Tân Hôn (Thiên Tâm và Huệ Thu họa)


Cụ Lương Trúc (ngồi bên trái).. Huệ thu (thứ 3 hàng ngồi) và bên cạnh ht là Tương Đàm nữ sĩ cùng hội thơ Bắc Ninh (ảnh chụp năm 1997 tại nhà Bà Bùi Bội Tinh

San Hô Thành, 22-9-2005
Kính gởi chị Huệ Thu,

Tôi xin gởi chị nguyên văn bài xướng có kèm sẵn lời giới thiệu của một nhân vật ẩn danh. Tôi đã đọc bài nầy cách nay khoảng 2 năm rưỡi, lúc ấy tôi mới tập tành làm thơ Ðường luật khi bắt đầu họa bài thơ Họp Bạn của cụ HTN trong lúc sinh hoạt ở Thi đàn Lạc Việt. Chính bài nầy đã gợi hứng cho tôi để tiếp tục tập làm thơ Ðường luật. Tôi thích bài nầy vì tác giả không dùng chữ cầu kỳ, đối rất tự nhiên, tình cảm diễn tả rất sôi nổi, thành thực, dù bài nầy làm cách nay hơn 60 năm. Tôi không có ý họa vì sợ mình không đủ tài. Nhưng hồi tháng 5 năm nay, tôi được khuyến khích họa bài nầy nên tôi cố gắng một phen. Cụ HTN đọc bài họa của tôi, cụ rất khen. Chẳng qua tôi cũng là “nòi tình, nên thương người đồng điệu”, thế thôi.

Ðược nữ sĩ tài hoa Huệ Thu khen bài họa, tưởng là của cụ HTN thì cũng là một vinh hạnh vô cùng cho tôi. Bà xã tôi đọc đi đọc lại bài xướng lần nào cũng đều xúc động. Khi đọc bài họa của tôi, bà xã tôi đã khuyên tôi nên tìm cách gởi bài nầy cho nữ sĩ T.Ð., hy vọng nữ sĩ cũng đôi phần an ủi, tuy rằng hậu sinh họa muộn đến 62 năm !

Thân mến,
Thiên Tâm

***************

GỬI BÁC THIÊN TÂM

Trách bác Thiên Tâm gợi khổ tâm
Câu thơ xướng họa lệ đầm đầm
Trăng khuya phòng vắng lời ca dứt
Gối lệch canh sương giọt lệ thầm
Vì đã vô thường, vì đã lỡ
Cũng là hư ảo cũng là lầm
Tình càng câm nín càng thêm đẹp
Chép tặng người xem một chữ Tâm !

Huệ Thu

Họa bài thơ Gửi Bác Thiên Tâm
của nữ sĩ Huệ Thu

HỌA THƠ NỮ SĨ TƯƠNG ÐÀM
GỞI NỮ SĨ HUỆ THU

U uất khối sầu trĩu nặng tâm
Thương ai nước mắt cũng tuôn đầm
Hồn thơ một kiếp hồn thơ lụy
Tiếng khóc trăm năm tiếng khóc thầm
Biết trách đâu khi trao phận lỡ
Còn than chi lúc gởi duyên lầm
Trọn đời ôm hận tình dang dở
U uất khối sầu trĩu nặng tâm

