MỤC LIÊN

 THANH ĐỀ

 

Truyện Thơ

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

 

Minh Họa:

Dương Kinh Thành

 

* DIỆU PHƯƠNG xuất bản 2009 *

 

Lời nói đầu

____________

 

     Bà Thanh Đề là mẹ của ngài Mục Kiền Liên (cũng gọi là Mục Liên). Bà tính tình tham lam, độc ác, không tin Tam Bảo, tạo ra nhiều tội lỗi nặng nề, gây ra nhiều “nhân” xấu nên khi chết đi chịu “quả” ác, bị đày vào ác đạo, sinh làm loài ngạ quỷ, đói khát triền miên trong đại địa ngục.

     Ngài Mục Liên là một trong số mười đại đệ tử của Đức Phật, tài giỏi hàng đầu về thần thông. Một ngày ngài dùng “đạo nhãn” xem trong thế gian và nhận thấy mẹ mình bị sinh vào con đường đói khổ trong chốn địa ngục thẳm sâu, chịu bao nhiêu cực hình. Ngài thương xót nên mang cơm đến dâng cho mẹ. Bởi lòng tham lam độc ác trong tiền kiếp nổi bừng lên nên khi bà mẹ đưa cơm vào miệng thì cơm hóa thành ra than hồng, bà không ăn được.

     Ngài Mục Liên hết sức đau buồn, trở về bạch với Phật mọi sự tình và cầu xin Phật chỉ dạy cho phương cách cứu độ mẹ mình. Phật dạy rằng mặc dù lòng hiếu thảo của ngài vô cùng lớn lao và tuy rất giỏi về thần thông ngài cũng không thể một mình mà cứu độ được cho mẹ.  Phải cần nhờ đến oai thần, đến đức lớn như biển, đến lực gia trì của chư tăng, ni trong mười phương, mới mong giải thoát được cho mẹ.

     Ngài Mục Liên đã thực hiện đúng những lời Phật dạy, vào ngày RẰM tháng BẢY, ngày lễ VU LAN, thành tâm kính lễ trai tăng nên mẹ mới thoát khỏi kiếp quỷ đói và sinh về cảnh giới an lành.

     Truyện MỤC LIÊN – THANH ĐỀ nhấn mạnh đến luật “nhân quả”, đến lòng hiếu thảo chí thành của ngài Mục Liên và công đức trì trai, giữ giới thanh tịnh trong ba tháng an cư kiết hạ của chư tăng, ni. Tất cả cùng thành tâm chú nguyện mà tạo ra sức mạnh cảm thông và kích thích đến tâm hồn bà Thanh Đề, làm bà tự bản thân mình thức tỉnh cơn mê, xoay chuyển tâm niệm ác, hướng về nẻo thiện và do đó thoát khỏi hình phạt khổ cực nơi địa ngục. Kinh Phật dạy rằng: “Tâm có thể tạo nghiệp, mà tâm cũng có thể chuyển nghiệp.”

     Ngài Mục Liên là một tấm gương sáng chói tượng trưng cho lòng chí hiếu và báo ân. Ngài đã thực hành phép sám hối để báo ân mà cứu được mẹ thoát khỏi địa ngục.

*

     Ngày lễ Vu Lan trong Đạo Phật là ngày “Phật Hoan Hỷ”, ngày “Tự Tứ”. Tăng, Ni tập trung vào sự tu niệm và thỉnh cầu những bậc trưởng thượng chỉ dạy mọi lỗi lầm để mình thành tâm sám hối nên Phật rất vui vì tinh thần phục thiện, hối cải đó.

     Ngày Vu Lan cũng là ngày “Báo Hiếu”, gợi lại lòng hiếu thảo của người con Phật. Nhân dịp này Phật tử nhớ lại công ơn cha mẹ sinh thành nuôi dưỡng cực khổ mà nhờ đến sức chú nguyện của chư tăng, ni để phụ lực mà độ cho cha mẹ.

     Cha mẹ quá vãng dù đã qua bảy đời thì nếu có sa vào đường khổ cũng nhờ phúc đức này mà được thoát khỏi, được siêu thăng. Còn nếu cha mẹ không đi trong đường khổ thì nhờ phúc đức này mà được tăng trưởng thiện căn. Nếu cha mẹ còn sống, chưa qua đời, thời nhờ phúc đức đó mà tăng trưởng tuổi thọ và phát tâm Bồ Đề.

     Ngày lễ Vu Lan cũng là ngày “Xá Tội Vong Nhân”, ngày cầu siêu độ cho tiền nhân quá cố. Đó là ngày tha thứ mọi lỗi lầm. Mọi người đều ăn năn, xin cải đổi sám hối. Chư tăng, ni cầu nguyện cho các vong nhân được thoát khỏi cảnh đọa đày của ba đường ác là “địa ngục, ngạ quỷ và súc sinh”.

     Hiếu thảo thường được hiểu là lo đầy đủ mọi thứ về vật chất cho cha mẹ. Nhưng cha mẹ sẽ qua đời một ngày nào đó. Theo Đạo Phật, chúng ta không chỉ có mặt ở một đời này mà còn có mặt ở vô số kiếp về trước và sau nữa, mất thân này sẽ mang thân khác. Bởi vậy người con hiếu còn phải lo cho cha mẹ cả về tinh thần, làm sao thức tỉnh cha mẹ hướng về đường thiện, tin vào nhân quả tội phước, quy y tam Bảo, niệm Phật làm lành để trong đời hiện tại cha mẹ được yên vui và khi mất đi sẽ được hạnh phúc, an lành trong đời sau.

     “Tâm hiếu là tâm Phật. Hạnh hiếu là hạnh Phật”. Với truyền thống người Việt ta, hiếu thảo là một nền tảng đạo đức rất cần thiết, rất thiêng liêng và cao cả. Có hiếu trong gia đình thì mới có thể là một công dân tốt ngoài xã hội. Hiếu là bước đầu để xây dựng một gia đình tốt đẹp, một xã hội văn minh và tiến lên thành một quốc gia cường thịnh.

*

     Soạn giả Tâm Minh Ngô Tằng Giao đã dựa vào một số tài liệu xưa và nay mà viết lại toàn bộ truyện MỤC LIÊN – THANH ĐỀ bằng những dòng thơ “lục bát” nhẹ nhàng, trong sáng và bình dị để độc giả dễ đọc, dễ hiểu và dễ cảm nhận. Mong rằng ý nghĩa của truyện xưa này sẽ là ngọn đuốc tuệ soi sáng cho con người nương vào đó để vượt qua những con đường vô minh, hành phép sám hối mà diệt tội, hầu vượt qua biển khổ sinh tử mà ghé bờ giải thoát thơm hương.

 

Diệu Phương

(2009)                                                                           

 

 

 

 

 

 

 

 

Truyện xưa có kể lại rằng

Thời kỳ Đức Phật còn đang tại trần

Nơi thành Vương Xá xa xăm

Có ông trưởng giả vô ngần giàu sang

Nhiều vườn ruộng, lắm bạc vàng

Từng bầy voi ngựa, từng đàn trâu dê

Gia nhân đông đúc cận kề

Ông tên Phó Tướng muôn bề tốt thay

Giữ gìn đạo đức hàng ngày

Thường tu Lục Độ lâu nay chẳng rời:

“Một là bố thí cho người

Hai là trì giới sống đời sạch trong

 

Ba là nhẫn nhục tột cùng

Bốn là tinh tấn quyết lòng theo tu

Năm là thiền định công phu

Sáu là trí tuệ rạng như ánh hồng.”

Bà Thanh Đề là vợ ông

Than ôi trái lại vô cùng xấu xa

Vừa tham lam lại gian tà

Làm điều ác đức tính ra đủ mười.

Sinh con trai được một người

Tên là La Bốc tính thời dễ thương

Vừa thông minh đủ mọi đường

Lại thêm hiếu thảo xóm làng nổi danh.

 

Thời gian thấm thoắt trôi nhanh

Ít lâu sau đó gia đình không vui

Vì ông trưởng giả qua đời

Chàng trai La Bốc tức thời cư tang

Đủ ba năm, rất đàng hoàng

Cho tròn chữ hiếu lòng chàng mới yên.

Mãn kỳ tang chế nói trên

Chàng bèn tìm mẹ và liền thưa ngay:

“Các kho châu báu lâu nay

Mở ra tính toán mai này rồi chia

Ba phần đều đặn trọn bề

Một phần dâng mẹ dùng chi hàng ngày

Một phần sửa soạn tiệc chay

Cúng dường Tam Bảo lòng đầy thành tâm

Còn con xin giữ một phần

Dùng làm vốn liếng vì cần đi xa

Nơi xứ lạ, không gần nhà

Kinh doanh buôn bán lo mà lập thân

Tạo nên cơ nghiệp sáng ngần

Thời nhà mình cũng thêm phần vẻ vang.”

Mẹ nghe, thuận ý cùng chàng

Chàng liền sửa soạn lên đường đi buôn,

Gia nhân Ích Lợi tinh khôn

Thỉnh cầu xin được đi luôn theo cùng.

