Chó Phú Quốc
 

Phu Quoc Ridgeback
 

                                                   ***

 

Chó Phú Quốc – Wikipedia tiếng Việt

Phu Quoc Ridgeback - Wikipedia, the free encyclopedia

 

VIDEO

 

- Chó Phú Quốc loài chó THÔNG MINH

- CHÓ XOÁY PHÚ QUỐC - LOÀI CHÓ THÔNG MINH!

 

 

- Sinh ra từ làng | Từ làm thuê tới tỷ phú "Quốc Khuyển" Việt Nam

-  Gặp người bảo tồn và nâng tầm GIÁ TRỊ CHÓ Phú Quốc Việt Nam

 

- PHƯƠNG PHÁP TUYỂN CHỌN CHÓ PHÚ QUỐC

- Giống chó xoáy quý hiếm Phú Quốc (P1 of 2)

- Giống chó xoáy quý hiếm Phú Quốc (P2 of 2)

 

- The Phu Quoc Dog Vietnam's National Breed

- Meet The World’s Rarest Puppies That Are Worth As Much As $15,000 Each

 

 

    Trong quyển sách "gối đầu giường" dành cho những người yêu chó của vị bá tước Henry de Bylandt mang tên "Les races de chiens" xuất bản năm 1897, giới thiệu bản tiêu chuẩn về 316 giống chó trên thế giới, chó Phú Quốc của Annam được đặc biệt ưu ái vì những đặc tính "có một không hai" quý giá.

Phu Quoc Ridgeback circa 1915, then known as the Phu-Quoc greyhound

1/. Lịch sử

    Có lẽ, rất nhiều người Việt Nam chưa biết rằng, giống chó Phú Quốc trên huyện đảo Phú Quốc là giống chó đặc biệt quý. Điều đáng quan tâm hơn là sự phát hiện và đánh giá này là do người châu Âu khảo sát, thực hiện từ cuối thế kỷ 19. Đến đầu thế kỷ 20, giống chó phú Quốc của Việt Nam đã được tổ chức thế giới công nhận.

    Một vị quý tộc Hà Lan thuộc dòng dõi danh tiếng ở châu Âu suốt nhiều thế kỷ là Bá tước Henri de Bylandt được xem như "đỉnh cao tuyệt đối" của phong trào nuôi chó và nghiên cứu về chó. Nói theo ngôn ngữ hiện nay thì ông là nhà "khuyển học" lừng danh khắp châu Âu. Các quyển sách viết về chó của ông như "Les Races de Chien", "Dogs of all nations: their varieties, charrateristics, point..." được xếp vào hạng kinh điển cho đến nay. Chúng được in bằng 3 thứ tiếng Anh, Pháp, Đức xuất bản liên tục, trở thành tài liệu vô cùng quan trọng cho việc nghiên cứu về các loại chó. Sinh thời, vị bá tước này là nhân vật quan trọng của các hiệp hội chó giống của nhiều nước châu Âu. Và ông cũng là giám khảo của các dog show, dog club danh tiếng.

    Hai con chó Phú Quốc đầu tiên tên Xoài và Chuối từ Việt Nam xa xôi đưa qua được vị bá tước giới thiệu tham gia triễn lãm hoàn vũ quốc tế tổ chức tại vùng Anvers (Vương quốc Bỉ) trong 2 ngày 15 và 16/7/1894. Ngoài danh hiệu cao quý nhất giành được, Xoài và Chuối được định giá lên đến 25.000 quan Bỉ, gấp 500 lần những thí sinh 4 chân khác trong cuộc triễn lãm.

    Trong quyển sách "gối đầu giường" dành cho những người yêu chó của vị bá tước Henry de Bylandt mang tên "Les races de chiens" xuất bản năm 1897, giới thiệu bản tiêu chuẩn về 316 giống chó trên thế giới, chó Phú Quốc của Annam được đặc biệt ưu ái vì những đặc tính "có một không hai" quý giá. Ngài bá tước không tiếc lời khen ngợi giống chó Phú Quốc của "An nam", là giống chó cực hiếm, tinh khôn và nhanh nhẹn nhất trong những giống chó săn toàn cầu. Sau đó, tạp chí "Đời sống động vật và thế giới tự nhiên" (Animal life and world of natural) xuất bản năm 1902 đánh giá giống chó Phú Quốc là 1 trong 300 loài chó quý nhất.

