Hội nhà văn (Chi nhánh miền tây nam bộ) thông qua Văn tuyển Saigon, vừa phát hành tập thơ THƠ TÌNH HỒ CHÍ BỬU 5- Chịu trách nhiệm xuất bản và nội dung : TRẦN QUANG QUÝ- Biên tập NGUYỄN KIM SƠN (VŨ HỒNG)-Tranh bìa & phụ bản ĐỖ DUY TUẤN- Sửa bản in :TÁC GIẢ- Mỹ thuật : QUỐC ANH - Kỹ thuật : NGUYÊN THỦY- Đề bạt : nhà văn MANG VIÊN LONG- phổ thơ thành ca khúc :NS: MỘC THIÊNG (USA)- Sách dày 108 trang chưa tính bìa- khổ 13x19- Mã số sách tiêu chuẩn quốc tế : ISBN : 978-604-53-8376-6- Đây là tập thơ thứ 15 của HCB- Mời các bạn đọc bạt của nhà văn MANG VIÊN LONG :

 

THƠ TÌNH HỒ CHÍ BỬU, THƠ NHƯ ĐÙA MÀ SỰ THẬT LÀ NHƯ VÂY.

---------------------------------------------------------------------------------

MANG VIÊN LONG

 

Thi ca có mặt cùng lúc với loài người, tuy hình thức bày tỏ ở mỗi thời kỳ không giống nhau. Có lẽ, những bài ca dao, đồng dao truyền khẩu của mỗi vùng miền trên thế giới, là sự hình thành sớm của Thi ca. Nếu tính từ Hómèros (khoảng thế kỷ thứ 7 trc CN) thì sự hiện diện của Thi ca bên đời sống đã hơn hai ngàn tám trăm năm! Nhiều nghiên cứu cho thấy thơ tình và những bản hùng ca đã được lưu truyền ngay từ thuở đầu tiên ấy!

Có một yếu tính hiển nhiên của Thi ca (không ai có thể phủ nhận) là nó luôn song hành cùng Tình Yêu! Con Người sống không thể không có Tình Yêu. Cũng vậy, Thi ca sống cũng không thể không có Tình Yêu. Không có Tình Yêu thì cả hai đều không thể tồn tại! Từ xưa, chúng ta đã được đọc hằng vạn, hằng chục vạn những bài thơ tình trên khắp thế giới, nhưng có bao giờ hết đâu? Tình Yêu vẫn luôn mới, được tiếp tục sống rực rỡ trong tâm hồn người nghệ sĩ; và đã làm tươi xanh đời sống của nhân loại!

Có lẽ bởi vậy, nhiều thế kỷ qua, Thơ Tình đã được ngưỡng mộ, tiếp nối - không ngưng nghỉ, mà mỗi thập kỷ trôi qua còn “ào ạt” hơn trên thi đàn. Có điều, chữ “Thơ Tình” tôi đang tạm dùng ở đây, phải được hiểu đúng nghĩa là Thơ Tình - nghĩa là chúng phải được bắt nguồn từ cội nguồn của Trái Tim Yêu thương, từ tấm chân tình như nhiên rộng mở, từ khối óc tinh nguyên dâng hiến, và cả từ cuộc đời thăng trầm bao nỗi gian truân; chứ không phải những trang chữ khô cứng, ước lệ, tùy tiện được “sắp xếp” bởi những kỷ thuật thô thiển, lập dị, hay “mưu cầu”! Một bài thơ được hình thành, được viết lên trang giấy, phải là một đóa hoa đúng giờ phải nở - tự nó tỏa ngát hương thơm….