*

 

 

Khi chàng vừa mới đi xong

Mẹ chàng vội triệu tập trong gia đình

Gia nhân tụ họp vây quanh

Bà Thanh Đề nói ý mình cho nghe:

“Con ta trước lúc ra đi

Dặn ta chu tất mỗi khi cúng dường

Cúng trai tăng chớ coi thường

Nhưng ta chẳng muốn theo đường này đâu

Ta không tin ở đạo mầu

Cho nên nếu có tăng nào tới đây

Để mà khất thực hàng ngày

Thời dùng roi gậy đánh ngay đuổi liền

 

Thế là họ hết làm phiền

Về sau không dám đến bên nhà mình,

Số tiền cúng ta để dành

Mua nhiều súc vật thỏa tình bấy lâu

Ngỗng ngan, dê ngựa, bò trâu

Heo cùng gà vịt giết mau tế thần

Rồi ăn cho sướng miệng luôn

Ăn xong mua nữa chẳng buồn tiếc thương

Ăn hoài cho đến chán chường

Tôi gì mà phải cúng dường cho ai!”

Gia nhân miễn cưỡng theo lời

Chỉ lo giết chóc, xa rời các tăng.

*

Về phần La Bốc buôn hàng

Ba năm trời đã lẹ làng êm trôi

Làm ăn cần kiệm xứ người

Bán buôn chịu khó nay thời giàu lên,

Một ngày chàng quyết định liền

Trờ về thăm viếng mẹ hiền yêu thương.

Mệt vì di chuyển dọc đường

Tới ngoài thành phố thời chàng dừng chân

Tạm ngừng cho khỏe đôi phần

Sai người về trước báo thân mẫu mình,

Gia nhân Ích Lợi nhiệt tình

Tuân theo lệnh chủ phóng nhanh về liền.

Một hầu gái thấy trước tiên

Chạy vào tìm chủ báo tin bất thường

Bà Thanh Đề vội phô trương

Làm như mình cũng cúng dường chư tăng

Nên trong nhà bày vội vàng

Mang nhiều phan phướn trang hoàng êm xuôi

Vừa khi Ích Lợi tới nơi

Bà bèn nghiêm chỉnh cất lời hỏi ngay:

“Con ta về thật mừng thay

Sao chưa có mặt? Giờ này ở đâu?”

Gia nhân vội vã trình mau:

“Thưa bà công tử chưa vào tới đây

Hãy còn ở tận phía Tây

Ngoài thành Vương Xá vài ngày nữa thôi.”

Bà Thanh Đề nói giọng vui:

“Sau khi La Bốc và ngươi lên đường

Ta liền tổ chức cúng dường

Hơn năm trăm vị chư tăng tại nhà.”

Gia nhân Ích Lợi nghe qua

Trong lòng chợt thấy chan hòa niềm vui

Khi vào nhà thấy khắp nơi

Đây thời phan phướn, kia thời bông hoa

Chiếu giường, bàn ghế phô ra

Lại thêm bát chén thật là ngổn ngang

Đều chưa dọn dẹp đàng hoàng

Bao điều trước mắt rõ ràng đáng tin.

Nghĩ đây là đấng mẹ hiền

Gia nhân trở lại nào quên tường trình

Những gì trông thấy rành rành

Nghe xong La Bốc quả tình hân hoan

Vội về, hoan hỉ ngập tràn

Vừa đi vừa lạy vô vàn thành tâm.

Họ hàng, quyến thuộc, người thân

Nghe chàng trở lại xa gần họp nhau

Kéo ra đón tiếp trước sau

Nhìn chàng đi đứng thấy sao bất thường

Vừa đi vừa lạy dọc đường

Họ bèn xúm hỏi: “Ông đương làm gì

Phật đâu có phía trước kia

Tăng thời không có ở về phía sau

Vậy ông lễ lạy ai nào?”

Chàng La Bốc ngại ngần đâu trả lời:

“Chính là tôi lạy mẹ tôi

Tôi vì buôn bán vừa rồi đi xa

Mẹ tôi lúc ở lại nhà

Kính tin Tam Bảo, thiết tha cúng dường

Hơn năm trăm vị cao tăng

Bà mời cung kính đàng hoàng lắm thay.”

Mọi người kinh ngạc nói ngay:

“Vì ông đi vắng nào hay sự tình

Mẹ ông ở lại gia đình

Bao nhiêu ác nghiệp tự mình gây ra

Chư tăng khất thực trước nhà

Bà đều đánh đuổi thấy mà tang thương,

Còn tiền ông dặn cúng dường

Bà mua súc vật và thường giết ăn

Sau khi cắt tiết tế thần

Chính tay bà đã bao lần sát sinh.”

Chàng nghe tội lỗi mẹ mình

Tưởng như sét đánh thình lình bên tai

Ngã luôn xuống đất nằm dài

Lịm người bất tỉnh một hồi thật lâu

Tin nghe mang lắm đớn đau

Thấy mà tội nghiệp biết bao cho chàng.

 

Bà Thanh Đề rất hoang mang

Khi nghe tin dữ vội vàng chạy ra

Được con cho biết chính bà

Gây bao ác nghiệp trong nhà mới đây

Nên con lâm tình cảnh này,

Bà bèn cứu chữa con ngay tức thì

Rồi bà lớn tiếng nguyện thề:

“Trời cao đất rộng bốn bề thênh thang

Bể kia lồng lộng sóng vàng

Nếu mà mẹ chẳng cúng dường chư tăng

Sau khi con rời khỏi làng

Thời về mẹ bệnh liệt giường luôn thôi

 

 

Rồi khi nhắm mắt lìa đời

Đọa vào địa ngục đúng lời thề đây

Chịu bao quả báo sau này

Mong con hãy trở về ngay gia đình!”

Nghe lời thề của mẹ mình

Nặng như trái núi quả tình gớm ghê

Tin lời mẹ dối gian thề

Nên chàng La Bốc chịu về nhà ngay.

*

Về nhà chỉ được ít ngày

Ai ngờ xảy chuyện không hay mất rồi

Mẹ chàng khó chịu trong người

Rồi lâm bệnh nặng, tứ thời mê man

Dù cho có uống thuốc thang

Bệnh không thuyên giảm, ngày càng nặng thêm,

Qua bảy ngày và bảy đêm

Sau hồi nguy kịch bà liền mệnh chung

Lời thề ứng nghiệm vô cùng

Diêm Vương có lẽ đã không tha rồi

Sai Quỷ Vương lên tận nơi

Bắt hồn bà xuống đúng lời thề kia.

Biết rằng mẹ nghiệp nặng nề

Cho nên La Bốc tức thì lo toan

Vừa mai táng mẹ chu toàn

Vừa lo tạo phước há ngần ngại chi

Hồi hướng cho mẹ tức thì,

Bán buôn kiếm bởi chuyến đi có lời

Chàng đem bố thí khắp nơi

Giúp dân thiếu mặc, cứu người đói ăn

Lập chùa chiền, cúng chư tăng

Bản thân tu học đạo vàng tại gia

Tụng kinh, niệm Phật thiết tha

Trì trai, giữ giới thật là thành tâm.

Dựng lều cỏ cạnh mộ phần

Nơi chôn mẹ chốn sơn lâm an bình

Ba năm thủ hiếu chí tình

Muôn chim bay đến đậu quanh rộn ràng

 

 

Tha đất mới, lượm hoa vàng

Để lên ngôi mộ mẹ chàng kính dâng.

*

Thời gian xoay chuyển lẹ làng

Ba năm thủ hiếu nhẹ nhàng trôi qua

Một ngày La Bốc nghĩ ra

Cho rằng mình phải xuất gia tu hành

Mới mong báo đáp mẹ mình

Báo cho trọn vẹn ân tình sâu xa

Chàng bèn nghĩ đến Phật Đà

Núi Kỳ Xà Quật tìm qua hầu Ngài.

Sau khi quỳ lễ xong xuôi

Chàng La Bốc mới thốt lời thiết thân

 

Kính thưa: “Bạch Đức Thế Tôn

Song thân con đã lìa trần vắng xa

Nếu giờ đây con xuất gia

Có đem phước báu cho cha mẹ mình?”

Phật bèn giảng giải điều lành:

“Này người con thảo tâm thành chớ quên

Ở trên trần thế muộn phiền

Song thân nếu có lòng tin đạo mầu

Cho con theo đạo tu mau

Hoặc trai, hoặc gái, chỉ cầu một thôi

Xuất gia trọn vẹn được rồi

Bao công đức ấy so thời vô biên

Hơn xây tháp quý triền miên

Hơn xây bốn vạn tám nghìn tháp trên,

Bởi vì cha mẹ hiện tiền

Nhờ công đức ấy được thêm rất nhiều

Thêm phước tuệ biết bao nhiêu,

Còn như cha mẹ quý yêu qua đời

Dù trong quá khứ một thời

Được sinh tịnh độ vào nơi an lành.”

Nghe xong La Bốc tâm thành

Mở lòng rộng lớn quyết tình xuất gia

Quỳ xin Phật thật thiết tha,

Phật nhìn thấy dáng nhu hòa hiền lương

Lại thêm hiếu đễ mọi đường

Nên hoan hỷ thuận nhận chàng thật mau

Cạo luôn tóc, cạo cả râu

Cà sa đơn giản khoác vào đẹp thay

Phật liền thọ ký cho ngay

Đặt cho pháp hiệu từ đây thường dùng

Mục Kiền Liên, đẹp vô cùng

Tấm gương hiếu đễ vang lừng theo tên.

