BÍ MẬT

DÂY CHUYỀN MẤT TRỘM

 

(Năm Bính Thân kể chuyện
“Tiền Thân Đức Phật”)

 

Ch.1: TỪ TỘI NÀY TỚI TỘI KHÁC

 

 

 

Ở Ba La Nại thuở xưa

 

Nơi miền bắc Ấn có vua trị vì

 

Nhà vua có vị quan kia

 

Đại thần hiền trí rất chi có tài,

 

Một hôm vua thích dạo chơi

 

Trong công viên đẹp, đất trời bao la

 

Nhiều người trong chốn hoàng gia

 

Theo vua đi dạo thật là đông vui

 

Gần khu rừng nọ xanh tươi

 

Có hồ trong mát tuyệt vời biết bao

 

Cả đoàn bèn ghé lại mau

 

Nhà vua xuống tắm thấy sao hài lòng

 

Vua mời hoàng hậu xuống cùng

 

Mời thêm cung nữ vui chung rộn ràng

 

Mọi người cởi bỏ nữ trang

 

Cởi đồ trang sức đang mang trên người

 

Rồi gom góp lại một nơi

 

Sai cô giúp việc phải ngồi giữ canh

 

Mọi người xuống tắm hồ xanh

 

Giỡn nô giữa cảnh hữu tình thênh thang,

 

Bất ngờ trong số nữ trang

 

Có dây chuyền nọ kết bằng ngọc trai

 

Mà hoàng hậu quý nhất đời

 

Do vua ban tặng cho người vợ yêu.

 

*

 

Trên cành cây rất cheo leo

 

Một con khỉ cái đang trèo quanh đây

 

Khỉ tò mò đã lâu nay

 

Khi nhìn thấy nữ trang ngay dưới mình

 

Dây chuyền phô sắc đẹp xinh

 

Thật là quyến rũ, quả tình đáng mê

 

Thế là khỉ muốn trộm về

 

Để đeo lên cổ mà khoe thân mình,

 

Khỉ bèn kiên nhẫn ngồi rình

 

Chờ cô giúp việc vô tình ngủ quên.

 

Cô ta thời lúc thoạt tiên

 

Ngồi canh đồ đạc để bên đàng hoàng

 

Sau vì cái nắng chang chang

 

Khiến cô mệt mỏi mơ màng thiếp đi

 

Khỉ ta nào có chờ chi

 

Trên cao nhảy xuống còn gì nhanh hơn

 

Như gió thổi, tựa mưa tuôn

 

Trộm dây chuyền nọ rồi chuồn lên cây

 

Sợ rằng các khỉ quanh đây

 

Thấy dây chuyền đẹp giành ngay của mình

 

Sẵn cây có hốc trên cành

 

Khỉ bèn khéo léo giấu nhanh dây chuyền

 

Rồi ngồi canh gác lặng yên

 

Làm như vô tội, lành hiền, thơ ngây.

 

*

 

Cô nàng giúp việc dưới cây

 

Mơ màng, choàng tỉnh biết ngay lỗi lầm

 

Vội vàng kiểm soát mọi phần

 

Thấy dây chuyền mất vô ngần hoảng kinh

 

 

 

Cô la kêu cứu thất thanh

 

Bao nhiêu lính gác ở quanh tới liền

 

Khi nghe tin mất dây chuyền

 

Họ bèn tìm gặp vua hiền báo tin

 

Vua sai lính tráng đi tìm

 

Bắt ngay thủ phạm để đem dẫn trình,

 

Sợ vua nổi giận thình lình

 

Lính lao đi kiếm tận tình khắp nơi

 

Công viên lùng sục tơi bời

 

Mong sao tìm được ra người gian manh.

 

Ngoài công viên, ngay khúc quanh

 

Bất ngờ có một dân lành đi ngang

 

Anh trên đường trở về làng

 

Sau khi đóng thuế muộn màng trên kinh

 

Anh dân nghèo sợ thật tình

 

Thấy bao lính tráng dập dình hét la

 

Hoảng kinh anh vội chạy xa

 

Lính canh trông thấy thế là rượt theo,

 

Thật xui cho kẻ dân nghèo

 

Lính kia bắt giữ khó kêu oan rồi

 

Bị người đánh đập tơi bời

 

Bị người la mắng thốt lời hăm he:

 

“Trộm dây chuyền chính là mi

 

Hãy mau thú tội ngay đi là vừa.”

 

Thanh niên không dám chần chờ

 

Nghĩ mình chối tội khó mà thoát ngay

 

Bị người đánh chết tại đây

 

Nhận thời có được dịp may về triều

 

Gặp vua kể lể mọi điều

 

Có cơ thoát được bao nhiêu oan tình

 

Thanh niên nhận tội về mình

 

Lính canh trói lại dẫn trình nhà vua.

 

*

 

Dây chuyền nào có để đưa

 

Nhưng anh khôn khéo khẽ thưa ngọn ngành:

 

“Kính trình bệ hạ anh minh

 

Suốt đời tôi thật quả tình nghèo sao

 

Có chi quý giá đâu nào

 

Chính quan cố vấn tối cao cung vàng

 

Sai tôi ăn trộm nữ trang

 

Dây chuyền tôi đã đưa sang ông rồi.”