Nơi đây, tôi tự giới hạn cho mình về Thơ Tình (từ những thập niên cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21) mà nghĩ rằng, trên 50 năm qua, những bài Thơ Tình đựơc giữ lại bên đời sống, được khắc ghi trong trái tim mỗi người - thật không nhiều! Thậm chí có thể đếm trên đầu ngón tay (trong muôn vạn bài thơ “đồng phục” đã được in, được “ngợi ca”, giới thiệu bằng mọi phương tiện!). Thơ tình dễ làm… Cho nên người người, nhà nhà (…) đều làm thơ tình! Nhiều năm qua, tôi rất “ngại” đọc thơ tình, bởi rất “sợ” sự ủy mị, du dương của thời cũ trăm năm trước, hay được khoát lên cái vỏ triết lý hiện đại kỳ quặt hôm nay (…). Do vậy, khó tìm ra thơ để đọc - cho dầu từ rất lâu, tôi vẫn xem những trang thơ tình hay, là một nhu cầu cần thiết cho đời sống tình cảm của mình! May mắn thay, thỉnh thoảng - tôi đã “gặp” được những bài thơ tình “như đùa, mà sự thật là như vậy” của Hồ Chí Bửu! Một phong cách thơ rất mới, rất hồn nhiên. Đọc bài thơ nầy:

Khi chán đời ta nằm quay qua phải

Cho buồng hơi đầy ắp những sân si

Khi nhớ em ta nằm quay qua trái

Cho buồng tim rung động thuở xuân thì

 

Khi tĩnh tâm ta nằm ngay ra giữa

Nhìn lên trần tìm kiếm một hào quang

Tìm không thấy ta quay ra nằm sấp

Đếm ngón tay cuộc tình phớt vội vàng

 

Đếm không hết ta bật mình ngồi dậy

Đấm ngực mình cho tim vỡ làm đôi

Tim chẳng vỡ - có cái gì động đậy

Quay bên nào thì cũng nhớ em thôi…

(Không Ngủ Được)

Chỉ nói đến bốn cách nằm thôi, tác giả đã cho người đọc thấy rõ những đêm trăn trở nhớ thương, không sao chợp mắt được, rất thật!. “Quay bên nào thì cũng nhớ em thôi” - một tình yêu mênh man, sâu đậm. Hay ở bài “Độc Ẩm Chiều Cuối Năm” - đúng là “như đùa mà sự thật là như vậy” :

“Ta dụ ta, chiều nay ngồi uống rượu

Vì ngày qua đã xỉn tới mây xanh

Ta hư đốn chiều nay còn uống rượu

Bởi vì ngồi mông đít đã tê xanh.

 

Em có biết mấy đại gia làm toán

Cộng tới cộng lui lòi một villa

Ta dốt nát nên không thèm làm toán

Cứ yêu đời và yêu hết người ta

 

Em thấy không? Chiều cuối năm độc ẩm

Cũng quẩn quanh một gác nhỏ quạnh hiu

Cũng nhớ em, cũng thèm vòng tay ấm

Cũng lẽ loi và buồn hết buổi chiều

 

Nếu giả sử tình yêu là ly rượu

Tay cầm ly - chưa uống đã say rồi

Bởi tình yêu thì đâu cần giá thú

Vừa chạm vào đã cay xé bờ môi

 

Và cứ thế, trượt dài theo số phận

Ta nhủ thầm lần cuối nữa rồi thôi

Vì bất tài hay vì lưng quá cứng

Nên con đường hoạn lộ ngắm mà chơi

 

Chiều cuối năm, ừ thì sắp qua năm mới

Tống cựu nghênh tân say hoắc cần câu

Thiên hạ hả hê chờ giờ đại lợi

Ta chỉ nhớ em, uống rượu quên sầu

 

Chiều cuối năm và sắp qua năm mới

Tự dỗ mình còn dài lắm cuộc chơi

Tự dặn mình thôi đừng đùa với lửa

Một chút thôi - rượu lạt cũng quên đời..

 

” Đó là những lời tâm sự chí tình thốt lên một cách hồn nhiên, mà thâm sâu: Ta dốt nát nên không thèm làm toán/ Cứ yêu đời và yêu hết người ta. Và cứ mặc nhiên để cho “Thiên hạ hả hê chờ giờ đại lợi/ Ta chỉ nhớ em, uống rượu quên sầu…”.