Từ đây ngài Mục Kiền Liên

Cõi trần lánh bước, cửa thiền nương thân

Lo tu thiền định chuyên cần

Nhờ vào tri thức sáng ngần vốn xưa

Lại thêm dốc chí quyết tu

Tiến mau tới bậc thượng thừa thật nhanh

 

Bản tâm tỏ ngộ đạt thành

“Thần thông” chứng được nổi danh đương thời

Đứng vào bậc nhất ngay thôi

Trong hàng đệ tử của nơi cửa Thiền.

*

Một ngày ngài Mục Kiền Liên

Nhớ về mẹ quý tâm liền xót xa

Công ơn cha mẹ bao la

Như trời như biển sao mà báo đây

Mẹ nơi nào khó kiếm thay,

Phần mình giải thoát thân này đã xong.

Ngài liền dùng đến thần thông

Kiếm tìm hồn mẹ ở trong cõi trời,

Xuống tìm địa ngục tận nơi

Đều không thấy mẹ khiến ngài đau thương

Mới về bạch Phật tỏ tường,

Phật bèn cho biết rõ ràng như sau:

“Mẹ con đáng trách lắm sao

Khi bà còn sống gây bao tội tình

Không tin Tam Bảo đã đành

Nói năng dối trá, tranh giành tham lam

Vừa gian xảo, lại bất nhân

Nhẫn tâm sát hại vô vàn sinh linh

Sau khi chết chịu cực hình

Đọa vào địa ngục thân mình thảm thê.”

Nghe lời Phật dạy mọi bề

Mục Kiền Liên thấy não nề tâm can

Nghẹn ngào thương xót bội phần

Bèn vào nhập định dùng thần thông ngay

Đi tìm mẹ khắp đó đây

Khắp tầng địa ngục lòng đầy hoang mang.

*

Đầu tiên ngài tới “Nhân Quan”

Nơi đây địa ngục người đang thụ hình

Kẻ thời bị móc mắt mình

Kẻ thời bị chặt thân hình thương thay

Chặt một chân hoặc một tay

Kẻ kia bị xẻo mất ngay mũi rồi

 

Có người bị xẻ làm đôi

Từ đầu trở xuống chân ôi hãi hùng.

Ngài nhìn thấy xót vô cùng

Hỏi thăm chúa ngục với lòng cảm thương

Tức thời chúa ngục thưa rằng:

“Bọn này khi sống tính thường gian manh

Lừa thầy, phản bạn, tuyệt tình

Nghe lời phỉnh nịnh quẩn quanh hại người

Mắt nhìn điều phải buông xuôi

Tai nghe chuyện xấu mãi rồi hùa theo

Tay chân sát hại đủ điều

Khiến người lương thiện chịu nhiều nguy nan.”

Mục Kiền Liên buồn chứa chan

Tìm đâu thấy bóng mẫu thân của mình.

*

Ngài bèn tiếp cuộc hành trình

Bước qua địa ngục “Xảo Minh” nhìn vào

Thấy tội nhân thảm biết bao

Bị treo, bị trói ngược vào phía trên

Tóc thời bị lửa đốt lên

Đầu trâu, mặt ngựa moi liền tim ra,

Kẻ kia treo ở phía xa

Thân lăn vách đá hét la rợn người

Nơi đây chúa ngục thốt lời:

“Bọn này khi sống trên đời gian manh

Vong ân, bội nghĩa, bạc tình

 

Bao công ơn kẻ giúp mình mau quên

Hưởng lành mà chẳng chịu yên

Tranh giành cao thấp gây nên oán hờn,

Khi tiền nhiều lại lên chân

Không màng phải trái, đuổi luôn thâm tình

Kiếp sau hôi hám thân mình

Đọa làm thú vật dáng hình khó coi.”

Mục Kiền Liên kiếm khắp nơi

Vẫn không thấy mẹ đành dời chân đi.

*

Qua tầng “Bác Hoạch” gần kề

Chốn này địa ngục thảm thê đọa đày

Chúng sinh bị bỏ cối xay

Máu me lênh láng thân gầy nát tan

Phơi ra xương thịt ngổn ngang

Chết đi sống lại khóc than bao lần.

Cảnh tang thương thấy nhẫn tâm

Hỏi thăm chúa ngục nguyên nhân cực hình.

Ngài nghe chúa ngục phẩm bình:

“Nơi đây là những chúng sinh ở đời

Không tin Tam Bảo mãi thôi

Lại còn mưu giết hại người chung quanh

Luôn luôn gieo khổ sinh linh

Gây nhiều tội ác tày đình trước sau

Mình làm mình chịu thoát đâu

Ngày nay quả báo gánh mau tức thì.”

 

Bóng hình mẹ chẳng thấy chi

Mục Kiền Liên bước chân đi ngậm ngùi.

*

Xuống tầng địa ngục dưới rồi

Ngẩng nhìn “Kiếm Thọ” là nơi chốn này

Tội nhân đang bị đọa đày

Ngồi trên mũi kiếm thân gầy tang thương

Tay vin thép nhọn kinh hoàng

Đường gân lìa đứt, đốt xương rã rời.

Hỏi thăm chúa ngục trả lời:

“Tội nhân này sống trên đời nhởn nhơ

Không tin nhân qu ả bao giờ

Sát sinh tàn bạo chực chờ để ăn

 

Cho như vậy bổ tấm thân

Ăn cho sướng miệng, tạo nhân dữ dằn

Giờ đây nào có kịp than

Gây nhân trả quả lời vàng không tin.”

Trong đây ngài Mục Kiền Liên

Tìm không thấy mẹ nên liền đi luôn.

*

Xuống ngay địa ngục kinh hồn

Chốn này tên gọi “Đao Sơn” bít bùng

Đao, gươm nhọn hoắt kín tường

Xẻ thân, lóc thịt, máu vương tràn trề

Tội nhân gào thét não nề

Hỏi thăm, chúa ngục tức thì thưa ngay:

“Trên dương gian những kẻ này

Dùng dao xẻ thịt phanh thây trâu bò

Lợn dê mổ bụng đút lò

Nấu ninh hầm rán ăn cho thỏa lòng

Gieo nhân độc ác vô cùng

Ngày nay quả báo não nùng tiêu ma.”

*

Kiếm hoài bóng mẹ không ra

Ngài liền tới ngục “Khôi Hà” kế bên

Tội nhân trong đó kêu rên

Người thời đang bị bỏ lên vạc dầu

Người thì chạy trốn trước sau

Khắp mình lửa đốt từ đầu tới chân

Chen nhau chạy muốn thoát thân

Tới ngay bốn cửa mở gần chung quanh

Vừa rên xiết vừa tranh giành

Cửa kia tự động đóng nhanh lại rồi

Quẩn quanh lò lửa tới lui

Thoát đâu ngọn lửa cháy thui thân hình.

Mục Kiền Liên thấy tội tình

Hỏi thời chúa ngục thưa trình đầu đuôi:

“Bọn này lúc sống trên đời

Âm mưu cố sát bao người nhẫn tâm

Kéo bè kết cánh ác nhân

Ra tay ức hiếp người dân lành hiền

 

Gây bao ác nghiệp triền miên

Giờ đây phải trả nghiệp liền thoát đâu.”

Trong lò lửa cháy ngập đầu

Tìm không thấy mẹ nỗi sầu gia tăng.

*

Mục Kiền Liên bước chân sang

Ngục tên “Đồng Trụ” kinh hoàng diễn ra

Tội nhân ôm cột kêu la

Cột đồng nóng bỏng đốt da thịt người

Khắp mình lửa cháy bốc hơi

Miệng thời sắt nóng nuốt rồi nhả ra

Thật đau đớn, thật xót xa,

Theo lời chúa ngục: “Đó là tội nhân

 

Khi còn ở cõi dương trần

Cậy quyền cậy thế luôn ăn hiếp người

Giam cầm kẻ yếu mãi thôi

Ngày nay quả báo thấy thời thương tâm.”

Chốn này không thấy mẫu thân

Ngài liền rộng mở lòng nhân của mình

Nói cùng chúa ngục chân tình:

“Nay tôi muốn chịu cực hình tại đây

Thay cho các tội nhân này

Chịu bao khổ não đọa đày được chăng?”

Nghiêm trang chúa ngục thưa rằng:

“Ai làm nấy chịu đã hằng bao lâu

Điều ngài muốn không được đâu

 

Mẹ con cũng chẳng thế nào chịu thay

Huống chi ngài lạ tới đây,

Theo tôi chỉ có cách này là hơn

Nếu ai muốn cứu tội nhân

Thoát ra địa ngục vô ngần đớn đau

Thời tìm Phật để thỉnh cầu

Thành tâm sám hối rồi mau nhiệt tình

Ăn chay, niệm Phật, tụng kinh

Chăm lo thiền định cho tinh tấn hoài

Mười điều lành làm đủ mười

Giúp người hoạn nạn, cứu người nguy nan

Lo truyền bá ánh đạo vàng

Mới mong cơ hội tiêu tan tội tình

Giải trừ nghiệp chướng của mình

Cùng tìm về cõi tịnh thanh tâm hồn

Cùng thành Chánh Giác được luôn

Con đường địa ngục không còn sa chân.”

