TRONG BUỔI CHIỀU NHẢM NHÍ NÀY   1. Tôi ăn mày buổi chiều Bằng những chấm cô đơn Con chuồn ớt nhỏ nhoi. Bay. Luống hoa cà dần héo Từng đám mây lao xuống dòng sông. Tuẫn nạn.  Những ả đàn bà ra sông giặt áo Giặt mòn tay chưa hết gian truân Sau làn áo mỏng, những núm vú buồn Níu chút tàn tuổi xuân bằng nhịp thở Con đường bụi bốc mù. Những bóng người như đang đi trong sương. 2. Có những buổi chiều Lạnh hơn một nụ hôn Bạn cố tìm hiểu đường biên của một sợi tóc Hay phả hệ của một niềm tin. Trên linh hồn bông gió xám. Có những buổi chiều Đến những giọt nắng tàn cũng đượm mùi suy tưởng Bạn mặc niệm giấc mơ ban trưa Bằng những câu thơ vụng về Bạn biết Hoàng hôn chẳng bao giờ chết. bởi nỗi buồn Đêm muôn đời như cuốn sách Viết về hành trình của nhân loại Bạn đọc hoài chẳng hết Có những chiều Bạn giơ tay Đôi bàn tay đã thấm mệt đòn roi số phận Hứng những tiếng động Và gói vào mảnh giấy im lặng Bạn nghĩ bạn sẽ ươm mầm sự nổi loạn Để rồi nhiều ngày sau bạn mở ra Chỉ thấy những miếng da khô sáp Như xác những nàng tiểu tiên Bị bỏ quên trong chiếc hang. Từ thuở xa xôi nào đó. 3. Này anh Chúng ta chơi trò chơi nhé Trò gì? Làm thi sỹ Thôi bỏ đi em Nhà thơ nghèo kiết xác Méo xẹo mồm vì nhai những giấc mơ Này anh nhầm rồi đấy anh yêu Nhà thơ bây giờ giàu lắm Chẳng còn ai cưỡi gió ôm mây Cũng cóc còn ai bán niềm vui mua nước mắt cuộc đời Nhà thơ bây giờ áo quần xúng xính Điện thoại iphone ai phiếc rần rần. Vậy à Thế thì chúng ta chơi. Anh đã đứng dưới vũng bùn này quá lâu rồi Thôi chơi trò thi sĩ để đổi đời cũng tốt.   NẾU ĐƯỢC, BẠN LỰA CHỌN GÌ   Mỗi ngày Tôi đã nói hơn những điều, có thể Ai đó bảo tôi con vẹt lắm lời Thật sự thì Tôi không phải là cái máy phát lại Không ai bắt chúng ta không được cười Hoặc khóc theo chiếc cọ của những tay họa sỹ càn rỡ Có lẽ do chúng ta tự nguyện Chìa cổ cho người đeo thòng lọng Con đường có rất nhiều ổ gà Bạn có thể chọn cách đi chậm lại Và vòng qua chúng Nhưng bạn đã đẩy chính mình ngã xuống Chỉ vì sự vội vã Này Tôi có mười ngón tay Và bạn cũng thế Chả ai bắt chúng ta phải nắm giữ nỗi buồn Nhưng tạo sao chúng ta cứ phải đi qua những tháng năm đớn đau Mùa trái ngọt thì hoài xa Như ốc đảo trên nhánh xương sườn xa mạc Mọi cuốn kinh hay tất thảy sách giáo khoa đạo đức Trên thế gian này Đều hướng tâm hồn loài người tìm đến chân thiện mỹ Nhưng tội ác lại được ưa chuộng như món thịt bò hầm Thiếu chúng lẽ nào mâm tiệc trần thế sẽ nhạt nhẽo? Hôm qua Một số người tự xưng là thánh sứ Đã ghé đến Họ xén trí tuệ tôi Treo lên đầu chiếc gậy Mang dáng dấp đôi mắt thánh nữ Họ nói: họ sẽ mở cánh cửa thiên đường Cho tôi nhìn thấy miền đất tự do trù phú! Và khi tôi thức tỉnh khỏi giấc mộng Xung quanh chỉ còn bóng tối vô biên ... Nếu đời cho phép bạn lựa chọn Bạn sẽ chọn gì?     