Lời thưa trước 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                   Đồng bào ba chục triệu

                   Đau đớn lệ rơi châu.

  Và rât nhiều thơ, văn điếu khác của các nhà thơ nhà văn và thân hữu Huỳnh Thúc Kháng. Di hài Huỳnh Thúc Kháng được an táng tại núi Thiên Ân (Thị xã Quảng Ngãi, nay thuộc tỉnh Quảng ngãi), với đông đảo đồng bào, và sự có mặt của các vị lãnh đạo địa phương và trung ương (Thủ tướng Phạm văn Đồng)”(3).

 Từ những thông tin được phân tích như trên, chúng tôi xin đưa ra một phỏng đoán về tác giả bài thơ điếu:

        _ Ngày 21-4-1947 cụ Huỳnh Thúc Kháng qua đời, Vài ngày sau đó chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa (Ở Việt Bắc) tổ chức lễ truy điệu. Đến ngày 29-4-1947 chính phủ mới tổ chức lễ Quốc tang.

        _  Chắc chắn Hồ Chủ Tịch là trưởng ban lễ tang, nhưng Chủ tịch không đọc điếu văn mà do một yếu nhân trong chính quyền làm việc này.

        _   Rât có thể yếu nhân đó là Hồ Tùng Mậu, mà bài thơ điếu trên chỉ là một phần trong toàn bộ bài điếu văn được ông thay mặt chính phủ đọc để vĩnh biệt nhà chí sĩ cách mạng Huỳnh Thúc Kháng.

 Sở dĩ chúng tôi có phỏng đoán trên vì Hồ Tùng Mậu là người có tài thơ vẫn được truyền tụng. Vả lại bài thơ bằng tiếng Việt chính là bài thơ dịch bản chữ Hán ra, không như ô TĐT quan niệm.(4)   

                   

                                                                     

                                                 Đào Văn Khởi

                                                Email

 

 

  Chú thích

 (1) Giáo Sư Nguyễn Lân Từ điển Từ và ngữ HÁN_ VIỆT NXB T/P Hồ Chí Minh 1989

 (2)Hồ Tùng Mậu (1896_1951):Chí sĩ, Nhà Thơ quê huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An. Cháu nôi án sát Hồ Bá Ôn, con Anh hùng liệt sĩ Hồ Bá Kiện, oongvaf cha đều hy sinh vì nước.

 Tiếp bước cha ông, từ năm 1916 ông cùng Lê Hồng Sơn và một số đồng chí cách mạng sang Xiêm,

Trung Quốc hoạt động lo việc cứu nước.

 Năm 1923 ông cùng Lê Hồng Sơn và nhóm bạn thành lập”Tâm Tâm xã”, một tổ chức cách mạng

có xu hướng cộng sản.

 Đến năm 1925 qua nhiếu tiếp xúc vớ Lý Thụy( tức nguyễn Ái Quốc), ông trở thành một cán bộ

xuất sắc trong tổ chức “ Việt Nam cách mạng đồng chí hội”

Tháng 3-1926 ông gia nhập Đảng Cộng sản Trung Quốc.. Năm 1927 ông cùng Lê Hồng Sơn bị

Tưởng Giới Thạch băt giam 5 tháng.. ông còn bị bắt đôi ba lần nữa, cuối cùng ông bị Tưởng trụcj

xuật khỏi tô giới Hương cảng . Từ năm 1930 ông là đàng viên Đảng Cộng Sản Đông Dương. Ông

luôn bị chính phủ Pháp kết hợp với Tưởng Giới Thạch ráo riết truy bức. Ngày 26-6-1931 ông bị

chúng bắt ở Thượng Hải  giải vè nước giam ở nhà tù Nghệ An., kêt án chung thân. Bị giam 12 năm

liền ,sau ông vượt ngục( 3-1943), Năm 1946 ông được cử làm Chủ tịch Ủy Ban kháng chiến Liên

Khu IV. Năm 1949 được cử làm Tổng thanh tra chính phủ, rồi được bầu vào ban chấp hành trung

ương Đảng.( 1951), làm Hôi trưởng hội hữu nghị Việt Trung. Ngày 23-7-1951 ông hy sinh ở tuổi

55 ví máy bay địch oanh tạc trên đương đi công tác ở liên khu IV. Ông được nhà nước truy tặng Huân chuwowbg Hồ Chí Minh. Ngoài mootjchieens sĩ cách mạng, ông còn là tác giả nhiều thơ văn được truyền tụng.

 (3) Nguyễn Q. Thắng Quảng nam Đất nước nhân vật NXB Văn hóa 1996.

 (4) Chúng tôi đã trưc tiếp liên lạc với ông Nguyễn Q. Thắng tìm hiểu xuất xứ của bai thơ điếu mà ông cho là của Hồ Tùng Mậu, thì ông cho hay tư liệu do ông Nguyễn Ngu Ý- nhà văn, gốc người Bình Định- tác giả Sống và viết với… 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                   Tài đức tiếc thương nhau