*

Mục Kiền Liên tìm mẫu thân

Qua bao cửa ngục xa gần thấy đâu

Bước đi buồn bã cúi đầu

Xuống tầng địa ngục dưới sâu kiếm tìm

Nơi đây lạnh buốt khắp miền

“Hàn Băng” địa ngục là tên chốn này

Tội nhân lạnh cóng chân tay

Thịt da nứt nẻ, mặt mày tái xanh

Nằm ôm tuyết lạnh chung quanh

Nào đâu được phép cựa mình thoát đi.

Ngài thương cảm hỏi tội gì

Thời nghe lời chúa ngục kia tỏ bày:

“Tội nhân trong địa ngục này

Nhiều tiền lắm bạc trước đây ở đời

Mượn người làm việc xong rồi

Cậy tiền ức hiếp đám người làm công

Nhẫn tâm bóc lột vô cùng

Nắng mưa, nóng lạnh cũng không đoái hoài

Nay thời quả báo dài dài.”

Mục Kiền Liên kiếm mẹ thời không ra.

 

Ngài sầu não bước chân qua

Vào ngay địa ngục rất là tối tăm

Ngục “Hắc Ám” tối quanh năm

Không còn ánh sáng, tội nhân kinh hoàng

Thần kinh căng thẳng vô vàn

Khó mong thoát cảnh lầm than thân mình.

Ngài đau xót hỏi sự tình

Được nghe chúa ngục tường trình như sau:

“Nhóm này lúc sống hùa nhau

Vô minh, ngu dại lao đầu bến mê

Không phân thiện ác đôi bề

Không tin nhân quả, không hề thương ai

Cho nên tạo nghiệp xấu hoài

Giờ đây quả báo thấy thời đớn đau.”

 

*

Kiếm tìm không thấy mẹ đâu

Mục Kiền Liên lại đi vào ngục bên

Ngục “Canh Thiệt” vang tiếng rên

Tội nhân bị móc miệng liền kêu la

Câu bằng sắt kéo lưỡi ra

Thay trâu khổ nhọc để mà cày sâu

Nghiệp này trả thật dãi dàu

Khổ đau không biết giờ nào thoát ly.

Quan cai ngục nói tức thì:

“Bọn này lúc sống muôn bề dối gian

Lời thêu dệt, miệng nói càn

Thốt lời hung ác, nói năng đôi chiều

 

Gieo nhân xấu đã quá nhiều

Giờ đây quả báo đủ điều gặt thôi.”

*

Tìm không thấy mẹ khắp nơi

Ngài liền đi nữa nhìn thời thấy ngay

Một bày quỷ đói quanh đây

Đầu to như của trâu cày khác chi

Bụng to như cái trống kia

Cổ thời lại nhỏ khác gì cây kim

Hình thù xấu xí khó nhìn

Đói ăn lê lết khắp miền gần xa,

Đồ ăn đôi lúc kiếm ra

Cổ thì quá nhỏ khó mà nuốt trôi

 

Lửa trong miệng, lửa trên môi

Bốc ra ngùn ngụt thấy thời hãi thay.

Ngài bèn thăm hỏi nhóm này:

“Tội chi mà bị đọa đày thảm thê

Trước kia tạo nghiệp ác gì?”

Quỷ bèn lên tiếng não nề thưa luôn:

“Chúng tôi khi sống cõi trần

Tham lam, bỏn xẻn vô ngần ngài ơi,

Của thời giấu kỹ một nơi

Mặc cho cha mẹ tứ thời đói ăn

Không hề tỏ chút ăn năn

Ngoài ra Tam Bảo chẳng cần kính tin

Quanh năm chỉ nghĩ bạc tiền

Giờ đây quả báo hiển nhiên thảm sầu!”

*

Mẹ hiền tìm mãi thấy đâu

Mục Kiền Liên lại cúi đầu bước đi

Trong lòng chất ngất sầu bi

Bước lần tới cửa ngục kia xa vời

Ngẩng nhìn thấy khó vào rồi

Ngục “Cao Tường” chính là nơi chốn này

Vây quanh có vách sắt dày

Tường cao muôn dặm bao ngay bốn bề

Lại thêm lưới thép giăng che

Chó đồng to lớn hăm he canh chừng

Bốn con khạc lửa đỏ hừng

Sủa vang gầm thét dữ hung dọa người.

Ngài tìm cách để vào coi

Tiếc thay cửa đóng kín rồi còn chi

Dùng mắt tuệ không thấy gì

Pháp thân chẳng lọt, cửa kia khó vào

Ngài đành chịu không biết sao

Trong lòng thất vọng nghẹn ngào trở lui

Than rằng: “Đi đã khắp nơi

Qua bao cửa ngục mẹ thời thấy đâu

Đến đây chất ngất buồn đau

Con qua không nổi ngục Cao Tường rồi

Trở về dương thế đành thôi

Con tìm đến Phật xin lời từ bi

 

Chỉ đường chỉ lối con đi

Quyết tâm tìm mẹ quản chi nhọc nhằn!”

*

Trên đường trở lại dương gian

Ngài quay nhìn lại dặm ngàn đã qua

Nghĩ ngoài ngục Cao Tường ra

Còn nhiều ngục nữa dễ mà thấy đâu

Mắt thường nhìn chẳng được nào

Pháp thân cũng khó lọt vào cho cam

Bởi vì trên chốn dương gian

Còn bao nhiêu tội vô vàn điêu linh

Gây ra bởi khắp chúng sinh

Ít ai có dịp tự mình nghe ra

 

Nên đành tâm niệm Phật Đà

Nghĩ về mẹ quý xót xa nỗi niềm.

Và rồi ngài Mục Kiền Liên

Sau khi quyết định xả thiền xong xuôi

Thế là thần thức tức thời

Trở về thực tại ngay nơi dương trần

Vẫn còn đau đớn xót thầm

Nào quên cảnh tượng xa gần tang thương

Khắp trong địa ngục kinh hoàng,

Càng mong gặp mẹ lòng càng nôn nao

Tình thương mẹ mãi dạt dào

Bèn tìm đến Phật mong sao giúp ngài.

*

Sau khi tới chỗ Phật ngồi

Ngài bèn đi nhiễu quanh nơi ba vòng

Rồi quỳ bạch Phật nỗi lòng:

“Theo lời Phật dạy con không ngại ngần

Xuống bao tầng ngục xa gần

Nhưng không tìm thấy mẫu thân chốn nào,

Thấy chúng sinh khổ xiết bao

Xương tan, thịt nát khóc gào, rên la

Thật là thảm cảnh xót xa

Đủ thành phần cõi ta bà dương gian

Sau cùng con phải dừng chân

Tại nơi ngục nọ tường ngăn cao vời

 

 

Cửa thời kín mít khắp nơi

Gọi không ai mở, bóng người thấy đâu

Con dùng mắt tuệ nhìn vào

Cũng không thấy được chút nào phía trong

Con xin từ phụ xót thương

Chỉ bày cho cách vượt tường êm xuôi.”

Nhìn người đệ tử nổi trôi

Tấm lòng hiếu đễ ít ai sánh cùng

Phật thương chỉ dạy hết lòng:

“Cao Tường là ngục mẹ con đọa vào

Bà mang tội nặng xiết bao

Hàng ngày thọ khổ đội đầu máu tươi

Bàn chông ngồi thủng thân người,

Cao Tường ngục lớn là nơi khó vào

Phải nhờ tích trượng nhiệm màu

Cùng là y, bát mới mau hoàn thành

Đây là báu vật hiển linh

Của ta sẵn có nay dành cho con

Mang theo tới ngục đó luôn

Dùng tích trượng dộng ba lần xuống hiên

Sẽ long chốt, sẽ rơi then

Cửa ngục tự động mở liền ra mau,

Cầm thêm viên ngọc minh châu

Soi tầng tăm tối, xua màu u minh.”

 

Mục Kiền Liên tạ ân tình

Trong tay nắm gậy, trên mình khoác y

Cầm theo bình bát ra đi

Sẵn bao vật báu nên chi vững lòng

Lại thêm ngài có thần thông

Tới ngay cửa ngục cũng không khó gì

Vẻ trang nghiêm, dáng uy nghi

Ngài cầm tích trượng tức thì khoan thai

Dộng ba cái trước cửa cài

Ngục trong vang dội, vách ngoài nhẹ rung

Lưới vén lên, cửa mở tung

Ngài bèn nhẹ bước ung dung đi vào

Bên trong náo loạn xiết bao,

 

Tức thì chúa ngục tới mau hỏi rằng:

 “Thấy ngài là một vị tăng

Tai sao mở cửa ngục đường vào đây

Vì người bị nhốt tầng này

Đều là tội phạm đọa đày triền miên

Trước đây Tam Bảo không tin

Làm điều ngũ nghịch gây nên tội tình?”

Mục Kiền Liên nói chân thành

Rằng ngài muốn kiếm mẹ mình đã lâu

 Tỏ lòng hiếu, báo ân sâu

Dù bao gian khó há đâu ngại ngần.

Ngục quan thắc mắc hỏi luôn:

“Làm sao ngài biết mẫu thân chốn này?”

 

Ngài từ tốn đáp: “Lành thay!

Tôi nhờ Đức Phật chỉ bày cho hay.”