Trong “Quà Đầu Năm Cho Em” - tác giả đã tự nhủ, rất “dễ thương”: “(…)

Ta biết em thích dòng thơ nồng cháy

Vừa ngọt ngào vừa sâu lắng yêu thương

Vừa thơ mộng nhưng cũng vừa hiện đại

Em không ưa dùng ngôn ngữ đời thường

 

Tưởng rất dễ nhưng mà không phải dễ

Tặng em phải từ máu của trái tim

Ta gom hết những tinh hoa trần thế

Kết vần thơ khi hoa nở bên thềm (…)

 

” Tình Yêu thương trong thơ hầu như luôn được thể hiện một cách chân thực, cụ thể, giản dị, mà thấm đẫm tính nhân văn sâu sắc:

“Sợi tóc em rơi trên áo gối

Sợi tóc nào cột chặt hồn ta

Đêm tháng giêng sao qua rất vội

Gối vẫn còn giữ một mùi hoa

 

Nằm bên em đêm qua rất ngắn

Mộng chưa đầy ngày đã đến nhanh

Những giấc mơ êm đềm tĩnh lặng

Những thăng trầm lẫn chút hư danh

 

Sáng rửa mặt biết mình còn sống

Còn bon chen - kênh kiệu với đời

Cũng cái tật chịu chơi - hiếu động

Ngồi một mình hồn muốn ra khơi..”

( Nằm Bên Em Đêm Qua Rất Ngắn)

 

Tình yêu trong thơ Hồ Chí Bửu không hề thấy có bóng của sự đỏm dáng, kiểu cách, hay xưng tụng réo rắc - mà chỉ là những lời “trần tình” chơn chất, hay lời rỉ rã tâm sự của kẻ giang hồ khí cốt bị sa cơ “vì bất tài hay vì lưng quá cứng”- rất hồn nhiên:

“ Em rủ ta vào chân hụi tháng

Tức cười – ta đâu biết kinh doanh

Rồi mai mốt tiền đâu mà đóng

Tiền uống bia..còn phải để dành.

 

Em dụ ta vào chân hụi ngắn

Một tuần thôi - chỉ đóng một lần

Hụi mới khui, cho ta hốt trước

Sao tự nhiên túi lắm kim ngân

 

Ta chịu chơi nên hay liều mạng

Có tiền rồi nhậu líp ba ga

Có khi nhậu từ chiều tới sáng

Karaoke ôm ta cũng chẳng tha

 

Nhậu vài tháng tiền bay đâu mất

Mà mỗi tuần mỗi đóng. Hụt hơi

Tại ham chơi nên thành cố tật

Gã làm thơ chơi sém quên đời

 

Chắc biết ta là dân bạt mạng

Em bảo rằng tiền bạc phù du

Không có tiền - trả bằng cách khác

Giờ yêu em hay chịu đi tù ??”

(Chơi Hụi)

Bên cạnh hình bóng “Em” còn có hình ảnh cuộc đời; bên cạnh Tình Yêu em, còn có Tình Thương con người, bằng hữu, quê nhà. Bởi vậy, thơ tình Hồ Chí Bửu có cách hấp dẫn rất riêng: tuy mộc mạc mà lôi cuốn, giản dị mà chân tình, đọc không thấy chán!

1.  “Hai đứa mình cùng bằng tuổi nhau

    Ông thường nhìn xoáy những vết đau

    Còn ta chó sói trong lồng sắt

    Vươn móng nằm xem những vết cào (…)

2.  …”Uống chay dưới ánh trăng suông vậy

    Nhậu rắn lòng sao bỗng nhớ rùa

    Thương đất thương người đâu dám quậy

    Ly rượu vơi đầy với nắng mưa”(*) (…) ”

(*) thơ TMH)

(Thơ Tặng Bạn Rượu)

Chất “rượu” trong thơ Hồ Chí Bửu như một chất xúc tác cho Tình Yêu Thương thăng hoa chứ tuyệt nhiên không thấy lộ liễu quá đáng như một số người làm thơ tự xưng là hiện đại, hay hậu - hiện - đại. Thơ tự nó là vậy, đâu cần khoát lên cho nó một cái nhãn hiệu triết lý cao siêu?

“Rượu cay nhưng giải được sầu

Cạn ly là bước qua cầu thiên thai

Ngoảnh nhìn mây trắng còn bay

Rượu vơi đáy cốc ta đày đọa ta

 

Bên kia vách núi triền hoa

Bên trong danh lợi người ta thấy gì ?

Bẫy mìn nhưng vẫn bước đi

Thì ra chưa diệt sân, si, kiếp, nàn .