 

Đòi quan cố vấn tới nơi

 

Khi nghe vua hỏi ông thời nhận ngay:

 

“Dây chuyền hoàng hậu quý này

 

Tôi không còn giữ trong tay của mình

 

Chuyển qua tu sĩ triều đình

 

Đó là sự thật xin trình vua hay.”

 

Vua đòi tu sĩ tới đây

 

Ông không chối tội, khai ngay rõ ràng:

 

“Tâu bệ hạ, món nữ trang

 

Tôi đưa nhạc trưởng cung vàng còn đâu.”

 

Vua đòi nhạc trưởng tới mau

 

Ông này cũng nhận, trước sau khai trình:

 

“Dây chuyền quý giá thật tình

 

Tôi đâu còn giữ riêng mình làm chi

 

Đã trao cô kỹ nữ kia.”

 

Bốn người nhận tội. Thật kỳ lạ thay!

 

Vua đòi cô gái tới đây

 

Riêng cô không nhận tội này mà thôi

 

Và cô dứt khoát trả lời:

 

“Muôn tâu bệ hạ tôi thời vô can

 

Nào đâu biết đến nữ trang

 

Biết gì đồ quý của hoàng hậu đâu.”

 

Vì trời chiều đã sẫm mầu

 

Vừng dương sắp lặn ở sau rừng già

 

Nên vua có lệnh ban ra:

 

“Ngày mai tiếp tục điều tra muộn gì.”

 

Vua trao năm kẻ tình nghi

 

Cho quan coi giữ rồi đi về liền

 

Về hoàng cung để nghỉ đêm

 

Tạm ngưng vụ trộm dây chuyền tại đây.

 

 

 

Ch.2:  KHÁM PHÁ BÍ MẬT

 

 

 

Đại thần hiền trí hôm nay

 

Sau khi nghe vụ trộm này đầu đuôi

 

Mới lên tiếng với mọi người:

 

“Nếu mà suy đoán vội thời lầm thêm.”

 

Ông suy nghĩ: “Sợi dây chuyền

 

Bị người trộm ở công viên phía mình

 

Cửa vào có lính gác canh

 

Anh chàng bị bắt thời quanh phía ngoài

 

Muốn vào nào phải chuyện chơi,

 

Phía trong cũng vậy ra thời dễ đâu

 

Lính canh cẩn mật trước sau

 

Kẻ nào trộm cắp ra vào khó khăn.

 

Năm người bị cáo liên can

 

Tài nào cất giấu nữ trang dây chuyền

 

Thật là kỳ lạ vô biên

 

Năm người bị giữ tất nhiên oan tình

 

Muốn cho xét xử công minh

 

Năm người oan đó cần mình tiếp tay.”

 

Rồi ông thầm nghĩ điều này:

 

“Công viên nhiều khỉ trong đây vô cùng

 

Khỉ thường giỡn rất lạ lùng

 

Chắc là một khỉ trong vùng công viên

 

Nghĩ rằng đeo sợi dây chuyền

 

Sẽ làm cho nó thêm duyên mặn mà

 

So cùng khỉ khác vượt xa

 

Nên khi người giữ lơ là phút giây

 

Khỉ ta lén trộm được ngay

 

Giờ đây còn giữ dây này thích ưa.”

 

Đại thần bèn yết kiến vua

 

Điều tra vụ trộm xin đưa cho mình

 

Vua nghe hoan hỉ đồng tình

 

Lính mang tội phạm dẫn trình trao quan

 

Quan kêu hầu cận khôn ngoan

 

Truyền đem năm kẻ tạm giam tức thì

 

Giam vào chung một phòng kia

 

Quân hầu rình rập để nghe bên ngoài

 

Nghe cho kỹ đủ mọi lời

 

Rồi về thuật lại tức thời cho quan.

 

*

 

Năm người nhốt kín phòng giam

 

Tưởng rằng thoải mái ai làm phiền đâu

 

Không dè dặt, chuyện cùng nhau

 

Chẳng còn giữ ý trước sau nữa rồi,

 

Thoạt tiên cố vấn thốt lời

 

Trách dân làng nọ: “Mi thời điêu ngoa

 

Chẳng hề quen biết cùng ta

 

Cớ sao bày đặt thật là dối gian

 

Khai dây chuyền, món nữ trang

 

Mi đưa ta giữ. Thật oan vô cùng.”

 

Dân làng thổ lộ nỗi lòng:

 

“Thưa ngài quả thật tôi không biết gì

 

Nào đâu trộm dây chuyền kia

 

Nhưng vì sợ chết tôi thì man khai

 

Muốn rằng đổ tội cho ngài

 

Quyền uy, chức lớn cạnh nơi ngai vàng

 

Chắc ngài cứu được dễ dàng

 

Cả hai thoát khỏi nỗi oan thấu trời

 

Xin ngài đừng giận hờn tôi.”

 

Đến đây tu sĩ tức thời nói ngay:

 

“Này ông cố vấn lạ thay!