TANG LỄ   Tại sao người ta lại đem chôn những giấc mơ Sáng nay trước khi mùa đông ập đến Lũ chim còn kịp cất giấu tiếng hót mình dưới mái hiên Ngôi nhà cũ kỹ Như ký hiệu đánh dấu lãnh thổ để quay về Sau chuyến di cư Nhưng con người lại hả hê Trước những con phố dài bị hãm hiếp, xác xơ Và họ sợ hãi lấy tay che khi nhìn thấy mặt trời Tại sao người ta ngăn dòng sông đang chảy Dạy lũ trẻ con cách giam cầm những khát khao màu hồng Vào chiếc rương chứa đầy những tấm hình vẽ bầy ngáo ộp Những bài thơ về niềm tin và tình yêu Được khoác lớp áo phong phanh sặc sỡ Giữa con đường ngập tràn băng giá Những lời hứa hão chưng ra sàn đấu giá Được rất nhiều kẻ tranh giành mua Trong khi những lời ru ngọt ngào từ bờ môi người mẹ Cho không chẳng ai thèm lấy Kìa Những tay họa sỹ kia đang vẽ Một bức tranh họ rao giảng “là sự hoàn hảo về chân trời mà nhân loại đã mất triệu năm tìm kiếm” Ngôi thánh đường mục nát Nằm trơ trọi trên đỉnh đồi lộng gió Vào sáng chủ nhật chỉ có dăm ba kẻ nhà giàu Ăn mặc xênh xang ghé đến Và ra rả đọc kinh Trong khi bàn tay vội vã ghi vào cuốn sổ “Những nơi cần gieo thêm tội ác” Kìa Những gã đồ tể đã buông đao Chúng thề “bọn tao nhất quyết hoàn lương” Trong khi mọi người bắt tay chúc mừng Thì bất ngờ vang lên những tiếng thét đớn đau Từ ngôi nhà u ám Chúng quả quyết “đó chỉ là âm thanh trong bộ phim kinh dị nước ngoài” Và mọi người hồn nhiên tin là sự thật Lúc đó phía sau ngôi nhà Những con cừu đang nằm chờ đến lượt. Tại sao người ta lại đem chôn những khoảng trời Chỉ vì sự cả tin?     NỔI LOẠN   Những cuộc biểu tình nổi lên Bằng cách này hay cách khác Tại sao? Họ muốn thể hiện tinh thần yêu sự thật? Những cuộc biểu tình bị dập tắt Bằng lựu đạn cay, dùi cui, súng điện và cả những viên đạn đồng Vô tư cướp đi sự sống Tại sao? Họ muốn giữ trật tự xã hội Hay họ muốn thể hiện sự trung thành vì tổ quốc? Một người phụ nữ dắt theo đứa con nhỏ Chị giơ cao tấm bìa đề hai chữ “Tự Do” Và hô vang “Chúng tôi cần sự thật Hãy cho thế hệ sau nụ cười thay vì máu và nước mắt” Đứa con ngước nhìn chị với đôi mắt an nhiên Như đang chiêm ngắm nữ thần công lý Nó từng gặp trong những giấc mơ “Này đây là tự do và bác ái Đồ con chó cái hôi tanh” Những cái tát, những cú nện phũ phàng Chị quỵ xuống Đứa nhỏ thét lên, ánh mắt đầy căm hận Một cụ già liều chết xông vào Cánh tay gầy nắm chặt chiếc dùi cui “Không được đánh phụ nữ dù bằng một cành hoa “Hãy nghĩ đến mẹ các anh ở nhà Thế giới này được sinh ra từ những cơn đau thấu tử cung người đàn bà” “A lão già”, gã thanh niên cười lớn “Ở đây không có chỗ cho lão dạy cách làm người” Những tiếng thét như bản trường ca nguyền rủa Vang lên Xuyên thấu những con phố dài giãy chết Những tay phóng viên