     Chưa hết, người sáng lập ra hãng Bugatti lừng danh kiêm nhà điêu khắc nổi tiếng Rembrant Bugatti đã tạc tượng chó Phú Quốc bằng đồng, đặt tên là "Chien annamite ou d'Annam". Đây là tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng có mặt trong nhà bảo tàng châu Âu.

    Nguồn gốc của chó Phú Quốc hiện nay chưa xác định. Theo một số người, chó lông xoáy Phú Quốc được bắt đầu từ một giống chó lông xoáy của Pháp khi lạc trên hoang đảo Phú Quốc và giống chó này đã sinh sôi nảy nở ở đây thành một loại chó hoang. Theo một nguồn quảng cáo cho chó lông xoáy Thái, có vài lập luận để thuyết minh rằng chó Phú Quốc đến từ Thái Lan. Tuy nhiên các luận cứ này đều cần chưa đáng tin cậy và thiếu tính thuyết phục vì tính chính xác của nó.

 

Xoáy trên lưng và chân có màng như chân vịt

    Hiện nay, chó Phú Quốc được xem là một trong ba dòng chó có xoáy lông trên lưng trên thế giới. Hai loại chó lông xoáy ở lưng còn lại là chó lông xoáy Rhodesia và chó lông xoáy Thái. Chó Phú Quốc đã có tên trong từ điển tiếng Pháp, Larousse.

    Ngày 14 tháng 12 năm 2008, Hiệp hội Chó giống quốc gia Việt Nam (VKC) đã chính thức đăng ký giống chó Phú Quốc với Hiệp hội Chó giống quốc tế để được thế giới công nhận.
 

 

Hình ảnh Xoài và Chuối trong cataloge cuối thế kỷ 19

 

2/. Nổi danh khắp châu Âu

     Người có công phát hiện ra sự kỳ diệu của chó Phú Quốc là ông Fernand Doceul, toàn quyền Nam bộ, xuất thân từ bác sĩ thú y. Ông đã dành nhiều công sức tìm kiếm, nghiên cứu và khám phá ra nhiều đặc tính quý hiếm ở chó Phú Quốc và đi đến kết luận: "Chó Phú Quốc rất đặc biệt. Về ngoại hình có dải lông mọc ngược trên lưng; về tính cách, có khả năng săn bắt cực kỳ tốt".Sau đó, ông kỳ công mang 4 con chó Phú Quốc về tặng cho vườn thực vật Paris. Về đến nơi chỉ còn 3 con.

    Sau đó, cũng một người Pháp tên Gaston Helouin, nghe danh chó Phú Quốc đã tìm kiếm một cặp kỳ công đem về châu Âu. Đó chính là Xoài và Chuối, đã được vị  bá tước đáng kính Henry de Bylandt không tiếc lời ngợi khen và giới thiệu tham gia triển lãm. Cũng cần nói thêm, trước khi ra mắt ở triển lãm hoàn vũ về chó năm 1894 tại Bỉ, Xoài và Chuối đã thử sức trong cuộc thi tại thành phố Lille của Pháp, kết quả là được đại diện cho tất cả "thí sinh" ở đây sang Bỉ thi tiếp.

    Trong quyển sách "Les races de chien", bá tước Henry de Bylandt đã đưa ra 26 đặc điểm ưu việt của giống chó Phú Quốc và xếp nó vào hạng "những loài chó săn tuyệt vời nhất của loài người". Trong đó, có 3 ưu điểm nổi trội mà không có giống chó nào sánh nổi, kể cả giống Berger Đức thuần chủng: không sợ độ cao; có thể leo cây, leo qua tường, trèo hàng rào mà không cần huấn luyện; đi qua mái nhà như loài mèo...Trong khi đó, loài Berger danh tiếng phải tốn nhiều công sức mới chinh phục được độ cao ...1 mét!