Thiên Tâm
22-9-2005

=========================


TIẾNG KHÓC ÐÊM TÂN HÔN
LỜI GIỚI THIỆU

Tác giả mười bài “TIẾNG KHÓC ÐÊM TÂN HÔN” vốn là bạn thơ thân thiết của tôi. Nàng đã yêu tôi từ khi nào, tôi không hề hay biết. Mùa thu năm 1943, lúc đó tôi ở Hà Nội và nàng ở Huế, tôi nhận được hồng thiếp báo tin Nàng lấy chồng.... Tôi tinh nghịch cắt chữ HỶ trong tấm thiếp gửi vào mừng nàng, không viết thêm một chữ nào. Hơn một tuần lễ sau tôi nhận được 10 bài thơ này. Tôi bàng hoàng sửng sốt. Nàng yêu tôi đến thế này ư ? Tại sao tôi không bao giờ để ý đến cả ? Tôi hết sức thương nàng, nhưng trước sau Nàng đối với tôi chỉ là một người bạn, một người em gái. Biết làm sao hơn ? Lòng tôi như thế tôi không thể dối lòng. Tôi cất 10 bài thơ vào ký ức và đốt nó đi. Nàng đã có chồng. Chồng Nàng là một viên hậu bổ. Bản thân Nàng cũng là con gái độc nhất của một vị quan đại thần của triều đình Huế. Tôi thành thật cầu mong cuộc sống gia đình sẽ giúp Nàng quên tôi. Nàng sẽ có hạnh phúc.

Nàng có hạnh phúc không ? Tôi không rõ vì kể từ đấy mọi liên lạc giữa chúng tôi không còn nữa. Nàng còn sống hay đã mất rồi ? Nếu còn sống chắc con cháu đã đầy nhà. Hỡi ơi ! Người đàn bà tài hoa ấy có lẽ cũng đã nhận ra rằng : Tài và sắc vốn là một mối lụy của kiếp nhân sinh. Cho nên mới không làm thơ nữa. Ðể làm vợ -một người vợ bình thường như mọi người vợ khác.

Tôi giấu tên nàng. Tên nàng không cần thiết nhưng mối tình nàng thật đáng trân trọng. Biết đâu trong pho tình sử của nhân loại tương lai sẽ có 10 bài thơ này ?

P.X.X.

Bài xướng:
TIẾNG KHÓC
ÐÊM TÂN HÔN

1/10-
Bạn lòng ơi ! Hỡi bạn lòng ơi !
Non nước xa xăm chớ ngại lời
Trăm nẻo gió mưa, trăm nẻo lạnh
Vạn trùng sương khói, vạn trùng khơi
Dòng Hương nghẹn sóng thương run rẩy
Ðỉnh Ngự phai vàng nhớ tả tơi
Em bước lên thuyền trông trở lại
Anh đi biền biệt một phương trời

2/10-
Trời thấu cho chăng ? Trời hỡi trời ?
Cắn răng vẫn bật khóc anh ơi !
Ðường đời bỗng rẽ làm hai lối
Giấy trắng không lưu lại nửa lời !
Chim cũ sớm hôm còn ríu rít
Người xưa gang tấc đã xa vời !
Vô tình giở đọc trang tình sử
Càng bẽ bàng thêm má với môi !

3/10-
Môi, má, chao ! Son phấn vẽ vời
Gương treo giờ biết để ai soi ?
Xây bao nhiêu mộng, xây trên cát
Nói một lời yêu, nói chẳng trôi !
Ðã trót sinh vào hàng ngọc bội
Ðành cam chuốc lấy nợ kim bôi !
Mừng em mới tủi cho em chứ
Ðang lúc bơ vơ giữa chợ đời !

4/10-
Ðời nếu như là mộng ảo thôi
Trăm năm đừng có chuyện chung đôi
Lấy chồng để trở thành sương phụ
Thà thác mong làm cỏ Mã-Ngôi
Có hẹn chi mô mà trách ngược ?
Chẳng giằng lấy được để buông xuôi !
Ðêm nay hoa chúc kinh hoàng quá
Mắt mở nhìn đâu cũng tưởng Người !

5/10-
Người ấy là chồng, chồng của tôi ?
Trớ trêu đến thế đấy trời ơi !
Mưa sa, sao lại mưa sa nhỉ ?
Mực cạn, đành như mực cạn thôi !
Áo lộng quấn tay : Cầu Bạch Hổ (2)
Tóc đùa che nắng : Núi Thiên Thai (3)
Thúy Kiều còn được hầu Kim Trọng
Em cứ là em, vợ của ai !