Ngục quan mừng rỡ hỏi ngay:

“Nhờ ơn Đức Phật thật may vô vàn,

Ngài cùng Phật có họ hàng?”

Ngài nghe hỏi vậy vội vàng xưng tên:

“Tôi hiệu là Mục Kiền Liên

Vốn là đệ tử Phật trên dương trần

Xuống đây tìm kiếm mẫu thân

Họ Lưu, tên gọi phu nhân Thanh Đề

Ở thành Vương Xá xưa kia.”

Ngục quan mở sổ tức thì kiểm tra

Sau khi đã kiếm được ra

Bèn lên tiếng gọi tên bà vang âm:

“Ai là Thanh Đề phu nhân

Ở thành Vương Xá? Tôi cần gặp đây!

Có thầy tăng xuống ngục này

Ngỏ lời muốn gặp, lâu nay kiếm tìm

Thầy tên là Mục Kiền Liên

Chắc không lâu nữa bà liền rời thôi

Sẽ mau thoát khỏi ngục rồi!”

Tiếng vang lên hỏi, không ai trả lời.

Ngục quan tìm gặp tận nơi

Bà Thanh Đề mới bồi hồi nói ra:

“Lúc tôi còn sống tại nhà

Sinh ra được một con và đặt tên

Là La Bốc rất lành hiền

Chứ không phải Mục Kiền Liên bao giờ,

Con tôi cũng chẳng xuất gia

Nên tôi không dám đi ra gặp thầy.”

Ngục quan quay trở lại ngay

Gặp thầy tăng nói thầy hay sự tình

Rằng bà cho biết con mình

Không hề trong giới tu hành khi nao

Và tên gọi chẳng giống nào.

Người con thảo nói nghẹn ngào thiết tha:

“Khi còn mẹ, lúc còn cha

Cái tên La Bốc chính là tên tôi

 

Sau khi cha mẹ qua đời

Thời tôi theo Phật tu nơi cửa Thiền

Có tên là Mục Kiền Liên

Xót tình mẹ quý lo tìm biết bao!”

Ngục quan quay gót trở vào

Nói: “Thầy tăng đó ai nào khác xa

Chính là La Bốc con bà.”

Bà Thanh Đề vội tỏ ra vui mừng

Muốn xin gặp mặt vô cùng.

Ngục quan lúc đó đồng lòng dắt đi

Cho bà gặp được thầy kia

Mong bà thoát cảnh não nề lầm than.

*

Mục Kiền Liên gặp mẫu thân

Chao ơi thấy mẹ dao đâm khắp mình

Toàn thân lửa cháy tội tình

Trên người lưới thép khoác quanh phía ngoài

Cổ mang gông sắt làm đai

Chân lông lênh láng máu thời tuôn ra.

Ngài nhìn mẹ thấy xót xa

Lòng đau như cắt liền oà khóc vang

Thưa cùng bà mẹ ngay rằng:

“Con thường cúng lễ trai tăng tâm thành

Hơn năm trăm vị tu hành

Hằng mong mẹ thoát tội tình xưa kia

Hầu sinh Thiên được trọn bề,

Bao lần tìm mẹ có hề thấy đâu

Khắp nơi trên cõi trời cao

Ai ngờ mẹ lại đọa vào ngục sâu!”

Bà Thanh Đề nói nghẹn ngào:

“Tưởng rằng mẹ chẳng khi nào gặp con

Ngàn đời xa cách nhau luôn

Ai ngờ địa ngục mừng còn có duyên.”

Ngài bèn khẽ hỏi mẹ liền:

“Con làm Phật sự ở miền dương gian

Thường xuyên cúng tế thành tâm

Chẳng hay mẹ có được phần ích chăng?”

 

 

Bà Thanh Đề cất tiếng than:

 “Dù cho cúng tế rình rang ích gì

Mẹ nào ăn được chút chi

Ngục sâu “Vô Gián” mẹ thì đọa thêm

Cần lập công đức ngày đêm

Mới mong cứu mẹ khỏi miền đau thương

Ngày xưa mẹ đã lầm đường

Không lo tu phước nên vương tội tình

Khiến bao ác nghiệp tạo thành

Lại thề độc ác miệng mình thốt ra

Nói gian cũng chẳng nề hà

Ngày nay đọa ngục khó mà thoát đi

Đớn đau, khổ não, thảm thê

Phải ăn sắt nóng mỗi khi đói lòng

Khát thời phải uống nước đồng

Ngục này mẹ chắc chẳng mong thoát rồi!”

Bà Thanh Đề chưa hết lời

Đã nghe chúa ngục thúc đòi bà đi:

“Tới giờ chịu tội còn gì!”

Mẹ và con phải chia ly đôi đàng

Thế là chúa ngục vội vàng

Đẩy bà vào phía ngục đường bên trong

Bà bèn ngoảnh lại dặn con:

“Mẹ giờ đau đớn chẳng còn chịu thêm

Con về cầu Phật chớ quên

Ngài thương tình sẽ giúp liền ngay cho

Vì ngài vốn sẵn lòng từ

Cứu cho mẹ thoát nghiệp xưa gia hình.”

Bà chưa nói hết ý mình

Ngục sâu cửa đã đóng nhanh lại rồi.

Mục Kiền Liên lòng bồi hồi

Đớn đau nghe mẹ thốt lời kêu than,

Đập đầu vào vách tường ngăn

Ngài nhìn chúa ngục kêu van thảm sầu:

“Cho tôi xuống chốn ngục sâu

Cho tôi chịu tội thay vào mẹ tôi!”

Thương tình chúa ngục mách lời:

“Biết bao tội lỗi mẹ ngài tạo ra

 

Khi bà còn sống ở nhà,

Ngài là con cũng khó mà chịu thay

Nhờ uy lực Phật lâu nay

Mới mong cứu mẹ thoát ngay ngục tù

Ngài về xin Phật nhân từ

Họp Tăng, Ni khắp các chùa gần xa

Dốc lòng thay mẹ thiết tha

Cùng nhau sám hối thật là thành tâm

Mới mong giúp được mẫu thân

Tiêu trừ nghiệp ác, nhẹ phần tội xưa

Sinh về cực lạc mong chờ

Phần tôi cai ngục ngài nhờ ích chi.”

*

Nghe xong lẳng lặng ra đi

Mục Kiền Liên vội quay về trần gian

Quỳ bên Phật cất lời than:

“Mẹ con chịu tội vô vàn thảm thương

Lòng con khổ não trăm đường

Con xin đức Phật giúp phương tiện gì

Mẹ con thoát khỏi cảnh kia

Thoát vòng địa ngục sầu bi kinh hồn.”

Ngài quỳ bạch Phật vừa xong

Tức thời ngất lịm chẳng còn biết chi,

Tăng, Ni quanh đấy tức thì

Đưa tay dìu đỡ từ bi khẩn cầu

 

 

Cầu xin Phật với phép mầu

Giúp người địa ngục thoát mau đọa đày.

Mục Kiền Liên hiếu thảo thay

Tình dành cho mẹ đong đầy biển khơi

Thật bao la, thật tuyệt vời

Cho nên Đức Phật nhận lời giúp luôn

Phật cùng đệ tử, thánh nhân

Lên hư không để nhập thần uy nghi

Rồi hào quang Phật phóng đi

Xuống tầng địa ngục não nề vô minh

Tràn đầy ánh sáng lung linh

 

 

Khiến cho cảnh giới thay hình thật nhanh:

“Núi dao nhọn hoắt vây quanh

Giờ đây bỗng biến ngay thành tràng phan,

Gươm đao chồng chất dọc ngang

Giờ thành hoa quả vô vàn tốt tươi,

Giường kia sắt đỏ nung người

Thành tòa sư tử tức thời ấm êm,

Vạc dầu sôi sục khói lên

Giờ thành ra cảnh hồ sen thơm lừng.”

Bấy giờ dưới cõi âm cung

Diêm Vương và đại chúng cùng tươi vui

Đồng thanh ca ngợi vang lời:

“Thật lành! Thật hiếm!” Mọi người mừng thay

Chúng sinh trong địa ngục này

Nhờ hồng ân Phật bữa nay an lành

Ngưng khổ cảnh, hết nhục hình

Thoát vòng nghiệp chướng điêu linh vô ngần.

Mọi người ở dưới cõi âm

Cùng quỳ lễ lạy thành tâm một lòng

Hướng lên cao phía hư không

Hiện toàn thân Phật rạng hồng uy nghi.

Tội nhân khắp cõi âm ty

Tùy theo phước báu trước kia của mình

Nhờ ơn Phật độ an bình

Giờ đây đều được tái sinh cõi trời.

*

Mục Kiền Liên cũng thầm vui

Nghĩ rằng bà mẹ quý thời giờ đây

Cũng chung hưởng phước báu này

Nhờ hào quang Phật đọa đày tiêu tan.

Một hôm nhân có duyên phần

Ngài quỳ hỏi Phật, băn khoăn nặng tình:

“Hồng ân Phật rạng anh linh

Cho nên khắp cả chúng sinh được nhờ

Mẹ con hoàn cảnh bây giờ

Oan khiên cởi bỏ chắc là thảnh thơi

Trong vô lượng số cõi trời

 

 

Mẹ con không biết ở nơi chốn nào?”