 

    Về tiêu chuẩn chó săn, chó Phú Quốc được đánh giá cao vì thích nghi với tự nhiên hoang dã. Chúng có thể sống tự lập bằng thức ăn tự tìm kiếm như rắn và chuột mà không cần con người phải chăm sóc. Chó Phú Quốc có thể bơi lội rất giỏi như rái cá! Do bộ lông mượt, dính sát, xuống nước trở lên chó Phú Quốc chỉ lắc mình vài lần là khô ngay.

    Tác giả quyển sách đã thử nghiệm nhiều lần và mô tả lại khả năng chạy nhanh trong nhà để bắt chuột của chó Phú Quốc. Chúng chạy rất nhanh mà tuyệt đối không va vấp bàn ghế hay trượt ngã; đang chạy nhanh có thể đứng lại, chuyển hướng v.v... Các loài chó nổi tiếng khác như Greyhound hay Afghanhound không thể so sánh được.

    Sự hòa trội những đặc tính trên khiến cho Phú Quốc độc đáo tới mức "không có đối thủ".

    Trong quyển tự điển tiếng Pháp Larousse, chó phú Quốc được mô tả giống như những tài liệu, tạp chí xuất bản khắp châu Âu thời bấy giờ ghi nhận.

    Sự nổi tiếng của chó Phú Quốc lên đến mức huyền thoại. Một số bộ phim ở châu Âu thời bấy giờ còn mô tả chó Phú Quốc xuất thân từ hoang đảo ...bí mật, do bọn cướp biển vùng Caribe tìm thấy và đưa về bán ở Phú Quốc trong lần bị bão táp. Hoang đảo đó sau này đã biến mất!

 

Con chó Vện đoạt giải tại Pháp năm 2011

SAU 100 NĂM , CHÓ PHÚ QUỐC CỦA VIỆT NAM XUẤT HIỆN TẠI PARIS - 01

 

SAU 100 NĂM , CHÓ PHÚ QUỐC CỦA VIỆT NAM XUẤT HIỆN TẠI PARIS - 02

 

SAU 100 NĂM , CHÓ PHÚ QUỐC CỦA VIỆT NAM XUẤT HIỆN TẠI PARIS - 03

 

SAU 100 NĂM , CHÓ PHÚ QUỐC CỦA VIỆT NAM XUẤT HIỆN TẠI PARIS - 04

 

SAU 100 NĂM , CHÓ PHÚ QUỐC CỦA VIỆT NAM XUẤT HIỆN TẠI PARIS - 05

 

3/. Lặng lẽ trên quê hương

     Trong khi nổi danh khắp châu Âu từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 thì trên quê hương mình, giống chó Phú Quốc trên huyện đảo Phú Quốc vẫn âm thầm lặng lẽ. Những năm 80 trở về trước, người ta vẫn tiếp đãi khách ra thăm Phú Quốc món ...thịt chó Phú Quốc ăn với lá mơ, xem như món đặc sản!

    Những cư dân trên huyện đảo Phú Quốc không hề hay biết rằng mình đang sở hữu giống chó quý nhất thế giới. Ngày ngày, tháng tháng đi qua giống chó vang danh khắp châu Âu sống một cách khiêm tốn, giản dị trên quê hương mình.

    Cũng những năm này, cư dân địa phương thường mua gom chó Phú Quốc để đổi lấy thuốc lá từ những tàu buôn của Thái Lan hay ghé qua Phú Quốc. Giá thông dụng nhất lúc ấy một con chó Phú Quốc bằng một cây thuốc Salem!

    Sau những năm Đổi mới, kinh tế xã hội phát triển, đời sống được nâng lên, nhu cầu tinh thần cũng khác xưa, thay đổi rất nhiều. Trong đó, thú chơi chó tao nhã xuất hiện. Nhiều giống chó quý trên khắp thế giới đều đã có mặt tại Việt Nam, đặc biệt là 2 thành phố lớn Hà Nội và TP.HCM.