nhanh chóng đưa tin “Hôm nay vào giờ Y ngày X thành phố N nơi đất nước tươi đẹp Một lũ phản động đã xuống đường biểu tình chống phá Và những người thi hành công lý Đã hy sinh thân mình bảo vệ người dân” Những bài hát đã được cất lên Từ đắng cay Tại sao? Họ muốn đòi lại mùa xuân cho thế hệ mai sau! Những châm ngôn bội phản đã nhấn chìm sự thật Giữa bùn lầy và xương máu Tại sao? Chúng muốn một tay che lấp cả bầu trời! Và khốn nạn thay cái ác đã thắng.     XẾP HÀNG   Liệu chúng ta có cần tìm câu trả lời Chúng ta là ai Chúng ta đến từ đâu và đi về chốn nào Hôm nay Ngày mai và cả hôm sau Những con chim kia vẫn hót Dù thành phố này vươn vai đứng dậy Hay sẽ bị tàn phá Liệu chúng ta có cần tìm câu trả lời Tại sao càng ngày hành tinh này càng nhiều sa mạc Sa mạc trên đất liền sa mạc ngoài biển khơi Và sa mạc ngay cả trong trái tim mỗi con người Những cuốn sách cổ tích xuất bản ra Chỉ để nằm chết dí trên giá đầy bụi bám Trong khi đó bầy trẻ con tranh giành nhau Những cuốn truyện tranh tràn lan tội ác và máu Liệu chúng ta có cần tìm câu trả lời Những bài ca dao lưu lạc về đâu Bài thánh ca ai bỏ quên trên tháp chuông nhà thờ Để bầy quạ xám đánh cắp ném vào hoang địa? Trong khi người ta chạy theo dấu chân những gã khổng lồ Tìm miền đất bình an hái những trái cây hạnh phúc Thì chúng ta ngồi thu mình trong căn nhà vỏ ốc Sợ hãi khi nghe đài báo bão phương xa... Này cánh rừng kia đã bị cắt đôi Như cánh tay bị chặt lìa khỏi cơ thể Này những hòn đảo kia đã bị bán rẻ Như quả tim bị đem ra khu chợ vỉa hè Liệu chúng ta có cần xua tan đám mây mù Lôi vầng dương từ vũng bùn ngàn năm hắc ám? Và đặt vào lòng những bàn tay cùng tư tưởng Phá vỡ gông xiềng giam giữ đàn chim gieo hạt giống Tương lai? Con sông này sẽ chảy về đâu? Con đường này bao giờ sẽ không còn nhan nhản loài gai sắc? Liệu có thể chạm tới khuôn mặt rạng ngời ngày mai Khi hôm nay chúng ta chúi đầu xây bức tường cách ngăn thế giới Tại sao không đổ nước vào chiếc bình sắp sửa cạn khô Cho bông hoa kia sống thêm dù chỉ chút thời gian ngắn ngủi Thay vì phũ phàng ném nó vào sọt rác? Liệu chúng ta sẽ bất chấp chân mình rướm máu Để leo lên tận đỉnh ngọn đồi Hay câm lặng xếp hàng chờ đến lượt Được bố thí Mùa xuân!     CHUYẾN XE   Hồi sinh từ những cơn đau tháng chín Từ trần vào giai đoạn cuối của căn bệnh ung thư tháng mười Những cảm xúc phơi bày hình hài trên con phố nườm nượp người qua kẻ lại Sự đồng thuận về những giấc mơ không được ký giấy Tôi đi, tôi chạy, tôi bay bằng mọi loại phương tiện Chỉ có điều tôi quên mất tâm hồn tôi nơi bến xe chiều Và hóa đơn thanh toán cho tuổi trẻ đã bị tôi vò nát trong khi chờ chuyến xe cuối cùng. Trên chuyến xe ngày muộn tôi bắt gặp những gã thanh niên ngơ ngáo Họ đứng bên cửa ngó