Tức thời Đức Phật phán mau:

“Mẹ con tội chướng nặng sâu kể gì

Vừa ra khỏi ngục ‘A Tỳ’

Lại sa ngục ‘Hắc Ám’ kia mất rồi!”

Mục Kiền Liên lòng rối bời

Quyết tâm tìm mẹ, ngài dời chân đi

Xuống tầng “Hắc Ám” quản chi

Tấm lòng hiếu thảo khắc ghi sáng ngời.

Nơi đây địa ngục đầy người

Chen nhau, đói khát miệng thời rên la

Ngài nghe trong dạ xót xa

Kiếm tìm khắp chốn không ra mẹ mình,

Cuối cùng thấy mẹ tội tình

Thân run vì đói! Hết tinh anh rồi

Không còn phân biệt được ai,

Ngài lay vai mẹ mong người tỉnh ra

Nhưng sao mắt mẹ lờ đờ

Nhìn ngài lơ láo, miệng bà van xin:

“Chao ơi đói khát ngày đêm

Thân tôi lạnh quá, chỉ thèm ăn thôi!”

Thần thông đã sẵn có rồi

Mục Kiền Liên kiếm cơm thời được ngay

 

Bưng cơm dâng mẹ ngang mày

Bà Thanh Đề thấy đưa tay đỡ liền

Mừng hớn hở, sướng cuồng điên

Nhưng tâm bủn xỉn có quên đâu nào

Nên tay này bốc ăn vào

Tay kia vội vã che mau cơm mình

Lo người giựt, sợ người giành

Vì toàn kẻ đói vây quanh dữ dằn.

Than ôi cơm chửa kịp ăn

Lửa hồng bỗng đốt thành than mất rồi

Đốt luôn khét lẹt đôi môi

Da thời lửa cháy, miệng thời máu tuôn.

 

Ngài nhìn mẹ thấy kinh hồn

Bật lên tiếng khóc đau buồn thảm thê

Thương bà mẹ nghiệp nặng nề

Hết đường cứu nổi, khó bề thoát ra.

Ngài liền bật khóc chan hòa

Đầm đìa giọt lệ, nhạt nhòa bờ mi

Khiến cho lũ quỷ sứ kia

Nổi lòng thương cảm cùng chia bể sầu.

Ngài buồn ngửa mặt than mau

“Thần thông mình cứu biết bao nhiêu người

Giờ đây bất lực mất rồi

Bó tay nhìn mẹ nổi trôi thụ hình

Thần thông giỏi cũng cam đành

Khó qua nghiệp lực mẹ mình gây ra

Thôi đành về lại Phật Đà

Cầu xin giúp mẹ thoát qua nạn này!”

*

Mục Kiền Liên tìm Phật ngay

Quỳ xin thương xót chỉ bày lối đi

Phật lên tiếng dạy từ bi:

“Mẹ con gốc tội rất chi nặng nề

Tham lam, độc ác nhiều bề

Qua bao tiền kiếp không hề hoàn lương

Dù con hiếu thảo trăm đường

Dù con bậc nhất thần thông đạt thành

 

 

Một thân khó cứu mẹ mình

Gặp hoàn cảnh đó cũng đành chịu luôn

Khác gì một chiếc thuyền con

Chở đâu nổi đá lớn hơn chiếc thuyền,

Muốn cho mẹ thoát ngục trên

Phải nhờ thần lực vô biên phi thường

Của Tăng, Ni khắp mười phương

Đã tu chứng đắc đạo vàng quang vinh

Suốt trong ba tháng tịnh thanh

An cư, tự tứ, tu hành chuyên tâm

Ngày Rằm tháng Bảy hàng năm

Tập trung chú nguyện cầu an cho bà,

Riêng phần con phải thiết tha

Cúng dường Tam Bảo thật là trang nghiêm

Đồng thời sám hối ngày đêm

Tiếp tay cho mẹ, lòng tin nhiệt tình

Phát tâm cầu nguyện chân thành

May ra mới chuyển nghiệp nhanh cho bà.

Nhờ bao công đức cao xa

Mẹ cha quá vãng đã qua bảy đời

Cũng được siêu thoát cõi trời,

Mẹ cha hiện tại phước thời hưởng ngay

Lỡ gây tai ách lâu nay

Xưa kia tích tụ, giờ này tiêu tan.”

Mục Kiền Liên nghe lời vàng

Tức thời tỉnh ngộ, dâng tràn niềm tin

Theo lời Phật dạy như trên

Vu Lan vừa tới ngài liền thành tâm

Cúng dường thiết lễ trai đàn

Nhờ vào công đức của hàng chân tu

Hợp cùng pháp lực thượng thừa

Phật Đà tích tụ có từ bao lâu

Bà Thanh Đề thoát ngục sâu

Dứt mau cảnh huống khổ đau ngục hình

Được siêu thoát, hưởng an lành

Hưởng thêm phước báu được sinh cõi Trời

Cung trời Đao Lợi tuyệt vời

Một nơi lý tưởng mọi người cầu mong.

 

Mục Kiền Liên rất vui mừng

Sau khi thấy mẹ thoát vòng đau thương

Ngài bèn đến trước Phật đường

Chắp tay bạch Phật mối vương bận lòng:

“Bạch Thế Tôn thân mẫu con

Được nhờ Tam Bảo đức luôn tràn trề

Nhờ oai lực của Tăng, Ni

Mẹ con thoát khỏi ngục kia gia hình

Thoát loài ngạ quỷ, súc sinh

Dứt vòng khổ não. Quả tình mừng thay!

Vậy thưa về đời sau này

Trong hàng Phật tử đó đây có người

Khi mùa Vu Lan tới rồi

Muốn làm lễ ở khắp nơi chùa chiền

Để mong tạo chút cơ duyên

Hầu mong cứu độ mẹ hiền cha yêu

Hiện đang sống cạnh sớm chiều

Hoặc là đã mất trong nhiều kiếp xưa

Giờ đây con cháu gắng tu

Vu Lan dâng lễ khắp chùa được chăng

Mong nghe Phật ban lời vàng

Cho hàng Phật tử biết đường theo ngay?”

Phật nghe xong dạy: “Lành thay!

Đời sau nếu đúng vào ngày Vu Lan

Ngày Rằm tháng Bảy hàng năm

Ngày ‘Phật hoan hỷ’ thành tâm cúng dường

Vì lòng hiếu thảo yêu thương

Mong đền đáp lại công ơn biển trời

Của cha mẹ trong nhiều đời

Dù thời hiện tại hay thời trước kia

Vu Lan làm lễ sớm khuya

Nhờ công đức của Tăng, Ni nhiệt tình

Cùng nhau chú nguyện giúp mình

Thời cha mẹ ở gia đình hiện nay

Tăng thêm phước thọ tràn đầy

Khỏi điều tai họa đọa đày nổi trôi,

Còn cha mẹ mất lâu rồi

Lỡ lầm bất thiện bảy đời đã qua

Nhờ Vu Lan cứu độ ra

Thoát đường địa ngục thật là khổ đau

Cõi nhân thiên được sinh vào

Tràn đầy phước báu, dạt dào niềm vui!”

*

Sau khi Phật dạy dứt lời

Mục Kiền Liên với mọi người chung quanh

Bốn chúng đệ tử thuận thành

Cùng nhau hoan hỉ tuân hành theo ngay.

Kể từ đó, cho đến nay

Lệ thường cứ đến mùa này trong năm

Vào tháng Bảy, đúng ngày Rằm

Mọi người làm lễ Vu Lan nguyện cầu

Tỏ lòng hiếu thảo đậm sâu

Mong cha mẹ hưởng được bao phước lành.

Nhờ lời chú nguyện tâm thành

Tạo ra sức mạnh quả tình lớn lao

Gây niềm thông cảm dạt dào

Để rồi kích thích ngay vào mẹ cha

Nếu đang trong cảnh xót xa

Tràn đầy khổ lụy, chan hòa đớn đau

Tâm hồn sẽ tỉnh ra mau

Thoát cơn mê muội, thoát màu vô minh

Chuyển tâm niệm ác của mình

Hướng về nẻo thiện, tốt lành! Quý thay!

Chính nhờ sự chuyển hướng này

Mà người mắc tội thoát ngay ngục hình

Thoát đau thương, thoát tội tình

Chính do tâm đó tạo thành trước kia.

Lời vàng kinh điển khắc ghi:

“Tâm người trong lúc mê si điên cuồng

Lỡ gây nghiệp chướng tai ương

Để rồi bị đọa vào đường ngục sâu

Nếu chuyển tâm, nếu quay đầu

Nghiệp dù dữ sẽ chuyển mau thành lành.”

*

Từ khi cứu được mẹ mình

Trả xong chữ hiếu, trọn tình mẹ con

Ngài Mục Kiền Liên quyết lòng

Tu hành bên Phật ở trong cửa Thiền

Tâm an tịnh, chí vững bền

Sống đời trong sạch, nương miền thanh cao

Nhưng do nghiệp dữ thuở nào

“Nghiệp” từ tiền kiếp, “nhân” bao nhiêu đời

Bây giờ trổ quả dữ rồi

Cho nên ngài phải tới thời mạng vong.