     Theo khảo sát của Hiệp hội những người nuôi chó giống Việt Nam (VKA), trên thế giới có khoảng 120 giống chó chơi thì Việt Nam đã nhập trên 80 giống từ khắp nơi của thế giới. Thậm chí giống chó Alaska ở vùng bắc bán cầu lạnh giá cũng đã có mặt tại Việt Nam, được nuôi trong phòng lạnh quanh năm!

    Trong khi thú chơi chó ngoại thành mốt của những gia đình trưởng giả thì giống chó Phú Quốc vẫn lặng lẽ, âm thầm trong nước.

     Đáng buồn nhất là sau những thành công bước đầu vang dội của chó giống phú Quốc ở châu Âu, đầu thế kỷ 20, Việt Nam đã là thành viên của Liên đoàn chó giống quốc tế (FCI). Tuy nhiên, những năm sau do hoàn cảnh đất nước khó khăn, trải qua nhiều cuộc chiến tranh nên trong nước không còn ai tham gia, Việt Nam đã tự rút lui khỏi FCI sau đó.

    May mắn là dù sao vẫn có người trong nước biết về giá trị to lớn của giống chó Phú Quốc nền âm thầm tìm cách gây dựng lại "cơ đồ" cho chó Phú Quốc. Trong đó phải kể đến vai trò hàng đầu của giáo sư Dư Thanh Khiêm, một Việt kiều ở Bỉ và một số người trong nước.

    Năm 2003, thông qua Hiệp hội chó giống Nhật Bản, hiệp hội chó giống Thái Lan đã đăng ký thành công với Liên đoàn chó giống quốc tế  FCI. Giống chó Thái Lan đăng ký mang tên là "chó xoáy Thái Lan" ?!

    Sự kiện này khiến những người yêu mến chó Phú Quốc trong và ngoài nước bức xúc, trăn trở.

 

 

Ông Lý Nguyên Khôn, phó chủ tịch Hiệp hội chó giống Việt Nam ôm hôn, động viên chó Vện trước giờ thi đấu.

 

4/. Tìm lại hào quang.

    Năm 2011 vừa qua, 2 con chó phú Quốc từ Việt Nam được nước Pháp chủ nhà "mời" sang tham dự cuộc thi chó đẹp thế giới do FCI tổ chức (FCI world dog show 2011) tại Paris từ ngày 7/7 đến ngày 10/7/2011. Kết quả, 2 chú Đốm và Vện, hậu duệ của Xoài và Chuối từ hơn thế kỷ trước,  đã giật được giải nhất và nhì.

    Ông Lý Nguyên Khôn, phó chủ tịch Hiệp hội chó giống Việt Nam (VKA) đánh giá: "Thành công này là tiếng vang lớn trong cộng đồng nuôi chó thế giới. Nhiều chuyên gia quốc tế hy vọng sau 100 năm, chó Phú Quốc sẽ tái lập lại danh tiếng trong quá khứ, đồng thời tạo ra bước đệm để cho sự đột phá sắp tới".

    Dù những gì phải làm để "tái hòa nhập" vào thế giới cho giống Phú Quốc của ta hãy còn nhiều, song người yêu thích chó Phú Quốc đang vô cùng phấn khởi. Bởi chó Phú Quốc không chỉ là niềm tự hào của Việt Nam mà còn là "đại sứ" của đất nước trên con đường đi ra thế giới với tư cách là đặc sản của nhân loại mà tạo hóa đã ban cho Phú Quốc của Việt Nam.

     Nhìn xa hơn, thú chơi chó tao nhã đang là nhu cầu lớn Việt Nam và thế giới. Khi chúng ta thành công nhiệm vụ tái hòa nhập quốc tế cho chó giống Phú Quốc thì yếu tố thương mại vô cùng quan trọng. Lúc ấy, từ Việt Nam, chó Phú Quốc đàng hoàng đĩnh đạc đi ra thế giới có thương hiệu với giá trị rất lớn sẽ mang lại cho đất nước hình ảnh văn hóa và thu nhập đáng kể.

    Việc khẩn trương tìm lại ngôi vương cho chó Phú Quốc là điều cần thiết.