(2) Bấy giờ chúng tôi còn mặc quốc phục. Lúc về chơi Huế đứng trên
cầu Bạch Hổ, tà áo dài của hai người thường quấn lấy tay nhau.
(3) Những lần đi chơi núi Thiên-Thai, nàng thường xõa tóc và nói đùa
để che nắng cho tôi.

6/10-
Ai đã từng yêu, từng khổ đau
Ðọc nhau ắt hẳn cũng thương nhau.
Nếu như diệt được con tim héo
Thì có phiền chi ngọn bút sầu ?
Tóc bạc chờ ngày chôn mệnh phụ
Trăng vàng lọt sổ tủi cô lâu !
Ơi trăng ! ghen với trăng vàng đó
Trăng thấy người ta yêu ở đâu ?

7/10-
Ðâu biết ngày nay phận bẽ bàng
Bài Son-Nê cũ lúc thu sang (Sonnet)
Ngẫm thương cảm lại ngâm thương cảm
Im dở dang mà nói dở dang !
Nam nữ mới hay tình một hội
Ðông tây rõ thiệt lụy đôi đàng !
Ắc-ve ! tôi để tang ông đó (Arvers)
Ai có vì tôi chịu để tang ?

8/10-
Chịu để tang cho một mối tình
Luân hồi nếu thiệt có lai sinh
Em ngồi đan áo bên sân thóc
Anh đứng nhìn con dưới mái tranh
Ðêm ngắn khoe hoài thơ Lý Ðỗ
Ngày dài quên lửng chuyện công danh.
Từ nay cho đến muôn vàn kiếp
Em chỉ là em của một anh !

9/10-
Anh hẹn đi anh ! Anh, anh, anh !
Kỷ niệm ùa về gọi thất thanh
Nỗi nhớ nhung này dâng khắc khoải
Chút hơi hướng cũ rải mong manh
Tĩnh-Tâm sen rũ tàn trong nắng
Thiên-Mụ chuông ngân vẳng trước mành
Chợt tỉnh bồi hồi, trời sắp sáng
Trêu nhau đến cả ngọn đèn xanh !

10/10-
Xanh ngắt đèn xanh, tủi khóc thầm
Hại nhau vì cái nghĩa tri âm
Thơ văn thuở trước thôi đành lỡ
Thương nhớ giờ đây trót đã lầm !
Một chữ khuyên tròn, mười chữ hận
Mười bài khép lệch, một bài câm !
Ðã không quấn quít bên nhau được
Sao nỡ làm anh phải khổ tâm ?

Tương.Ðàm.


****
Bài họa:
TẠ TÌNH

1/10-
Sắc tài là lụy ấy, em ơi !
Muốn thốt, nhưng sao cứ nghẹn lời
Mây nổi lênh đênh, mây chắn lối
Gió lùa quanh quất, gió ra khơi
Thành Hà cỏ úa tan cùng tác
Ðất Huế hoa dàu tả lại tơi
Từ thuở chia tay, thuyền tách bến
Ðường về, nhớ dáng khuất chân trời

2/10-
Chân trời ngơ ngẩn ngắm mây trời
Có thấu lòng chăng, hỡi bạn ơi !
Thơ tặng còn lưu đây mấy vận
Tai nghe dường vẳng đấy bao lời
Nắng soi nắng chiếu màu lưu luyến
Người đến người đi chốn cách vời
Kỷ niệm hiện về bên cốc rượu
Mà thêm tê tái, buốt đôi môi !

3/10-
Ðôi môi khô đắng, mắt trông vời
Ôi dấu bèo, gương dẫu có soi !
Lá thắm thả liều dòng nước chảy
Chỉ hồng bay lạc áng mây trôi
Hảo cầm tình đẹp khôn nâng phím
Giai ngẫu duyên lành khó cử bôi
Thư chúc gởi ai riêng chữ Hỷ
Viết chi, khi chẳng bước chung đời ?

