Evghenhi Aleksandrovich Evtushenko
Theo Báo Nga, nhà thơ E.Eptushenko nhập viện ở Mỹ 31/3/2017 và qua đời 1/4/17, thọ 85 tuổi. Ông yêu cầu được chôn tại Peredelkino, ngoại ô Matxcova, không xa mộ nhà Văn Boris Pastecnak.

Yevgeny Aleksandrovich Yevtushenko sinh ngày 18 tháng 7 năm 1933, qua đời ngày 1 tháng 4 năm 2017, là nhà thơ nổi tiếng người Nga. Ông còn nổi tiếng là đạo diễn và diễn viên điện ảnh, là một trong những nhà thơ lớn nhất của Nga thế kỉ XX.

Yevgeny Aleksandrovich Yevtushenko sinh ở thị trấn Zima, tỉnh Irkutsk, vùng Siberia, Nga. Bố là Aleksandr Rudolfovich Gangnus, mẹ là Zinaida Ermolaevna Evtushenko, khi lớn lên Yevtushenko lấy họ mẹ. Bắt đầu in thơ từ năm 16 tuổi. Năm 1951-1954 học ở trường viết văn Maxim Gorky. Hội viên Hội nhà văn Liên Xô từ năm 1952. Những tác phẩm nổi tiếng nhất của Yevtushenko có thể kể đến các tập thơ Con đường của những người nhiệt tâm (1956), Thuỷ điện Brat (1965), Đằng sau tượng Nữ thần tự do (1970), Thơ tâm tình (1973), tiểu thuyết Đừng chết trước cái chết (1994)... Ngoài thơ và văn xuôi, ông còn là đạo diễn của hai bộ phim theo kịch bản của mình Vườn trẻ (1984), Lễ mai táng Stalin (1991). Năm 1979, ông đóng vai Sionkovsky trong bộ phim Cất cánh của đạo diễn Kulik. Năm 1986-1991 ông là thư kí của Hội nhà văn Liên Xô. Năm 1983 được bầu làm Đại biểu Quốc hội Liên Xô của tỉnh Kharkov. Từ năm 1991 ông kí hợp đồng với Đại học Oklahoma (Mỹ) dạy văn học Nga ở trường này.

Nhà văn, nhà phê bình Yevgeny Rein – người được coi là người bạn, vừa là người thầy của Joseph Brodsky (giải Nobel Văn học 1986) viết: "Nước Nga là một xứ sở đặc biệt, quả quyết trong tất cả mọi mặt, thậm chí dưới góc nhìn của gương mặt thơ ca. Đã 200 năm nay thơ ca Nga chỉ có một nhà thơ vĩ đại. Vẫn như vậy trong thế kỷ 18, trong thế kỷ 19 và thế kỷ 20. Chỉ có điều, nhà thơ vĩ đại này với nhiều khuôn mặt. Đấy là một dây xích liền mạch. Xin đưa ra một thứ tự: Derzhavin – Pushkin – Lermontov – Nekrasov – Blok – Mayakovsky – Akhmatova – Yevtushenko. Đấy là nhà thơ vĩ đại duy nhất với nhiều gương mặt khác nhau. Đấy là số phận thơ ca của nước Nga". Cho đến đầu thế kỷ 21 này, đối với Yevgeny Yevtushenko, thứ tự này xem ra vẫn đúng.

Yevgeny Yevtushenko được tặng rất nhiều giải thưởng của Liên Xô và các nước. Đáng kể nhất có thể kể đến Huân chương Lao động cờ đỏ (1983), Giải thưởng Sư tử vàng (Italia), Giải thưởng Quốc gia của Gruzia, Latvia, Ukraina..., Giải thưởng Walt Whitman. Năm 1995, tiểu thuyết Đừng chết trước cái chết được công nhận là tiểu thuyết nước ngoài hay nhất của Italia. Năm 2002 được tặng giải quốc tế Aquila của Italia. Ông là thành viên danh dự của Viện hàn lâm Nghệ thuật Mỹ, Tây Ban Nha, Giáo sư danh dự của Đại học mới New York, là công dân danh dự của nhiều thành phố ở Nga và Mỹ. Năm 1994 Bảo tàng Bách khoa Moskva ký với Yevtushenko hợp đồng nhận quyền tổ chức sinh nhật của ông trong vòng 25 năm, đến năm 2019. Hằng năm, cứ đến dịp sinh nhật của mình, ông lại từ Mỹ trở về Nga đọc thơ cho người hâm mộ. Thơ của Yevgeny Yevtushenko được dịch ra nhiều thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt.

Tác phẩm:
- Шоссе энтузиастов (Con đường của những người nhiệt tâm, 1956), thơ
- Братская ГЭС (Thuỷ điện Brat, 1965), thơ
- Под кожей статуи Свободы (Đằng sau tượng Nữ thần tự do, 1970), thơ
- Интимная лирика (Thơ tâm tình, 1973), thơ
- Trường tổng hợp Kazan, trường ca
- Не умирай прежде смерти (Đừng chết trước cái chết, 1994), tiểu thuyết
- Ягодные места (Những miền quả mọng, 1981), tiểu thuyết, (đã được dịch ra tiếng Việt với nhan đề Những miền trái chín, Vũ Đình Phòng dịch - NXB Tác phẩm mới 1986)
- Взлет (Cất cánh, 1979), phim
- Детский сад (Vườn trẻ, 1984), phim
- Похороны Сталина (Lễ mai táng Stalin, 1991), phim

Nguon Thivien.net