Duy Chiến

Xem thêm:

- Chó Phú Quốc (PhuQuoc Dog)        

-Phuquoc Ridgeback Dogs

-Thai Ridgeback Dogs Groundwork

- Rhodesian Ridgeback Boccoj

 

   

 

 

loài chó THÔNG MINH

 

Người Thái muốn 'dìm' hàng chó xoáy Phú Quốc► Gặp người bảo tồn và nâng tầm GIÁ TRỊ CHÓ Phú

May 14, 2013 at 12:26am

“Xây dựng thương hiệu chó Phú Quốc” là cần thiết nhưng không nên quá bận tâm, bởi chó Phú Quốc từng là bí mật quân sự của cha ông ta, ngày nay nó phải được coi là “quốc bảo”, là “của riêng” của dân tộc. Bảo tồn cho được giống chó quý đó mới là điều quan trọng nhất.

 

 

Người Thái muốn “dìm hàng”

Trên thế giới hiện chỉ có 3 giống chó có xoáy lưng, là chó Phú Quốc của Việt Nam, chó xoáy Thái Lan và chó xoáy Nam Phi (Rhodesian Ridgebacks). Ba giống chó này có “bà con họ hàng” gì với nhau hay không chưa ai biết chắc. Nhiều nhà khuyển học quan tâm đến chó xoáy đang cố gắng tìm ra mối liên hệ giữa chúng. Tuy nhiên, đã có một số kết luận chủ quan từ những người Thái và một vài nhà nghiên cứu Mỹ.

 

Họ cho rằng chó Phú Quốc Việt Nam có nguồn gốc từ chó xoáy Thái, người thì bảo có một vị vua Việt  từng sang Thái, khi về đã mang theo giống chó này và chó Phú Quốc từ đó mà sinh ra. Người thì nói có thể ba bốn trăm năm trước những người đánh cá Thái ngẫu nhiên đến đảo Phú Quốc và đã để lại giống chó xoáy tại đảo này.

 

Sự tranh chấp về nguồn gốc chó xoáy đặc biệt rộ lên sau khi Giáo sư Dư Thanh Khiêm, Viện trưởng viện Giáo dục Woluwe SaintPierre ở Brussels (Bỉ), công bố những tài liệu quý giá của thế giới về chó Phú Quốc từ hơn 100 năm trước và sự kiện 2 con chó Phú Quốc, Đốm và Vện được những người nuôi chó trên thế giới ngưỡng mộ tại cuộc thi chó đẹp quốc tế diễn ra ở Paris vào năm 2011. Những người yêu chó Phú Quốc Việt Nam, nhất là giáo sư Dư Thanh Khiêm đã kiên quyết phản bác những lập luận thiếu sức thuyết phục này.

 

Cần biết, người Thái tiếp thị và lobby giỏi hơn người Việt chúng ta rất nhiều. Chóxoáy của họ đã được Liên đoàn các Hiệp hội nuôi chó giống quốc tế (FCI) công nhận, còn chó Phú Quốc Việt Nam thì chưa.

 

 

Tại cuộc thi chó đẹp quốc tế nói trên, do chưa được FCI công nhận, nên hai em Đốm và Vện chỉ được đặc cách làm “khách mời”, giải thưởng chỉ là giải thưởng ở “vòng ngoài”, chứ chưa đủ tư cách tham dự cuộc thi chính thức ở “vòng trong”.

 

Người Thái nuôi chó xoáy có đủ trình độ để nhận ra sự nổi trội của chó Phú QuốcViệt Nam và hình như họ đang muốn “dìm hàng”, cố tình làm cho thế giới thấy rằngchó Phú Quốc chẳng qua là một “nhánh” của chó xoáy Thái. Họ có đủ tiềm lực tiếp thị để đạt được mục đích đó. Còn chúng ta thì sao?

Chúng ta có quá ít nỗ lực và có quá nhiều cản trở. Những người mê chó Phú Quốcnhư giáo sư Khiêm hầu như phải đơn thương độc mã để tìm cách đưa con chó Phú Quốc trở lại vị trí mà nó từng được quốc tế vinh danh hơn 100 năm trước.