Trên đường hoằng pháp thong dong

Một hôm ngài phải qua vùng núi cao

Đường đi nguy hiểm xiết bao

Ngờ đâu một bọn nấp vào phía trên

“Lõa hình” ngoại đạo tị hiềm

Đã từng ganh ghét, lại thêm căm thù

Giờ đây phục kích người tu

Âm mưu giết hại rất ư bạo tàn,

Khi ngài vừa mới đi ngang

Trên cao bọn chúng vội vàng hè nhau

Cùng xô đá nặng xuống mau

Rơi như thác đổ sấm gào ầm vang

Bít luôn cả lối đi ngang

Nhục thân tôn giả tiêu tan tức thì

Xương giập nát, máu đầm đìa

Trăm phần rùng rợn, muôn bề thảm thương.

Ngài Xá Lợi Phất tìm đường

Nhờ thần thông đến cứu không kịp thời

 

Bèn nêu thắc mắc đôi lời:

“Thần thông bạn giỏi giúp đời lâu nay

Sao không sử dụng dịp này

Để mà cứu thoát chính ngay mạng mình?”

Mục Kiền Liên khẽ trần tình:

“Một khi nghiệp tới thì đành chịu thôi

Chữ ‘thần’ chưa nhớ tới rồi

Làm sao còn nhớ kịp thời chữ ‘thông’!”

Thốt lời hấp hối vừa xong

Mục Kiền Liên đã mạng vong tức thì.

Về phần bọn ngoại đạo kia

Đều cùng toại nguyện sau khi giết người

Muốn làm hại Phật không xuôi

Nên mong hại đệ tử Ngài từ lâu

Đây là đệ tử hàng đầu

Hầu làm Phật giáo tiêu hao uy quyền.

*

Tin về ngài Mục Kiền Liên

Loan truyền khắp chốn, tới liền hoàng cung

Vua A Xà Thế nổi xung

Lệnh truyền bắt cả ngàn hung thủ này

Toàn phường “lõa thể” quanh đây

Mang qua hầm lửa ném ngay chúng vào

Bọn gian chịu tội cùng nhau

Chết sa vào địa ngục sâu kia liền.

Nghe tin ngài Mục Kiền Liên

Vì phường ngoại đạo trong miền mạng vong

Các Tăng, Ni đều mủi lòng

Lệ tuôn sầu thảm vô cùng bi ai

Kéo nhau đến trước Phật đài

Quỳ xin hỏi Phật chuyện ngài Mục Liên

Thần thông vốn giỏi vô biên

Cớ sao tai họa người hiền vương mang.

Ôn tồn Đức Phật dạy rằng:

“Chúng ta đừng quá xót thương thảm sầu

Ta từng nói đã từ lâu

Thần thông dù giỏi cũng đâu ích gì

Khó mà thắng nghiệp báo kia,

Mục Liên tuy rất giỏi về thần thông

Trước đây cứu mẹ chẳng xong

Thì nay cũng chẳng cầu mong cứu mình

Một khi nghiệp lực hoành hành

Thần thông dù giỏi cũng đành chịu thôi,

Mục Liên biết trước hết rồi

Biết rằng tai họa chết người xảy ra

Dùng thần thông sẽ vượt qua

Dễ đâu chịu chết xót xa thế này

Nhưng làm như vậy không hay

Vì nghiệp lực vẫn vần xoay theo mình,

Mục Liên thảm họa biết rành

Nhưng mà hứng chịu, thuận tình, an nhiên

Vì mong trả hết nghiệp liền

Một lần trả dứt nghiệp tiền kiếp xưa

Hầu an nhàn trong đường tu

Hoàn thành Phật đạo kể từ kiếp sau,

Điều cao quý đứng hàng đầu

Mục Liên bảo vệ đạo mầu quang vinh

Nên tuẫn tử, nên hy sinh

Tấm gương sáng đó quả tình quý sao!”

Nghe lời Phật dạy thâm sâu

Vây quanh đệ tử cùng nhau thấm nhuần

Bình tâm tỉnh ngộ ra dần

Cùng xin tìm hiểu cội nguồn lâu nay

Từ trong tiền kiếp trước đây

Mục Liên ngài đã trót gây nghiệp gì?

*

Trong một tiền kiếp xưa kia

Mục Liên ngài vốn trụ trì chùa to

Là thầy tăng rất nhân từ

Đạo cao, đức trọng đường tu vẹn toàn,

Một hôm thầy phải đích thân

Làng bên thỉnh việc, thầy cần đi xa

Dặn dò đệ tử ở nhà:

“Sẵn sàng tiếp đón thật là nghiêm trang

Có hai thí chủ ghé làng

Đến chùa lễ Phật, cúng dường hôm nay.”

 

Cả chùa chờ đợi suốt ngày

Chẳng ai ghé đến nơi đây cúng dường

Trời chiều khuất bóng tà dương

Một người đệ tử vội vàng bước ra

Đưa tay đóng cửa chùa nhà

Chợt nhìn thấy vợ chồng già ngoài hiên

Dáng nghèo khó, vẻ lành hiền

Cùng nhau khiêm tốn ngồi bên mé ngoài

Chắc chờ chắc đợi lâu rồi

Chưa về, dù sắp tối trời quanh đây.

Hỏi thăm, đệ tử được hay

Hai ông bà tới cổng này từ trưa

Ngồi đây chờ gặp quý sư

Không ai hỏi tới nên chưa dám vào

Nhà xa, đi lại khó sao

Lại thêm nghèo túng nhưng nào quản chi

Tới đây lễ Phật từ bi

Cúng dường Tam Bảo lòng thì thành tâm

Cứ chờ đợi, chẳng ngại ngần

Dù cho đêm xuống xa gần vắng hoang.

Nghe xong đệ tử ngỡ ngàng

Lòng thầm bực bội nghĩ rằng: “Ôi thôi!

Chính hai hành khất này rồi

Cửa chùa chắn lối cùng ngồi quá lâu

Thời còn có thí chủ nào

 

Tới đây mà lại muốn vào làm chi!”

Lộ tâm phân biệt tức thì

Chê bai rách rưới, khinh khi bần hàn

Nhìn lạnh nhạt, nói lẹ làng:

“Lần sau lễ Phật cúng dường được thôi

Tới giờ chùa đóng cửa rồi.”

Bà già kính cẩn thốt lời phân bua:

“Bữa sau lễ Phật trong chùa

Thôi thì nghĩ lại kể như được rồi

Lần này đã lỡ tới nơi

Có lon gạo mới của người làng xa

Với lòng thành vợ chồng già

Xin cho dâng lại thiết tha cúng dường.”

 

Nghe xong đệ tử khinh thường

Vô tình buông tiếng chán chường, sân si:

“Tưởng rằng đem cúng những gì

Nhỏ nhoi lon gạo chùa thì thiếu chi

Thôi mau mau hãy đem về.”

Bà già năn nỉ não nề lắm thay:

“Gạo từ xa mang tới đây

Lột ra từng hột bảy ngày bảy đêm

Trộn vào nếp hiếm trong miền

Ướp cùng mật ngọt, lại thêm vị đường

Thành tâm đem đến cúng dường

Trước là cúng Phật, sau hàng chư Tăng…”

Bà già đang nói dở dang

Vừa xoay mặt lại, phũ phàng xiết bao

Cửa chùa đã đóng sập vào.

Ông chồng ngồi cạnh từ đầu lặng thinh

Kiên trì, nhẫn nhục, tận tình

Giờ đây nói nhỏ: “Chúng mình về thôi!”

Nhưng bà vợ nổi giận rồi

Trong cơn sân hận chân thời đạp ra

Gạo lon tung tóe gần xa

Miệng bà lớn tiếng thét la rầm trời:

“Thề ngàn kiếp, nguyện vạn đời

Gặp chùa tôi phá tơi bời chẳng nương

Gặp Tăng, Ni khắp muôn phương

Tôi thời khinh miệt chẳng thương tiếc gì!”

 

Ông chồng lệ ứa bờ mi

Ngậm ngùi thương vợ chỉ vì phút giây

Hận thầy, nhân xấu trót gây

Bình tâm thấy đáng tiếc thay vô ngần

Trong lòng ông bỗng nguyện thầm:

“Gặp duyên tôi sẽ quyết tâm tu liền!”

Hai vợ chồng rời mái hiên

Bà đi tức tối muộn phiền khôn nguôi.

Thầy trụ trì về tới nơi

Hỏi thăm cơ sự đầu đuôi tỏ tường

Phạt chàng đệ tử lầm đường

Phải lo sám hối quỳ hương tức thì

Làm sai trái, thiếu từ bi

Có tâm phân biệt còn gì lòng nhân,

Bản thân thầy cũng trở trăn

Tự mình sám hối, ăn năn vô cùng

Nghĩ thầm buồn bã trong lòng:

“Lỗi do đệ tử ở trong chùa này

Nên bà thí chủ chua cay

Buông lời thề độc đọa đày gieo nhân,

Tại mình vắng mặt bất thần

Cho nên mới tạo thêm phần tang thương.”

Thầy bèn bước tới thiền đường

Trước bàn thờ Phật thắp hương thề nguyền:

“Đời đời kiếp kiếp luân phiên

Nguyện làm con mãi, không phiền muộn chi

Làm con bà thí chủ kia

Hầu mong trả dứt nghiệp đi cho bà

Nghiệp bà vừa mới gây ra!”

