tiểu sử tác giả

Vương Bột 王勃 (649-675) tự Tử An 子安,
người đất Long Môn. Sáu tuổi đã biết làm văn.
Mười sáu, mười bảy tuổi nổi danh hạ bút nên vần.

Vương có thói quen, mỗi khi làm văn,
mài mực sửa soạn nghiên bút rồi nằm đắp chăn ngủ.
Khi tỉnh dậy, cầm ngay bút viết.
Vương nổi tiếng là một thi sĩ cao danh
thời Sơ Đường (618-713).

Khoảng 675-676, lúc 27-28 tuổi,
Vương Bột bị đắm thuyền,
chết đuối ở biển Nam Hải trên đường
sang Giao Chỉ thăm cha.

 
 

滕王閣序 - 王勃 Đằng Vương Các Tự - Vương Bột

滕王閣序 - 王勃

Đằng Vương Các Tự - Vương Bột 

Vương Bột, hiệu Tử An (649-676) 

Năm 19 tuổi, vào một ngày trùng cửu, nhân đi Giao Châu thăm cha làm Thái Thú ở đó, tiện đường qua huyện Nam Xương, gặp khi có tiệc ở Gác Đằng Vương do quan Đô Đốc Hồng Châu Diêm Bá Dư đãi liêu thuộc, Vương Bột được mời. Diêm muốn khoe tài con rễ là Ngô Tử Chương nên đã bảo làm sẵn bài tựa Đằng Vương Các, lại lấy đầu đề ấy yêu cầu các tân khách làm. Ai nấy đều cố ý nhường Ngô Tử Chương. Riêng Tử An không biết dụng ý của Diêm Đô Đốc, cầm bút viết ngay. Diêm không vui nhưng không tiện nói ra, cho người đứng bên Tử An xem viết được câu nào thì cho biết ngay. Khi thấy mấy câu mở đầu, Diêm công đã nguôi giận,

南昌故郡，洪都新府。               Nam Xương cố quận, Hồng Đô tân phủ.¹

星分翼軫。地接衡廬。              Tinh phân dực chẩn . Địa tiếp hành lư .

襟三江輀帶五湖，                       Khâm tam giang nhi đái ngũ hồ,

控蠻荊輀引甌越。                       Khống man kinh nhi dẫn Âu Việt .

物華天寶，龍光射牛枓之墟；  Vật hoa thiên bảo , quang xạ ngưu đẩu chi khư ;   .    

人傑地靈，徐秩下陳蕃之榻。  Nhân kiệt địa linh , từ trật hạ trần phiền chi tháp .

雄州霧列，俊綵星馳。          Hùng Châu vụ liệt , tuấn thải tinh trì

臺隍枕夷夏之交，                       Đài hoàng chẩm di hạ chi giao ,

賓主盡東南之美。                       Tân chủ tận đông nam chi mỹ .

都督閻公之雅望棨戟遙臨；      Đô đốc Diêm công chi nhã vọng, khể kích dao lâm ;

宇文新州之懿範，襜帷暫駐。 Vũ văn tân châu chi ý phạm , xiêm duy tạm trú .

十旬休暇勝友如雲。                  Thập tuần hưu hạ thắng hữu như vân .

千里逢迎，高朋滿座。             Thiên lý phùng nghinh , cao bằng mãn tọa …

騰蛟起鳳，孟學士之詞宗；      Đằng giao khởi phượng ², Mạnh học sĩ chi từ tông

紫電青霜，王將軍之武庫。      Tử điện thanh sương , Vương tướng quân chi vũ khố 

家君作宰，路齣名區。           Gia quân tác tể , lộ xuất danh khu .
童子何知？躬逢勝餞。             Đồng tử hà tri ? Cung phùng thắng tiễn …
      (1) 京城𣈗畧省悲除     Kinh thành ngày trước tỉnh bây giờ.

            (Thăng Long Hoài Cổ, Hồ Xuân Hương, NPGT t. 59a)

          (2) 文佗󰕢鳯騰蛟              Văn đà khởi phụng đằng giao      

           (Vân Tiên, NĐC, câu 15)

 Kịp nghe đến câu      

落霞與孤鶩齊飛，                                  Lạc hà dữ cô vụ tề phi,
秋水共長天一色。              Thu thủy cộng trường thiên nhứt sắc (3).

             (3) 󰖜󰒲坦牟撑撑 Chân mây mặt đất một màu xanh xanh

             (Truyện Kiều Nguyễn Du,  câu 1052)

 

Diêm công khen thực là thiên tài.

Tử An viết xong, tân khách xúm lại xem, ai nấy đều bái phục.  
Ngô Tử Chương xấu hổ, không dám đưa bài của mình ra.

Năm 28 tuổi, sang Giao Chỉ thăm cha, Vương Bột bị đắm thuyền, chết đuối ở biển Nam Hải.

Bài Tựa là một áng văn trác tuyệt, lời văn lộng lẫy, ý tứ súc tích ... tiếc cho một bậc kỳ tài nhưng yểu mệnh.

(Theo Lãng Nhân Phùng Tất Đắc)