 

Rất có thể các chú quân khuyển ra ngoài “tìm gái”

Với tư cách là người yêu chó Phú Quốc và có tìm hiểu về giống chó này, chúng tôi xin cung cấp thêm vài thông tin. Người Thái nói rằng từng có một vị vua nào đó của Việt Nam sang Thái và mang chó xoáy Thái về gầy giống thành chó Phú Quốc Việt Nam, có lẽ họ muốn ám chỉ vua Gia Long.

 

Đúng là vua Gia Long lúc sa cơ có sang Xiêm (Thái Lan ngày nay) trú ngụ. Nhưng trước khi sang Xiêm ông đã nuôi 4 con chó Phú Quốc. Nói ông Gia Long mangchó xoáy Thái về, sao ông mang về nơi khác mà phải mang về Phú Quốc trong khiPhú Quốc không phải là trọng trấn của ông?

 

Trong thời gian trú ngụ tại Xiêm, ông có quân đội riêng của ông, ông đã từng đem quân giúp vua Xiêm đánh quân Miến Điện xâm chiếm nước Xiêm. Quân đội của ông hẳn phải có chó Phú Quốc làm quân khuyển, chưa nói đến việc ông có thể mang theo 4 con chó của ông sang Xiêm, vì 4 con chó đó “đã theo ông suốt những năm bôn tẩu”.

 

Điều gì đã xảy ra từ sự thật đó

Rất có thể, một số chú quân khuyển đêm hôm ra ngoài “tìm gái”, đã để lại những hậu duệ là những con chó xoáy Thái ngày nay. Hoặc, giả khi ông Gia Long và đội quân của ông về nước, một số chú quân khuyển đã ở lại và sinh con đẻ cái với chóbản địa. Chúng tôi chỉ suy luận như vậy chứ chưa đủ tài liệu thực tế để khẳng định điều đó. Nhưng sự suy luận này có sức thuyết phục gấp trăm ngàn lần lập luận cho rằng “có một vị vua Việt Nam sang Thái và mang chó xoáy Thái về nước”, cũng như lập luận “những ngư dân Thái đến Phú Quốc và để lại chó xoáy”.

 

 

Tóm lại, chó Phú Quốc có đẻ ra chó xoáy Thái hay không thì chưa chắc lắm (mặc dù rất có thể), nhưng điều chắc chắn là chó xoáy Thái chưa bao giờ đẻ ra chó Phú Quốc. Hơn nữa, trước ông Gia Long, quân đội Tây Sơn đã từng dùng chó Phú Quốc làm quân khuyển rồi, mà nhà Tây Sơn thì không có vị vua nào đặt chân đến Thái Lan cả. Về lập luận “những ngư dân Thái đến Phú Quốc để lại chó xoáy” thì giáo sư Khiêm đã bác bỏ rồi, chúng tôi không cần nhắc lại nữa.

 

Câu chuyện đưa chó Phú Quốc trở lại vị trí mà nó từng được vinh danh trên đấu trường quốc tế là câu chuyện còn dài, nhằm mục đích “xây dựng thương hiệu”. Tuy nhiên, theo chúng tôi, chúng ta không nên quá bận tâm về “thương hiệu chó Phú Quốc”, bởi nó không giống như những thương hiệu hàng hóa khác. Nó từng là bí mật quân sự của cha ông ta, ngày nay phải được coi là “quốc bảo”, là “của riêng” của dân tộc, là thứ cần được bảo tồn một cách cẩn trọng.

 

Và cần lưu ý điều rằng chó Phú Quốc rất khó nuôi, nhiều người đem chó Phú Quốc từ đảo về hoặc đem từ nơi này đến nơi khác phần lớn đều bị bệnh hoặc chết. Hoàn toàn không phải giống chó này khó nuôi, ngược lại chó Phú Quốc rất dễ nuôi. Khó nuôi là do không biết cách. Nuôi chó Phú Quốc như nuôi chó tây là chết chắc…

 

Theo Thanh Niên