trời ngó đất và những đám mây bay, bay loạn xạ Tuy nhiên chúng lại không chịu thay đổi hình thù như vốn dĩ phải thế Chiếc đài già còm cõi, có lẽ nó già hơn cả thân thể đất mảnh đất này Rề rề phát những bản tin, những bản tin mới nhất nhưng thật ra lại cũ rích Như những câu chuyện cổ tích lũ trẻ nghe bà chúng mẹ chúng kể, kể, kể suốt bốn ngàn năm và có lẽ còn kể đến tận khi tuyệt tích loài người Gã tài xế dừng xe, tôi và đám hành khách dẫm lên đầu lên mặt nhau lên cả lương tri lương tâm và bản ngã con người Ùn ùn lao xuống khu chợ tồi tàn tranh giành cướp giật mua cho bằng được những món hàng ế ẩm Những nụ hôn, nụ cười, hạnh phúc được bày bán nhan nhản như những phế phẩm ôi thiu Đắng cay, sầu tủi, hờn oán, ghét ghen lại được trang trọng nân niu bày trong lồng kính như những sản vật quý hiếm Chuyến xe tiếp tục lao vào màn đêm dằng dặc như con đường ruột dê Chúng tôi liên tục hỏi dồn bao giờ thì về đến nhà Gã tài xế châm điếu thuốc và trong một phút tôi ngỡ điếu thuốc đang nhai nuốt gã đàn ông với nét mặt lầm lỳ cáu bẩn Chiếc xe đi vào một cánh rừng âm u với những âm thanh hỗn loạn chát chúa nện vào tâm não Những cơn đau tháng chín bắt đầu phân hủy trên mảnh xác của căn bệnh ung thư tháng mười Tôi âm thầm viết vào cuốn sổ tay dự trình tháng mười một.     BÀI THƠ VĨ ĐẠI   Có bài thơ nào là vĩ đại Giữa ngồn ngộn trắng đen sướng khổ sang hèn Có cơn mưa nào gội sạch cát bụi trần gian Có vì sao nào thắp sáng những tâm hồn mắc cạn Có bàn chân nào đi hoài không mỏi Dẫu phía trước là sa mạc vô biên Bạn thấy gì trong đôi mắt con nai Khi chiều tô nỗi buồn lên những khoảng rừng già Những tia nắng tà Thả thính bằng những sắc màu lừa dối Dụ nai lạc đến bên bờ vực thẳm Bạn thấy gì trong đôi mắt biển khơi Những đêm bão tố Đoàn thủy thủ điên cuồng réo gọi Bốn hướng trời quạnh lặng mênh mông? Trên ngọn hải đăng Gã canh gác say sưa trò dục thú Đôi tai chỉ nghe thấy mỗi tiếng cười dâm đãng Của bầy gái điếm Bạn thấy gì trong đôi mắt đàn chim Rời bỏ quê hương thiên di tìm miền đất hứa Sương mù bít bùng Núi non trùng điệp Và trên mọi nẻo đường Những tay thợ săn đã dương cung chờ đợi? Những dòng suối Suốt một đời bị giam cầm nơi rừng hoang núi thẳm Bao đêm trường nuôi khát vọng đại dương Thành chốn nương thân cho bầy thú Mùa khô hạn Những kiếp lá khi trút máu mình giữa trời đông u uất Đã nghĩ về ngày mai sáng lạn Khởi nguồn trên những nhánh lộc non Còn chúng ta Một ngày mai đi xa Có thể đến thiên đàng Cũng có thể sẽ về hỏa ngục Để lại gì cho hậu thế? Ngoài những chiếc thuyền không đáy Lênh đênh?   Mọi lời hứa Mọi sự ngợi ca Rồi sẽ thành vô nghĩa Chỉ tình yêu chân thành là vĩnh hằng Bài thơ vĩ đại nhất Là bài thơ được viết nên bởi những kẻ khốn cùng. Trương Đình Phượng