4/10-
Chung đời đâu dễ, mộng mà thôi !
Cách biệt muôn trùng, chẳng vẹn đôi
Ước vọng trượng phu chưa toại chí
Ái tình nhi nữ đã lên ngôi
Lòng kia cứ muốn thuyền quay ngược
Trí nọ đành cam nước cuốn xuôi
Hoa chúc bẽ bàng đêm lạnh lẽo
Người ơi, xin hãy cố quên người

5/10-
Quên người đi nhé, tội em tôi
Duyên nợ lỡ làng thế, hỡi ơi !
Tấm lụa phất phơ, bay trót vậy
Hạt mưa tí tách, rớt đành thôi
Qua cầu áo vướng, thương cầu Bạch
Lên núi nắng tràn, nhớ núi Thai
Số mệnh oái oăm, ai cưỡng nổi
Nghìn năm tình sử xót ai ai !

6/10-
Ai khóc, ai hờn tủi, đớn đau
Nhạt nhòa duyên thắm buổi xa nhau
Vườn xuân gió cuốn cho hoa héo
Nắng hạ lửa thiêu để cỏ sầu
Một kiếp lạnh lùng sao vội sớm ...
Trăm năm đằng đẵng khéo dài lâu
Trăng soi bên gối, trăng thao thức
Người mỗi phương trời có biết đâu !

7/10-
Có biết đâu như chiếc lá bàng
Thu vàng xao xác tiễn đời sang
Thơ Tình Tuyệt Vọng thương càng cảm
Khúc Bạch Ðầu Ngâm dở lại dang
Phận liễu nay là cây có chủ
“Chàng Tiêu giờ đã khách qua đàng”
Thi nhân vướng mắc vòng ngang trái
Trĩu nặng trong hồn vạn tóc tang

8/10
Tang tóc, bi thương ngút biển tình
Ngậm ngùi thẹn nhắc chuyện ba sinh
Bâng khuâng Thần Nữ về trong mộng
Thấp thoáng Giáng Kiều ẩn giữa tranh
Vốn bởi chẳng tài mà chẳng phép
Còn vì không phận lại không danh
Uyên ương chắp cánh sao liền được
Mái tóc vắn dài, em của anh !

9/10-
Mái tóc vắn dài, em của anh !
Giật mình choàng dậy giữa đêm thanh
Dạt dào biển nhớ hồn thao thức
Chất ngất trời thương dáng mỏng manh
Thờ thẫn trông hoa tàn trước ngõ
Ngẩn ngơ nghe gió tạt bên mành
Chập chờn ác mộng, thân rời rã
Ôi một đời xuân, tiếc tuổi xanh

10/10-
Tuổi xanh héo hắt, khổ đau thầm
Kỷ niệm se lòng, mãi vọng âm
Thi phú đổi trao nên nghĩa nặng
Keo sơn gắn bó hóa duyên lầm
Liên hoàn thập thủ tình than khóc
Trường đoạn thiên ngôn dạ lặng câm
Em ạ ! Chẳng qua là mệnh số
Ta cùng chia một mối thương tâm

Thiên Tâm
(5/5/05 - 7/5/05)

******

huệ thu họa Tiếng Khóc Ðêm Tân Hôn
của Nữ Sĩ Tương Ðàm

Tạ tình tri âm mà họa thôi chứ
HT không có tâm sự giống nữ sĩ Tương Ðàm

1 .
Món nợ văn chương đó chị ơi
Viết không ra chữ chẳng ra lời
Tin không nhạn gửi mùa Ðông lạnh
Thuyền có xuôi giòng giữa biển khơi
Chuyện cũ ngày nào còn nhắc bậu *
Mùa mưa xứ Huế dẫu mang tơi
Ôi chao! Mưa gió năm canh nhớ
Mù mịt người yêu bốn hướng trời