 

Ô hay là chuyện thế gian

Mềm môi rượu cạn lại càng buồn thêm

Dường như giờ mới nửa đêm

Ngước nhìn sân rộng bên thềm lá rơi…”

(Đêm Rượu Một Mình)

Tôi lại nghĩ, để có một “phong cách riêng”, (mà không phải gắng gượng chắp vá, hay phủ lên dòng chữ những gì không phải nó để ngụy tạo) là một sự tiềm ẩn tự nhiên, là “bản chất” được hình thành và nuôi dưỡng lâu xa từ “bên trong” người nghệ sĩ. Nó phải là đời sống, là hơi thở từ Trái tim muôn đời vẫn vậy! Chúng ta luôn bắt gặp “cái riêng” ấy, trong từng bài thơ của Hồ Chí Bửu, cho dù điều chia sẻ là với một “Chiến Hữu” :

“Bạn tôi. Lính sư đoàn bộ binh

Hai cánh tay đã bỏ nơi chiến trường Xuân Lộc

Hai cánh tay đã rơi trong đêm tháng 4 tàn khốc

Máu chan hòa nhuộm đỏ cả vùng quê

 

Thương phế binh nên cải tạo vài hôm thì cho về

Thu xếp cùng gia đình lên vùng kinh tế mới

Lên vùng kinh tế mới ngóng cổ lên mà đợi

Mua gạo xếp hàng mua thuốc được vài viên

 

Bệnh mẹ gì thì cũng chỉ có xuyên tâm liên

Uống riết vàng răng giống khỉ ngồi bàn độc

Có những đêm buồn ra rừng ngồi khóc

Khóc chán rồi lấy rượu thay cơm

 

Hơn một năm quần áo rách hết trơn

Bữa đói bữa no bữa lo sốt rét

Tàn đời rồi lo cái con kẹt

Dẫn vợ con về sống ở vỉa hè

 

Bởi người hiền nên trời phật chở che

Rốt cuộc anh cũng có mái nhà tranh để ở

Đi bán vé số dạo chẳng còn gì mà sợ

Hào khí hết rồi một gã tàn binh

 

 

Sáng nay gặp anh tôi thoáng giật mình

Trung úy Phan Văn Tài đây hả

Ôm chặt anh nước mắt tôi rơi lã chã

Tàn cuộc rồi ta ở phía bên thua…”

 

Hay là lời tâm tình cùng bằng hữu, người yêu, làng quê xưa:

“Mai tôi sẽ trở về thăm Sa Đéc

Thăm khu vườn lúc nhỏ của tôi xưa

Chiếc cầu khỉ mỗi chiều qua kẽo kẹt

Cánh diều bay - Thương biết mấy cho vừa

 

Mai tôi sẽ trở về thăm Sa Đéc

Mái trường xưa và kỷ niệm tinh khôi

Bạn bè cũ – Chắc đứa còn đứa mất

Ông giáo già ..biết còn nhận ra tôi..?

 

Tìm sự sống..tôi mất dần bản sắc

Và biến thành một người Việt lưu vong

Tìm sự sống..nghĩa là tôi đánh mất

Làm lục bình trôi dạt ở ven sông..

 

Nơi đất khách nhiều đêm tôi thức trắng

Đời lữ hành chừ hoài niệm cố hương

Nơi đất khách nhiều đêm tôi ngồi khóc

Quê hương ơi ! Tôi chừng đã cuối đường

 

Mai tôi sẽ trở về thăm Sa Đéc

Thăm một thời tuổi nhỏ đã lên ngôi

Mai tôi sẽ trở về thăm Sa Đéc

Người yêu ơi ! Mưa rớt hột bên đời..

 

Tôi sẽ về .. sẽ về thăm Sa Đéc

Gió chiều rơi mang hơi lúa nồng nàn

Tôi quỳ xuống nâng niu từng hạt lúa

Và tình tôi..hạnh phúc đã sang trang…”

(Như Một Nỗi Niềm)

Sau cùng - tôi nghĩ, Hồ Chí Bửu làm thơ tình không phải chỉ dành riêng cho người yêu, mà còn dành cho chính thân phận mình, bằng hữu, và cho số phận của một Quê hương buồn bã nữa!

Quê nhà, Trung tuần tháng 1.2017

MANG VIÊN LONG

====================================