Dân ca dân nhạc VN – Hát Ru Con Miền Nam

   Trần Lê Túy-Phượng

Chào các bạn,

Phần giới thiệu của mình trong Dân ca Dân nhạc Việt Nam hôm nay với các bạn là thể loại Hát Ru Con Miền Nam (còn được gọi là Hát Đưa Em).

Giáo sư Trần Văn Khê cho rằng, hát ru không chỉ khiến trẻ dễ ngủ mà còn dạy trẻ biết yêu gia đình, yêu quê hương đất nước. Bởi lời của hát ru là lời hay ý đẹp của ông cha ta đúc kết từ muôn đời. Ngày trước, trai gái vùng nông thôn thường hát đối đáp rất nhuần nhuyễn cũng vì họ được nuôi dưỡng từ kho văn học – nghệ thuật quý giá đó.

Hát Ru Con là một âm điệu nhẹ nhàng ngân nga đầy tình cảm của người mẹ (hoặc Bà, hoặc Chị) dành cho con từ thuở sơ sinh. Tình yêu thương của mẹ và những lời ru thường là dấu ấn theo bước chân con đến khi khôn lớn cả đời. Thế nên đa số người con không ít nhiều thường khắc cốt ghi tâm những bài hát ru của mẹ.

 

Report this ad

 

Niềm xúc cảm trong thâm tình mẩu tử trong lời hát ru không những vọng vang thấm đậm từng chữ, từng câu, mà còn là những âm điệu theo từng cung bậc, luyến láy của làn hơi, diễn tả thiết tha một tình cảm thiêng liêng máu thịt mầu nhiệm được ban cho từ đấng tạo hóa.

Đứng về góc cạnh khoa học tâm lý, Hát Ru Con còn là một phương tiện hữu hiệu nhất dành cho các bà mẹ Việt Nam giải bày bộc lộ những nỗi niềm ẩn khuất sâu thẳm trong lòng từ những ảnh hưởng của cuộc sống hàng ngày mà tự thân họ khó bề thổ lộ cùng ai vì phải thủ phận theo khuôn phép của người phụ nữ phương Đông. Đôi khi những giải bày của họ vang vọng đến não lòng. Chúng ta hãy cùng lắng nghe:

Ầu ơ… Ví dầu cầu ván đóng đinh…

Cầu tre lắc lẻo gập ghình khó đi…

Ầu ơ… Khó đi mẹ dắt con đi…

Con đi trường học, mẹ đi trường đời.

Ầu ơ… Gió đưa bụi chuối sau hè…

Anh mê vợ bé bỏ bè con thơ…

Ầu ơ… Con thơ tay ẵm tay bồng…

Tay dắt mẹ chồng, đầu đội thúng bông.

Ầu ơ… Gió đưa bông cải về trời…

Rau răm ở lại chịu lời đắng cay.ort this ad

 

Ầu ơ… Nhạn về biển Bắc nhạn ôi…

Bao thuở nhạn hồi kẻo én đợi trông.

Ầu ơ… Mấy đời bánh đúc có xương…

Mấy đời dì ghẻ lại thương con chồng.

Ầu ơ… Ví dầu tình bậu muốn thôi…

Bậu gieo tiếng dữ cho rồi bậu ra.

Câu ru về lòng hiếu đạo:

Ầu ơ… Chim đa đa đậu nhánh cây đa…

Chồng gần sao không lậy lại lậy chồng xa…

Ầu ơ… mai sau cha yếu mẹ già…

Chén cơm đôi đủa bộ kỷ trà ai dâng.

Ầu ơ… Công cha như núi Thái Sơn…

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra…

Ầu ơ… Một lòng thờ mẹ kính cha…

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.

Ầu ơ… Cây khô đâu dễ mọc chồi…

Mẹ già đâu dễ sống đời với con.

Ầu ơ… Má ơi đừng đánh con đau…

Để con bắt ốc hái rau má nhờ.

 

Report this ad

 

Ầu ơ… Chiều chiều ra đứng ngõ sau…

Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều

Ầu ơ… Chiều chiều chim vịt kêu chiều…

Bâng khuâng nhớ mẹ chín chiều ruột đau.

Câu ru về đồng quê sông rẫy:

Ầu ơ… Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng…

Về sông ăn cá về đồng ăn cua.

 

Report this ad

 

Bài hát ru con kinh điển của người phụ nữ miền Nam – Lý Bốn Mùa:

Gió mùa thu.. mẹ ru mà con ngủ..

Năm canh chày.. năm canh chày.. thức đủ vừa năm..

Hỡi chàng chàng ơi.. hỡi người người ơi..

Em nhớ tới chàng.. em nhớ tới chàng..

Hãy nín nín đi con

Hãy ngủ ngủ đi con

Con hời mà con hỡi.. con hỡi con hời..

Con hỡi con hời.. con hỡi con..

Chí làm trai.. say mê mà giữ nước..

Em nỡ dạ nào.. em nỡ dạ nào.. trách mối tình ai..

Hỡi chàng chàng ơi.. hỡi người người ơi..

Em nhớ tới chàng.. em nhớ tới chàng..

Hãy nín nín đi con

Hãy ngủ ngủ đi con

Con hời mà con hỡi.. con hỡi con hời..

Con hỡi con hời.. con hỡi con..

Đến mùa xuân.. trong cơn mà gió thắm..

Cha con về.. là cha con về.. con nắm tay cha..

Hỡi người người ơi.. hỡi chàng chàng ơi..

Em nhớ tới chàng.. em nhớ tới chàng..

Hãy nín nín đi con

Hãy ngủ ngủ đi con

Con hời con hỡi.. con hỡi con hời..

Con hỡi con hời.. con hỡi con.eport this ad

 

Thâm tình mẫu tử xuyên qua những bài hát ru truyền thống đã được nhà thơ Nguyễn Duy nói lên đầy đủ ý nghĩa nhất qua câu thơ “Sữa nuôi phần xác, hát nuôi phần hồn” của ông.

Dưới đây mình có bài “Hát Ru – Đồng Dao” của ông Bùi Trọng Hiền sẽ dẫn giải giúp các bạn tham khảo thêm về 3 thể loại hát ru con của ba miền Nam, Trung, Bắc, của chúng ta.

Đồng thời mình có thêm 4 clips và 1 link tổng thể các điệu “Hát Ru Con Nam Bộ” để các bạn tiện việc tham khảo và thưởng thức.

Mời các bạn cùng ôn lại “Hát Ru Con” trong Dân ca Miền Nam…

Túy Phượng