* bậu = bạn tiếng miền Trung

2 .
Bốn hướng trời xa mấy hướng trời ?
Còn gì ? Còn một tiếng than ơi !
Viết dù có thể bao nhiêu chữ
Nói chẳng làm sao được hết lời
Kẻ ở văn thơ càng não nuột
Người đi tin tức cũng xa vời
Ngàn xưa còn lại pho tình sử
Phấn mốc son thừa chẳng đỏ môi

3.
Má môi mới đó đã xa vời
Gương cũ bên mình lặng lẽ soi
Bạch Hổ cầu treo lơ lửng đợi
Hương Giang giòng lạnh ngậm ngùi trôi
Ðừng bàn thêm nữa câu tình nghĩa
Còn nói làm gì chuyện đãi bôi !
Bởi lẽ đa tình nên mới lụy
Lênh đênh chiếc bách ngán cho đời

4.
Ngán cho đời lắm thế mà thôi
Sao để mình mang hận lứa đôi !
Tiếng hát mấy lần nghe lạc phách
Chữ tình một thuở đã lên ngôi
Thế nhân quen thói xuôi thành ngược
Tài tử đừng mơ chuyện ngược xuôi
Xin nhắn chị em trong mọi giới
Mai sau xin cố gắng làm người

5.
Người ấy là tôi ? Có phải tôi ?
Gào hoài chỉ một tiếng chao ơi !
Chia ly vẫn lại trò ngoài chợ
Sum họp rồi thì chuyện thế thôi
Tích cũ vẫn thư tình ngõ thúy
Người xưa còn mối hận Châu Thai
Nói bao nhiêu nữa đều không đủ
Tình cũ ai nào có khác ai

6.
Ai đi o bế mãi niềm đau ?
Chuyện chẳng ai hề phụ rẫy nhau
Dằng dặc nhân sinh nhiều nỗi hận
Mang mang tâm sự những cơn sầu
Nhớ thương hình bóng chừng bao nả
Quên lãng thời gian chắc chẳng lâu
Người trước khôn tìm, sau chửa tới
Chuyện đâu còn có nhớ gì đâu !

7.
Lại nhớ ngày xưa tựa gốc bàng
Mùa Thu lá đỏ gió bay sang
Ðã mừng anh vốn là trung hậu
Nhưng giận mình không được giỏi giang
Ngày trước vốn là người gửi mộng
Bây giờ đâu lẽ khách bên đàng
Mối tình thuở ấy bây giờ đọc
Ðể chịu cùng chung một cái tang

8
Chịu tang một kiếp, một trời tình
Chỉ bởi không cùng được cộng sinh
Cặp mắt chẳng ham tình nước lã
Tái tim nào khoái túp lều tranh
Nếu như chỉ chuyện ân và ái
Thì vẫn là trò lợi với danh
Ðọc dẫu thương người thừa đắm đuối
Buồn cho anh, nghĩ tủi cho anh !

9.
Anh có buồn không thế hở anh ?
Mười bài thơ lệ, nét đan thanh
Lời thơ thuở ấy bao tha thiết
Chuyện cũ giờ này cũng mỏng manh
Giọt rượu còn lưu nơi đáy chén
Tiếng ca nào đó quẩn bên mành
Nhìn ra sực thấy mùa Thu tới
Có lá vàng bay có lá xanh

10.
Xanh vàng Thu tới gió thì thầm
Bắt chước người xưa cũng thẩm âm
Ông bạn yêu thơ mà vẫn tỉnh
Mình đây ghét mộng hóa ra lầm
Ðã câm sao lại còn lên tiếng ?
Lên tiếng thì ra cũng vẫn câm !
Giọt lệ thuở nào treo giá ngọc
Ngàn sau đọc đến có thương tâm ?

Huệ Thu