Rồi thầy khấn nguyện thiết tha thêm liền:

“Khi bà phá phách chùa chiền

Thời con tâm nguyện xây thêm cảnh chùa,

Khi bà bất kính cửa từ

Khinh thường các giới đang tu thuận thành

Thời con nguyện được tu hành

Nguyện theo bà mãi loanh quanh chẳng rời

Nguyện thề xin mãi ghi lời

Đến khi bà dứt nghiệp rồi mới yên!”

 

Thầy trụ trì trong cửa thiền

Là tiền thân của Mục Liên bây giờ,

Bà già nghèo khó xa xưa

Chính là người thiếu nhân từ giờ đây

Là Thanh Đề trong kiếp này,

Luân hồi, nhân quả vần xoay chuyển hoài.

*

Giờ nghe chuyện kiếp thứ hai

Có gia đình nọ sinh trai nối dòng

Cửa nhà giàu có vô cùng

Chàng trai con một nên không thiếu gì

Sống đời sung sướng kể chi

Nhưng chàng lại chẳng nghĩ suy tốt lành

Chỉ say sưa, không học hành

Giao du kẻ xấu ở quanh vùng này

Phường phản bạn, quân lừa thầy

Xúm vào lợi dụng bao ngày tháng qua,

Chàng coi thường mẹ lẫn cha

Bao lời khuyên nhủ bỏ qua chẳng màng,

Sống trong tình cảnh phũ phàng

Đêm ngày cha mẹ của chàng khóc than

Bất thần sinh bệnh nguy nan

Mù lòa đôi mắt vô vàn thảm thương.

Một ngày bạn xấu tìm đường

Gài cô gái nọ cho chàng kết hôn

 

Mẹ cha nghe vậy mừng luôn

Nghĩ con có vợ bớt còn bê tha,

Ai dè cô vợ chàng ta

Mỗi khi trước mặt tỏ ra ngoan hiền

Để người thân không trách phiền

Sau lưng mưu kế lấy tiền của thôi

Gia tài chồng nhắm mãi rồi,

Bọn vô lại nọ tức thời tiếp tay

Để chờ chia chác của này

Chàng con ngu dại nào hay bẫy tình

Cho rằng hiện ở gia đình

Vợ là dâu thảo, đời mình thăng hoa.

Một hôm chàng phải đi xa

Khi về thấy nước đổ ra giữa nhà

Hỏi thời vợ nói: “Ông già

Giờ đây khó tính, khó mà chiều ông

Đem dâng nước để ông dùng

Ông chê nóng, lạnh thường không hài lòng

Nên ông đổ nước tứ tung

Tính tình rất chướng, lạ lùng kể chi.”

Một hôm chàng ở xa về

Thấy cơm vung vãi bốn bề phòng ăn

Chàng bèn tìm vợ hỏi thăm

Vợ cho biết: “Mẹ khó khăn vô cùng

Đem dâng cơm để bà dùng

Bà chê cơm mãi rồi vung khắp nhà

Thật là bà chướng quá mà

Khó mà tìm cách chiều bà êm xuôi.”

Đây là mưu kế vợ thôi

Nhưng chàng nào biết, tâm thời u mê

Nên khi cô vợ tỉ tê

Cứ than thở mãi, cứ chê trách hoài

Anh chồng nghe cũng lọt tai

Xiêu lòng mắc bẫy tin nơi vợ nhà

Một ngày đem cả mẹ cha

Bỏ rơi giữa chốn rừng già thẳm xa

Nghĩ rằng cha mẹ mù lòa

 

Khó bề tìm cách thoát ra khỏi rừng.

Vợ chồng già thật đáng thương

Cho rằng con bị lạc đường mà thôi

Nào hay ý định tanh hôi,

Vợ chồng mò mẫm lần hồi suốt đêm

Mưa lạnh lẽo, gió cuồng điên

Sáng may có kẻ trong miền đi qua

Thấy người quờ quạng mù lòa

Thương tình giúp đỡ đưa ra phía ngoài

Về nhà yên ổn cả hai,

Chàng con cùng vợ đóng vai ngoan hiền

Giả như mừng rỡ vô biên

Hỏi thăm cha mẹ huyên thuyên mặn nồng.

Sau lần đầu chẳng thành công

Vợ kia lại cứ cùng chồng tỉ tê

Bày mưu tính kế gớm ghê

Anh chồng theo vợ, u mê ngu đần

Một hôm bày chuyện bất nhân

Anh chồng tới cạnh song thân thưa rằng:

“Xa bên ngoại đã lâu năm

Giờ mình nên trở về thăm chốn này.”

Song thân nghe ưng thuận ngay

Chàng thuê xe ngựa một ngày cùng đi

Chàng cầm cương lái xe kia

Chở cha chở mẹ rất chi thắm tình,

Tới rừng già, gặp khúc quanh

Lặng im, hoang vắng, gập ghềnh, tối tăm

Chàng con dừng ngựa bất thần

Giả như gặp kẻ bất nhân chặn đường

Tay chân khua động vang rừng

Giả như đang chống cự phường gian manh

Miệng chàng la hét thất thanh

Làm như chính bản thân mình lâm nguy

Rồi nhân lúc náo loạn kia

Chàng không còn chút lương tri con người

Lấy cây roi quất tơi bời

Quất cha, quất mẹ miệng thời hét la

Giả như cướp đánh mẹ cha

 

Đúng như cùng vợ ở nhà mưu toan

Thật là bất hiếu vô vàn

Vô minh xui khiến bạo tàn ra tay,

Về phần cha mẹ nào hay

Mù lòa đâu thấy quanh đây chút gì

Dù đang đau đớn kể chi

Tưởng rằng có bọn cướp kia thật tình

Hai người không nghĩ đến mình

Hai tay quờ quạng ở quanh chỗ ngồi

Trong tâm nghĩ đến con thôi

Sợ con bị hại, hai người cùng la:

“Con ơi! Mau chạy cho xa

Kẻo quân cướp bóc đánh mà mạng vong

Con còn vợ trẻ chờ trông

Mẹ cha dù thác thời lòng cũng cam!”

Tiếng “con ơi!” thốt nhẹ vang

Yêu thương, tha thiết, nồng nàn, thiêng liêng

Khiến chàng con thức tỉnh liền

Thấy mình bất hiếu nhất trên cõi đời

“Con ơi!” âm hưởng tuyệt vời

Như gieo tâm đạo, như khơi lòng từ

Quay đầu khỏi cảnh âm u

Rời con đường xấu chàng đưa xe về

Tới nhà thú thật mọi bề

Rồi chàng quỳ lạy rất chi tâm thành

Quỳ xin sám hối tội tình

Xin cha với mẹ của mình thứ tha,

Rồi cho vợ về quê nhà

Về nơi nguyên quán phương xa của nàng.

Chàng con một thuở lầm đường

Giờ lìa bạn cũ, lìa phường gian manh

Say sưa tật xấu bỏ nhanh

Quay về nẻo chánh, an lành, thật chân

Suốt đời nguyện sống độc thân

Chăm lo phụng dưỡng ân cần mẹ cha,

Rồi chàng phát nguyện thiết tha

Xin làm con của ông bà dài lâu

Đời đời, kiếp kiếp về sau

Với bao lòng hiếu, với bao tâm từ.

Chàng con trong kiếp xa xưa

Là Mục Liên khoác áo tu kiếp này,

Còn bà mẹ kiếp trước đây

Kiếp này là mẹ của thầy Mục Liên.

*

Bà Thanh Đề, thiếu lòng tin

Cho nên nhân xấu triền miên gieo hoài

Để rồi hái quả bi ai

Xác thân đầy đọa, hình hài thương đau

Trầm luân dưới chốn ngục sâu

Tấm gương còn đó ai nào dễ quên.

Riêng về phần thầy Mục Liên

Ngẫm qua tiền kiếp kể trên rõ ràng

Một thời bất hiếu bạo tàn

Kiếp này quả báo phũ phàng lắm thay

Và trong kiếp sau cùng này

Nghiệp mong trả dứt không dây dưa hoài

Cho nên hứng tảng đá rơi

Tan xương, nát thịt đè người cũng cam.

Nghiệp thế gian trả không oan

Dù thần thông giỏi cũng làm ngơ thôi

Một khi trả dứt nghiệp rồi

Đường tu mới mở rạng ngời kiếp sau.

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

 

SÁCH

1) MỤC LIÊN SÁM PHÁP

Phúc Tuệ

2) MỤC LIÊN THANH ĐỀ (Truyện bằng tranh)

Giác Đạo – Như Tâm

BÀI VIẾT

1) KINH VU LAN

Thích Trí Quang

2) MỤC LIÊN BẢN HẠNH

Hoàng Xuân Hãn

3) MỤC KIỀN LIÊN TÔN GIẢ

(Truyện cổ Phật Giáo)

4) VU LAN BỒN (Phật học phổ thông)

Thích Thiện Hoa

5) RẰM THÁNG BẢY

Thích Thiện Siêu

6) Ý NGHĨA VU LAN

Thích Thanh Từ

7) VU LAN BÁO HIẾU

Hương Giang Thái Văn Kiểm

8) ĐỌC LẠI THIÊN HUYỀN SỬ

MỤC KIỀN LIÊN THẦN THÔNG ĐỆ NHẤT

Thẩm Thệ Hà

______________