 

Anh kia không trộm, không hay biết gì

 

Chẳng đưa ông dây chuyền chi

 

Sao ông khai đã trao về cho tôi?”

 

Ôn tồn cố vấn trả lời:

 

“Xin ông bớt giận, hai người chúng ta

 

Quyền hành lớn trong hoàng gia

 

Cho nên tôi nghĩ chắc là dễ hơn

 

Kéo ông vào vụ này luôn

 

Hai người giải quyết bớt phần khó khăn.”

 

Chợt nghe nhạc sĩ cằn nhằn:

 

“Vậy ông tu sĩ vu oan cho người

 

Dây chuyền đâu có đưa tôi

 

Sao ông thêu dệt những lời xấu xa?”

 

Giọng ông tu sĩ thiết tha:

 

“Theo tôi suy nghĩ ông mà bị giam

 

Nhạc thêm tình cảm chứa chan

 

Lại càng thú vị, lại càng du dương

 

Nên nhân vụ trộm nữ trang

 

Tôi bèn khai dối mở đường giúp ông.”

 

Giọng cô kỹ nữ vang phòng:

 

“Này tên nhạc sĩ gian hùng gớm ghê

 

Ta đây nào có quen mi

 

Chưa hề nói chuyện, có hề gặp đâu

 

Sao mi gian dối trước sau

 

Trộm kia đổ tội hại nhau tàn đời?”

 

Chợt ông nhạc sĩ cả cười:

 

“Ôi nàng kỹ nữ tuyệt vời dáng hoa

 

Xin đừng giận giữ cùng ta

 

Ta khai gian dối để mà cầu mong

 

Rằng nàng sẽ bị giam chung

 

Năm người có dịp vui cùng đấy thôi.”

 

*

 

Năm người can phạm thốt lời

 

Chỉ riêng cô kỹ nữ khai chân thành

 

Không hề thay đổi lời mình,

 

Bốn người kia cũng quả tình vô can.

 

Nấp rình nghe được rõ ràng

 

Quân hầu về thuật cho quan ngọn ngành

 

Nghe xong quan nghĩ thật nhanh:

 

“Chính là bọn khỉ trên cành trộm thôi

 

Trước đây mình đoán đúng rồi

 

Dây chuyền ta phải thu hồi lại ngay.”

 

Quan bèn thảo kế hoạch hay

 

Sai người làm giả nhiều dây, nhiều vòng

 

Đồ trang sức đẹp vô cùng

 

Sai quân bắt khỉ ở vùng công viên

 

Cho đeo đồ giả vào liền

 

Đeo xong thả chúng về trên cây cành

 

Rồi quan ra lệnh lính canh

 

Hãy theo rõi khỉ loanh quanh chớ rời

 

Hãy nhìn kỹ khắp nơi nơi

 

Thấy dây bị trộm tức thời ra tay

 

Rượt theo bắt lấy khỉ này

 

Chính là kẻ trộm sợi dây chuyền rồi.

 

*

 

Khỉ ăn trộm ung dung ngồi

 

Canh chừng dây chuỗi giấu nơi hốc cành

 

Đến khi dáo dác nhìn quanh

 

Thấy bao khỉ khác cạnh mình lăng xăng

 

Vừa nhảy nhót, vừa khoe khoang

 

Thân đeo vòng chuỗi, nữ trang rẻ tiền

 

Khỉ bèn tỏ ý khinh liền:

 

“Những đồ giả đó chẳng nên tự hào

 

Dễ gì so với ta sao

 

Dây chuyền ta có ai nào sánh ngang.”

 

Khỉ moi lấy món nữ trang

 

Đeo lên trên cổ, nghênh ngang chuyền cành

 

Thế là lập tức lính canh

 

Nhận ra dây chuỗi, rượt nhanh theo liền

 

Khỉ ta chạy trốn cuồng điên

 

Đu cành, nhảy nhót dây chuyền rớt ra

 

Rơi ngay xuống đám cỏ hoa

 

Lính canh lượm lấy thật là mừng thay

 

Đưa quan trình báo vua ngay.

 

Đầu đuôi chuyện khỉ vùng này trộm dây

 

Quan bèn thuật lại vua hay

 

Rồi thưa: “Những kẻ trước đây oan tình

 

Dù cho nhận tội về mình,

 

Khỉ là thủ phạm đích danh chuyến này!”

 

Nghe xong vua phán: “Lành thay,

 

Vừa nhiều sáng suốt lại đầy khôn ngoan.

 

Trộm vì túng quẫn, tham lam,

 

Dối vì sợ hãi dâng tràn con tim,

 

Còn như sự thật khuất chìm

 

Thời cần suy xét mới tìm được thôi.”

 

Vua ban thưởng, khen hết lời

 

Khen quan hiền trí là người có công.

 

 

NHẬN DIỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT:

Quan đại thần hiền trí điều tra ra vụ trộm

là tiền thân Đức Phật.

 

 

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(phỏng dịch theo bản văn xuôi

THE MYSTERY OF THE MISSING NECKLACE

Ch 1: One Crime Leads To Another

Ch 2: The Mystery Is Solved

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

_______________________________________________________